درحالی که سال هاست تکمیل کریدور بین المللی شمال به جنوب (INSTC) در عدم پیگیری مسئولان و رفع نشدن چالش ها درجا می زند، خبر می رسد که رئیس جمهور در بازدید سرزده از وزارت راه و شهرسازی نسبت به تکمیل این کریدور تاکید می کند؛ این درحالی است که از رئیس جمهور انتظار می رفت به جای تعریف و تمجید از وزارت خانه ای که از یک سال پیش تاکنون هیچ عملکرد قابل دفاعی در اجرای این کریدور نداشته است، حداقل نسبت به دریافت گزارش عملکرد از این وزارتخانه اقدام می کرد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، روز گذشته رئیس جمهور در بازدید سرزده از وزارت راه و شهرسازی درخصوص وضعیت تکمیل کریدور شمال به جنوب گفت: اگر کریدور شمال- جنوب تکمیل شود غوغا می‌شود، بنابراین اگر بتوانیم با روش‌هایی حمل و نقلی که می‌تواند بین ما ازبکستان، ترکمنستان، روسیه و آذربایجان ارتباط ایجاد کند غوغا می‌شود و با این کار دیگر نمی‌توانند ما را تحریم کنند.
آقای رئیس جمهور اغراق نکنید
استفاده از واژه‌های کلی مانند «غوغا» بدون ارائه جزئیات و برنامه‌های عملیاتی، بیشتر شبیه وعده‌ای بزرگ یا غیرواقع‌بینانه‌ای است که فقط انتظارات را بالا می‌برد، در حالی که تکمیل پروژه با چالش‌های پیچیده تری روبه روست که وظیفه وزارت راه و دولت حل این موارد است نه نادیده گرفتن آنها.
این نقد به اظهارات رئیس جمهور وارد است که بهتر بود پزشکیان به جای تأکید بر پتانسیل‌ها، از وزارت راه و شهرسازی گزارش دقیق عملکرد یک ساله در مورد این کریدور که شامل پیشرفت‌های فیزیکی، میزان جذب سرمایه، رفع موانع و زمان‌بندی مشخص برای تکمیل بخش‌های باقیمانده است را مطالبه می‌کرد.
ازسویی دیگر، اگرچه کریدور شمال به جنوب می‌تواند به کاهش اثرات تحریم‌ها و ایجاد مسیر‌های جایگزین برای تجارت کمک کند، اما بعید است که به تنهایی بتواند تحریم‌ها را بی‌اثر کند؛ چراکه تحریم‌ها ابعاد گسترده‌ای مانند بخش‌های مالی، نفتی، بانکی و فناوری دارد و صرفا یک مسیر ترانزیتی، هرچند مهم، نمی‌تواند تمام این ابعاد را پوشش دهد.
چالش‌های تکمیل کریدور بین‌المللی شمال به جنوب چیست؟
کریدور بین‌المللی شمال به جنوب (INSTC) یک پروژه حمل‌ونقل چندوجهی (ریلی، جاده‌ای و دریایی) به طول ۷۲۰۰ کیلومتر است که هدف آن اتصال هند و روسیه از طریق ایران و آذربایجان است که این کریدور در سال ۲۰۰۰ میلادی (نزدیک به ۲۵ سال) با توافق سه کشور ایران، روسیه و هند آغاز شد اما تکمیل آن با چالش‌های متعددی روبه رو بود؛ بنابراین سال‌ها است که به طول انجامیده و هنوز به طور کامل عملیاتی نشده است.
ازسویی دیگر، برخی از بخش‌های این کریدور مانند خط آهن رشت - آستارا که نیاز به مهندسی و ساخت و ساز تخصصی و امری زمان‌بر و پرهزینه است؛ این درحالی است برخی موانع زیرساختی مانند نیاز به توسعه زیرساخت‌های بندری، گمرکی و لجستیکی مانند عدم اتصال کامل بندر چابهار به شبکه ریلی کشور وجود دارد و نتیجه آنکه این عوامل دست به دست هم داده تا پروژه کریدور شمال به جنوب، با وجود اهمیت استراتژیک و اقتصادی، اما پس از سال‌ها عملیاتی نشود.
این کریدور بیش از دو دهه است که مطرح است و وعده‌های زیادی در مورد تکمیل آن داده شده است و تکرار وعده ها بدون ارائه رویکرد جدید و عملی نتیجه‌ای جز تکرار مکررات و عدم جدیت کافی در حل مشکلات ندارد.
به گزارش تابناک، بازدید سرزده رئیس جمهور از وزارت راه و شهرسازی شاید درنگاه اول اهمیت کریدور شمال به جنوب را منعکس کند، اما فاقد رویکرد عملیاتی، زمان‌بندی مشخص و شفافیت در مورد چالش‌ها و راه‌حل‌های آن است و بیشتر جنبه تبلیغاتی یا بیان آرزو دارد تا یک برنامه اجرایی مشخص.
