با پایان جنگ ایران و اسرائیل و در بستر ملتهب منطقه، شاهد اظهارنظر‌ها و مواضع قابل توجهی از سوی مقامات ایرانی هستیم که نسبتا پیام متفاوتی را به جهان مخابره می‌کند.
پزشکیان: آماده‌ایم مشکلات را از راه مذاکره حل کنیم
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در گفت‌وگوی مفصل با شبکه الجزیره تأکید کرده که ایران خواهان جنگ نیست و به دنبال راه‌حلی مسالمت‌آمیز برای اختلافات منطقه‌ای است.
او گفت: «ما از موضع عقلانیت و گفت‌و‌گو حمایت می‌کنیم و خواهان تنش‌زدایی هستیم.» این نخستین موضع‌گیری رسمی پزشکیان در سطح بین‌المللی پس از تحولات اخیر نیست که نشانه‌ای از تغییر لحن آشکار ایران دارد.
رئیس جمهور در گفت‌وگوی دیگری با تاکر کارلسون، روزنامه‌نگار پرنفوذ محافظه‌کار آمریکایی نیز ضمن تأکید بر استقلال سیاست خارجی ایران، بر گفت‌و‌گو و پرهیز از جنگ تأکید کرده بود. البته در عین حال از حق دفاعی ایران در برابر تجاوز نیز سخن گفته بود.
عراقچی: خواهان محو اسرائیل نیستیم
در کنار این مواضع پزشکیان باید مصاحبه اخیر سید عباس عراقچی با شبکه فاکس نیوز را نیز مورد توجه قرار داد. او در اظهاراتی که واکنش گسترده‌ای در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی داشت، گفت: «ما دنبال نابودی اسرائیل نیستیم، بلکه خواهان پایان اشغال‌گری هستیم.» این جمله در تضاد کامل با ادبیات رسمی پیشین ایران درباره اسرائیل قرار دارد که همواره از «محو کامل اسرائیل» سخن می‌گفت و اتفاقا با واکنش تند رسانه‌های اصولگرا نیز مواجه شد.
اگرچه عراقچی تأکید کرده سیاست اصولی ایران تغییری نکرده، اما لحن و زاویه دید او با روایت‌های گذشته متفاوت است؛ روایتی که شاید بتوان آن را نشانه‌ای از تغییر دکترین تبلیغاتی و رسانه‌ای ایران تعبیر کرد.
تغییر راهبرد یا تاکتیک موقت؟
پرسش کلیدی این است: آیا ایران واقعاً تغییر راهبرد داده است یا با یک تغییر تاکتیکی و موقت مواجه هستیم که هدف آن جلوگیری از تحریم‌های تازه، کاهش فشار اروپا و آمریکا، و جلوگیری از یک درگیری تمام‌عیار نظامی است؟
نشانه‌های متعددی از یک تاکتیک برای مدیریت بحران دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، همزمان با مواضع ملایم عراقچی و پزشکیان، نهاد‌های نظامی و رسانه‌های تندرو همچنان بر ادبیات سخت‌گیرانه خود تأکید دارند. از سوی دیگر، اروپا نیز شرط بازگشت به مذاکرات را همکاری کامل ایران با آژانس و پرهیز از تشدید فعالیت‌های هسته‌ای قرار داده و از تهدید مکانیسم ماشه سخن گفته است.
مواضع اخیر دولت پزشکیان و تیم دیپلماسی ایران نشانه‌ای از تغییر لحن و شاید آغاز چرخشی در سیاست خارجی است. با این حال، برای قضاوت نهایی باید منتظر ماند و دید آیا این رویکرد جدید در عمل نیز به تغییر سیاست‌های عملی خواهد انجامید یا صرفاً تلاشی برای عبور موقت از بحران نظامی و دیپلماتیک است. در هر دو حالت، این تغییرات نشان می‌دهد که تهران در برابر فشار‌های بین‌المللی، به جای تقابل مستقیم، مسیر گفت‌و‌گو و کنترل بحران را برگزیده است.
منبع: رویداد 24
