همشهری آنلاین – گروه سیاسی: سران قوا و چهره‌های مختلف سیاسی، با صدور پیام‌هایی به درگذشت این عضو فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام واکنش نشان دادند و فقدان این «شخصیت انقلابی» را تسلیت گفتند. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه‌قضاییه با صدور پیامی، تاکید کرد که «خدمت مخلصانه و بی‌شائبه در مسئولیت‌های فراوان در طول سالیان متمادی، از آن مرحوم، شخصیتی کارآزموده و دغدغه‌مند ساخته بود».
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم طی پیامی، تاکید کرد که «این شخصیت سرشناس از چهره‌های مبارز دوران قیام برعلیه رژیم ستمشاهی و خدمتگزار خستگی‌ناپذیر نظام‌اسلامی بود که در عرصه‌های مختلف و مناصب متعدد از جمله وزارت کار، ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس منشاء اثربخشی و خدمات شایان بود».
محمد مخبر، مشاور و دستیار مقام‌معظم‌رهبری نیز با تقدیر از این «سیاستمدار صادق» و «استاد برجسته اقتصاد»، تصریح کرد: «احمد توکلی در قامت استاد دانشگاه و صاحب‌نظر اقتصادی، با صراحت، شجاعت و دغدغه‌مندی نسبت به منافع مردم، نامی نیک و الگویی اخلاق‌مدار از خود برجا گذاشت».
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام‌معظم‌رهبری در امور بین‌الملل، حسن روحانی، رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم و محمدرضا باهنر، عضو مجمع‌تشخیص مصلحت نظام، از دیگر چهره‌هایی بودند که با صدور پیام‌های، درگذشت احمد توکلی را تسلیت گفتند.
ماجرای دولت سوم
احمد توکلی در حالی طی دهه‌های گذشته به عنوان سیاستمدار و اقتصاددانی تاثیرگذار در سپهر سیاسی ایران شناخته می‌شد که فعالیت‌های سیاسی او بر ضد نظام ستمشاهی سبب دستگیری‌اش شده بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی او مدتی در سمت‌های مختلف در بهشهر و استان مازندران، زادگاهش مشغول به کار شد تا اینکه به عنوان نماینده مردم بهشهر، به مجلس اول شورای اسلامی راه یافت.
در ابتدای دهه شصت نقش‌آفرینی این چهره انقلابی در عرصه سیاست وارد مرحله تازه‌ای شد. پس از آنکه بنی‌صدر پیشنهاد شهید محمدعلی رجایی برای حضور توکلی در کابینه را به دلیل اردت او به شهید بهشتی رد کرد، در آبان‌ماه ۱۳۶۰ به عنوان وزیر کار و اموراجتماعی وارد دولت سوم جمهوری‌اسلامی شد و حدود ۲ سال در این سمت به فعالیت پرداخت.
اگرچه توکلی در ابتدای راه به عنوان سخنگوی دولت میرحسین موسوی انتخاب شد، اما در ادامه اختلاف‌نظرهای موجود در دیدگاه‌های اقتصادی، مسیر آنان را از یکدیگر جدا کرد. توکلی و جمعی دیگر از اعضای کابینه با رویکردهای دولت‌سالار موسوی مخالف بودند و آن را برای اقتصاد کشور زیان‌آور می‌دانستند.
براین اساس هم بود که در مردادماه ۱۳۶۲، احمد توکلی از ادامه فعالیت در دولت سوم استعفا داد و بیش از پیش به فعالیت‌های رسانه‌ای پرداخت و بنیان‌گذاری روزنامه رسالت از جمله فعالیت‌های این دوره وی به‌حساب می‌آید که در ادامه با راه‌اندازی روزنامه «فردا» همراه شد.
رقابت با هاشمی‌رفسنجانی
توکلی، که فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد از دانشگاه ناتینگهام انگلستان بود، در سال ۱۳۷۲ به عنوان رقیب انتخاباتی هاشمی‌رفسنجانی وارد عرصه شد. اگرچه بسیاری، شانسی برای توکلی در برابر رئیس دولت پنجم قائل نبودند، اما او در به چالش کشیدن سیاست‌های اقتصادی دولت سازندگی موفق بود و توانست با وجود حضور دو کاندیدای دیگر (عبدالله جاسبی و رجبعلی طاهری)، کارزار انتخاباتی را به رقابت توکلی – هاشمی‌رفسنجانی تبدیل کند.
او «عدالت اقتصادی» را پاشنه‌آشیل دولت نخست هاشمی‌رفسنجانی می‌دانست و منتقد کم‌توجهی به عدالت، تجمل‌گرایی مسئولان و... بود و ادامه این روند را به زیان طبقات مستضعف می‌دانست. اجرای سیاست‌های پولی صندوق بین‌المللی پول از جمله مهم‌ترین انتقادهای توکلی به دولت پنجم بود.
اگرچه توکلی در آن رقابت حدود ۲۳ درصد آرای ماخوذه را کسب کرد و از راهیابی به پاستور بازماند، اما گفتمان سیاسی – اقتصادی مطرح شده ازسوی او، گفتمان جریان‌های سیاسی را تحت تاثیر قرار داد.
طرفدار عدالت و شفافیت
توکلی در خردادماه ۱۳۸۰ در کنار چهره‌هایی مانند علی شمخانی، عبدالله جاسبی، سید محمود کاشانی، منصور رضوی، شهاب‌الدین صدر، علی فلاحیان، مصطفی هاشمی‌طبا و حسن غفوری‌فرد، برای رقابت با سید محمد خاتمی، رئیس دولت هفتم وارد کارزار رقابت‌های انتخاباتی شد.
او این‌بار نیز با رویکردهای اقتصادی برای رقابت‌های انتخاباتی شده بود و «اصلاح اقتصاد» را دلیل اصلی حضور در عرصه انتخابات عنوان می‌کرد. «برون‌رفت از معضلات اقتصادی»، «راه‌اندازی تولید»، «کاهش نابرابری»، «کاهش و منطقه‌سازی نقش‌های دولت» و «مقابله با فساد و تبعیض» از اصلی‌ترین شعارهای انتخاباتی توکلی در آن دوره بود. توکلی که «عقلانیت» و «عدالت» را از ارکان دولت مدنظرش می‌دانست، این بار هم در جایگاه دوم قرار گرفت.
توکلی در ادامه مسیر سیاست‌ورزی خود، در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نماینده مردم تهران به بهارستان رفت و در این سال‌ها همواره به عنوان نماینده‌ای صریح و طرفدار شفافیت و عدالت اقتصادی شناخته می‌شد.
توکلی همواره با صراحت لهجه مختص به خود، به نقد سیاست‌های اقتصادی دولت‌های مختلف می‌پرداخت و فسادستیزی و عدالت‌گستری را از ضروریات محوری می‌دانست. او در سال‌های اخیر با تمرکز ویژه‌ای، ضمن تاسیس سازمان مردم‌نهاد «دیده‌بان شفافیت و عدالت»، فسادستیزی و نظارت بر قدرت را پیگیری می‌کرد و می‌کوشید زبان گویای مطالبات مردم در راستای تحقق عدالت و شفافیت باشد.
