یک تیم بین‌المللی از ستاره‌شناسان به رهبری «مرکز مرزهای کیهانی» دانشگاه تگزاس، موفق به شناسایی قدیمی‌ترین سیاهچاله تاریخ شده‌اند.
طبق گزارش‌های منتشرشده، این سیاهچاله و کهکشانی که در آن قرار دارد، با نام CAPERS-LRD-z9، تنها 500 میلیون سال پس از بیگ‌بنگ (Big Bang) شکل گرفته‌اند؛ یعنی 13.3 میلیارد سال پیش، زمانی که جهان تنها 3 درصد از عمر کنونی خود را داشته است.
به گفته دانشمندان، این سیاهچاله بسیار عظیم است و جرمی تا 300 میلیون برابر خورشید دارد که حدود نیمی از جرم کل ستاره‌های کهکشان را شامل می‌شود. چنین جرم بزرگی در میان سیاهچاله‌های کلان‌جرم نیز غیرعادی محسوب می‌شود. همچنین دلیل رنگ قرمز این کهکشان احتمالاً وجود ابری ضخیم از گاز پیرامون سیاهچاله است که نور آن را به طول‌موج‌های قرمزتر متمایل می‌کند.
«آنتونی تیلور»، پژوهشگر پسادکترا و سرپرست این تیم، می‌گوید:
«وقتی دنبال سیاهچاله‌ها هستیم، این [فاصله] عملاً دورترین نقطه‌ای است که می‌توان به آن رسید. ما واقعاً داریم مرزهای توانایی فناوری امروز را به چالش می‌کشیم.»
«استیون فینکلستین»، یکی از نویسندگان مقاله و مدیر مرکز مرزهای کیهانی، نیز در ادامه می‌گوید:
«هرچند ستاره‌شناسان چند نمونه با قدمت بیشتر هم پیدا کرده‌اند، اما هنوز موفق به شناسایی امضای طیف‌سنجی منحصربه‌فرد یک سیاهچاله در آنها نشده‌اند.»
طیف‌سنجی، روشی است که طی آن نور به طول‌موج‌های مختلف شکسته می‌شود تا ویژگی‌های اجرام آسمانی بررسی شود. برای شناسایی سیاهچاله‌ها، ستاره‌شناسان به دنبال نشانه‌هایی از گازهای با سرعت بالا می‌گردند. زمانی که این گازها به دور سیاهچاله می‌چرخند و به درون آن سقوط می‌کنند، نوری که از گاز دورشونده می‌آید به طول‌موج‌های قرمزتر کشیده می‌شود و نوری که از گاز نزدیک‌شونده می‌آید به طول‌موج‌های آبی‌تر فشرده می‌شود.
این تیم برای جستجوی خود از داده‌های برنامه CAPERS تلسکوپ فضایی جیمز وب استفاده کرده که به مطالعه کهکشان‌های دوردست در دوران یونیزه‌شدن مجدد جهان می‌پردازد.
در ابتدا CAPERS-LRD-z9 به‌عنوان یک نقطه کوچک جالب در تصاویر برنامه دیده شده بود، اما بعدها مشخص شد که بخشی از دسته‌ای جدید از کهکشان‌ها است که «نقاط قرمز کوچک» (Little Red Dots) نامیده می‌شوند. این مفهوم به کهکشان‌هایی فشرده، سرخ و به‌شکلی غیرمنتظره درخشان گفته می‌شود که تنها در 1.5 میلیارد سال نخست کیهان شکل گرفته‌اند.
فینکلستین می‌گوید:
«کشف نقاط قرمز کوچک یکی از شگفتی‌های داده‌های اولیه جیمز وب بود، چون هیچ شباهتی به کهکشان‌هایی که با هابل دیده بودیم نداشتند. اکنون درحال کشف ماهیت و منشأ آنها هستیم.»
محققان همچنین گفته‌اند که این کهکشان مدرکی بر این فرضیه فراهم می‌کند که منبع درخشش غیرمنتظره در نقاط قرمز کوچک، وجود سیاهچاله‌های کلان‌جرم است.
نتایج این پژوهش در نشریه علمی The Astrophysical Journal منتشر شده است.
