جنگ تحمیلی ۱۲روزه اخیر با اسرائیل، موجی از نااطمینانی را در بازارهای مالی ایجاد کرده و اثرات آن بر بخشهای مختلف اقتصاد مشهود است. این تنشها، همراه با عدم پیشرفت در مذاکرات بینالمللی، بهویژه با ایالاتمتحده، فضای سرمایهگذاری را بیش از پیش پرریسک کرده است. در این میان به نظر میرسد مواضع ایران و آمریکا در مذاکرات از یکدیگر فاصله معناداری دارد. ایران خواستار جبران خسارات ناشی از جنگ و تحریمها بوده، درحالیکه آمریکا بر محدود کردن برنامههای موشکی ایران تاکید دارد. این اختلافات عمیق، حتی برگزاری جلسات اولیه مذاکرات را با مشکل مواجه کرده است. با این وجود در روزهای گذشته زمزمههایی مبنی بر از سرگیری دور جدیدی از مذاکرات در فضای مجازی منتشر شد، اما مقامات ایرانی آن را تایید یا تکذیب نکردند. البته به نظر میرسد حتی در صورت دستیابی به توافقی احتمالی، که در حال حاضر دور از دسترس به نظر میرسد، وضعیت اقتصادی کشور به دلیل تورم بالا و نوسانات ارزی تغییر چندانی نخواهد کرد. این شرایط، افزایش قیمت طلا را محتملتر میسازد.
از سوی دیگر بورس ایران، تحتتاثیر این نااطمینانیها با خروج قابلتوجه سرمایه مواجه شده است. سازمان بورس در این مدت تلاشهایی برای حمایت از بازار از جمله تزریق منابع از طریق صندوقهای حمایت و توسعه انجام داده است. بااینحال، این اقدامات نتوانسته مانع افت نسبی شاخص کل شوند.
برای درک بهتر وضعیت کنونی، ضروری است به ارزش دلاری بورس در سالهای گذشته نگاهی انداخت. در سال ۱۳۹۹، در اوج رونق بازار، ارزش دلاری بورس ایران به بیش از ۲۰۰میلیارد دلار رسید. اما در دورههای رکود، این رقم تا ۸۰ تا ۹۰میلیارد دلار کاهش یافته است. به نظر میرسد شاخص کل بازار باید به سطحی برسد که ارزش دلاری بازار به حدود ۸۰ تا ۹۰میلیارد دلار نزدیک شود تا به نقطهای «ارزشمند» برای بهبود برسد. همچنین با فرض افزایش نرخ ارز به ۱۰۰ هزار تومان، انتظار میرود شاخص کل بورس در محدوده ۲میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی تا ۲میلیون و۴۰۰ هزار واحدی به کف خود برسد. با این حال، تا زمانی که ریسکهای سیاسی و سایه جنگ بر بازار سنگینی میکند، روند نزولی ادامه خواهد داشت.
بازار طلا از جمله بخشهایی است که به دلیل ماهیت جهانی و تاثیرپذیری از نرخ ارز، در شرایط کنونی پتانسیل رشد قابلتوجهی دارند. طلا به دلیل تاثیرپذیری دوجانبه از نرخ ارز و قیمتهای جهانی، گزینهای جذاب برای سرمایهگذاری در ماههای آینده محسوب میشود. سرمایهگذاران میتوانند انتظار داشته باشند که این فلز گرانبها، تحتتاثیر تورم داخلی و نوسانات جهانی، رشد چشمگیری را تجربه کند.
بازارهای مسکن و خودرو در حال حاضر در رکود عمیقی به سر میبرد. کاهش تقاضا و نبود نقدینگی کافی در این بازارها، حتی به کاهش قیمت در برخی موارد منجر شده است. این رکود که بخشی از آن ناشی از نااطمینانیهای سیاسی و اقتصادی است، نشاندهنده کاهش قدرت خرید مردم و انتظار برای تحولات آینده است. در پایان باتوجهبه شرایط کنونی، سرمایهگذاری در بورس نیازمند احتیاط فراوان است. توصیه میشود سرمایهگذاران بخش عمده پرتفوی خود را به داراییهای امنتر، مانند طلا اختصاص دهند. این استراتژی میتواند به کاهش ریسکهای ناشی از نوسانات بازار و تنشهای سیاسی کمک کند. علاوه بر این، سرمایهگذاران باید به تحولات سیاسی و مذاکرات بینالمللی توجه ویژهای داشته باشند. درصورتیکه سایه جنگ و ریسکهای سیاسی از بازار برداشته شود، میتوان انتظار بهبود تدریجی شرایط را داشت. اما در غیر این صورت، بازارها همچنان در معرض نوسانات شدید خواهند بود.
* تحلیلگر بازارهای مالی