همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: واژه‌هایی مانند «موشکافانه» یا «واکاوی» و بسیاری از واژه‌های دیگر روزی خاص و تخصصی بودند؛ اما حالا در گفت‌وگوهای روزمره بیشتر شنیده می‌شوند. دلیلش شاید ساده باشد: چت جی‌پی‌تی. باگذشت تنها دو سال و نیم از ورود گسترده مدل‌های زبانی هوش مصنوعی مانند ChatGPT به زندگی روزمره ما، نشانه‌هایی جدی از دگرگونی زبان گفتار نمایان شده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که کاربران به طور ناخودآگاه از واژه‌ها و سبک گفتاری این مدل‌ها تأثیر می‌گیرند
یک مرجع فرهنگی و دانای کل!
وقتی الگوریتمی مانند چت‌جی‌پی‌تی به‌عنوان مرجع فرهنگی و دانای کل شناخته می‌شود، مردم تمایل بیشتری به تقلید از سبک بیان آن دارند. اما این تأثیر تا کجا پیش خواهد رفت؟ آیا در آینده نزدیک، همه ما به یک‌زبان ماشینی واحد حرف خواهیم زد؟ اما تأثیرات فرهنگی و زبانی هوش مصنوعی بر زندگی ما به چه صورتی است؟
چت‌جی‌پی‌تی چگونه واژه‌های ما را تغییر می‌دهد؟
تحقیقات اخیر نشان می‌دهند بعضی واژه‌هایی که چت‌جی‌پی‌تی بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کند، به طور روزافزون در مکالمات انسانی نیز رایج شده‌اند. تحلیل بیش از ۷۰۰ هزار ساعت از ویدئوها و پادکست‌ها گواهی می‌دهد که کلمات خاصی مانند "delve" (به معنی ژرف یا بررسی عمیق) و "meticulous" (به معنی دقیق و موشکاف) بیشتر از گذشته شنیده می‌شوند.
این تغییرات زبانی، فقط یک پدیده سطحی نیستند. بلکه نشان از نوعی هم‌گرایی فرهنگی به‌سوی سبک سخن‌گفتن ماشینی دارند.
بیشتر بخوانید:
- چت‌جی‌پی‌تی معجزه کرد؛ جوان ۱۷ساله از مرگ حتمی نجات یافت
-
مرگ تدریجی اینترنت رقم خورد | هوش مصنوعی اینترنت را از بین می‌برد؟
جیمز ایوانز، جامعه‌شناس و استاد داده‌کاوی در دانشگاه شیکاگو، هشدار می‌دهد که مردم تمایل دارند از کسانی تقلید کنند که آن‌ها را دانا یا مهم می‌دانند. حالا که هوش مصنوعی، در نظر بسیاری از مردم به مرجعی قابل‌اعتماد بدل شده، تقلید زبانی از آن هم شدت گرفته است.
او می‌گوید: در این نقطه از تکامل مدل‌های زبانی بزرگ، بررسی توزیع واژگان روش مناسبی است برای فهم تأثیر این فناوری بر شیوه ارتباط ما.
از واژه تا جمله؛ تغییرات عمیق‌تر در راه‌اند
اما موضوع فقط به انتخاب واژه‌ها ختم نمی‌شود. ایوانز هشدار می‌دهد با پیشرفت بیشتر این مدل‌ها، تأثیرات آن بر ساختار جمله‌ها، نحوه ارائه ایده‌ها و حتی سبک نوشتار نیز جدی‌تر و ملموس‌تر خواهد شد.
به عبارتی، اگر امروز فقط واژه‌های ما ماشینی شده‌اند، فردا نوبت نحوه فکرکردن و ارائه ایده‌ها خواهد بود.
تغییر فرهنگ از مسیر واژگان
یوشیرو یاکورا، یکی از پژوهشگران این حوزه، تأکید می‌کند فراوانی تکرار یک واژه می‌تواند بر نوع گفت‌وگو و استدلال ما تأثیر بگذارد و در نهایت فرهنگ ما را دستخوش دگرگونی کند. او می‌گوید: واژگان، زیرساخت‌های اندیشه‌اند. وقتی آن‌ها تغییر کنند، شیوة تعامل ما هم تغییر خواهد کرد.
آینده‌ای که زبان آن ماشینی است!؟
اینکه هوش مصنوعی دارد فرهنگ و زبان ما را تغییر می‌دهد، دیگر یک سؤال نیست، بلکه یک واقعیت است. پرسش اصلی این است که این تغییر تا چه حد خواهد بود و چگونه می‌توان تنوع زبانی و فرهنگی را حفظ کرد؟
با قدرت‌گرفتن مدل‌های زبانی و تکیه روزافزون ما بر آن‌ها، خطر آن وجود دارد که سبک گفتار انسانی به یک سبک یک‌دست، ماشینی و بی‌روح تبدیل شود؛ زبانی که در آن دیگر تفاوت‌های فرهنگی و خلاقیت‌های فردی جایی ندارند.
اما آیا باید نگران باشیم؟ شاید، ولی مهم‌تر از نگرانی این است که آگاه باشیم.
