امضای تفاهم صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان با واسطه‌گری ترامپ که مدیریت کریدور زنگزور را به مدت ۹۹ سال به آمریکا سپرد، این قابلیت را دارد که تحولات منطقه قفقاز جنوبی را وارد مرحله تازه‌ای کند.
اصل مناقشه میان باکو و ایروان که آنها را به تفاهم صلح کشانید، بر سر یک اختلاف سرزمینی درباره منطقه قره‌باغ بود که ریشه آن به دوره اتحاد جماهیر شوروی در زمان استالین برمی‌گردد.
فواید زنگزور برای ارمنستان و جمهوری آذربایجان
بحث بر سر کریدور زنگزور که واقع در استان «سیونیک» در جنوب ارمنستان و هم‌مرز با ایران است، تکه‌ای از مناقشه بزرگ‌تر بر سر منطقه قره‌باغ بوده است.
جمهوری آذربایجان برای دهه‌ها قصد داشت با زیر پا نهادن حاکمیت ارمنستان، و با هدف دسترسی به نخجوان و ترکیه و همچنین ارتقای نقش ترانزیتی و اقتصادی باکو، از این کریدور بهره ببرد که ارمنستان این امکان را نمی‌داد.
اکنون و با تفاهم به اصطلاح صلح میان طرفین، این سوال به وجود آمده که حاکمیت ارمنستان تا چه اندازه مورد احترام قرار خواهد گرفت و اساساً آیا این توافق، به مناقشه‌های پیشین پایان می‌دهد.
علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی، امروز در یک موضع‌گیری با اشاره به تهدید کریدور زنگزور برای حاکمیت ملی ارمنستان تاکید کرد: «این کریدور موقعیت ژئوپلتیک منطقه را تغییر می‌دهد، مرزها را جابه‌جا می‌کند و در راستای تجزیه ارمنستان طراحی شده است».
البته از آن سو پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان با تصور رفع انسداد اقتصادی از ایروان، دسترسی به بازارهای منطقه‌ای و اعمال حاکمیت بر کریدور زنگزور به توافق صلح با جمهوری آذربایجان پیوسته که باید در عمل دید چه آثار و نتایجی برای این کشور و ژئوپولیتیک قفقاز جنوبی، به بار خواهد آورد.
موضع مشترک ایران و روسیه نسبت به توافق صلح باکو-ایروان
جمهوری اسلامی ایران و روسیه نسبت به توافق صلح موضع مشابهی اتخاذ کردند. وزارت امور خارجه کشورمان ضمن استقبال از توافق صلح به جهت تاثیر آن بر ثبات منطقه، نسبت به مداخلات آمریکا اظهار نگرانی کرد.
در بخشی از بیانیه وزارت امور خارجه چنین آمد: « جمهوری اسلامی ایران با استقبال از نهایی‌شدن متن توافق صلح توسط دو کشور، این تحول را گامی مهم در تحقق صلح پایدار در منطقه ارزیابی می‌کند. در عین حال نگرانی خود را از پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی به هر شیوه و شکلی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک، که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد ابراز می‌دارد».
«ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه نیز با وجود تاکید بر اینکه امضای توافق‌نامه صلح و برقراری روابط بین‌دولتی میان آذربایجان و ارمنستان، اهمیتی اساسی در استقرار صلح خواهد داشت افزود: «ورود بازیگران خارج از منطقه نباید مشکلات و خطوط جدایی جدید ایجاد کند». این مقام روسی تصریح کرد: «مایل هستیم از تجربه تلخ مداخله غرب در حل‌وفصل بحران‌های خاورمیانه دوری کنیم».
