ناسا و گوگل با همکاری یکدیگر درحال توسعه دستیار پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی هستند که وظیفه حفظ سلامت فضانوردان مأموریتهای مریخ را برعهده خواهد داشت.
با طولانیتر شدن مأموریتهای فضایی انسانی و افزایش فاصله از زمین، حفظ سلامت اعضای تیم دشوارتر میشود. فضانوردان حاضر در ایستگاه فضایی بینالمللی تاکنون به تماسهای مستقیم با مرکز کنترل در هیوستون، ارسال مرتب دارو و بازگشت به زمین پس از 6 ماه، دسترسی داشتهاند، اما این شرایط برای مأموریتهای طولانیمدتی که ناسا و شرکتهای تجاری مانند اسپیسایکس برنامهریزی میکنند، تغییر خواهد کرد.
ناسا بهدنبال خودکفایی در ارائه خدمات پزشکی در فضا است. یکی از قدمهای اولیه این مسیر، توسعه دستیار دیجیتال پزشکی (CMO-DA) با همکاری گوگل است. این دستیار هوش مصنوعی چندرسانهای که از طریق گفتار، متن و تصویر کار میکند، در بستر Vertex AI گوگل اجرا میشود و به فضانوردان کمک میکند در صورت نبود پزشک یا قطع ارتباط با زمین، علائم بیماری را تشخیص دهند و آن را درمان کنند.
این پروژه براساس قرارداد ثابت بخش دولتی گوگل انجام میشود که هزینههای خدمات ابری، توسعه نرمافزار و آموزش مدل را پوشش میدهد. کد منبع برنامه متعلق به ناسا است و این سازمان در بهبود مدلها مشارکت دارد.
براساس گزارشها دستیار پزشکی گوگل در سه سناریوی شایع شامل آسیب مچ پا، درد پهلو و درد گوش آزمایش شده است. سه پزشک، از جمله یک فضانورد، عملکرد دستیار را در مراحل ارزیابی اولیه، دریافت شرح حال، تحلیل بالینی و درمان مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که دقت تشخیص و درمان درد پهلو حدود 74 درصد، درد گوش 80 درصد و آسیب مچ پا 88 درصد بوده است.
مسیر توسعه این ابزار بهصورت مرحلهای است و ناسا قصد دارد دادههای بیشتری مانند اطلاعات دستگاههای پزشکی را به آن اضافه کرده و مدل را برای درک بهتر شرایط خاص پزشکی فضایی مانند میکروگرانش آموزش دهد. گوگل در مورد برنامههای خود برای دریافت مجوزهای قانونی جهت استفاده از این دستیار در مطبهای پزشکی روی زمین اطلاعات روشنی نداده است، اما اگر این دستیار برای استفاده در فضا تأیید شود، گام بعدی میتواند استفاده از آن در زمین باشد.
درنهایت، این فناوری نهتنها میتواند سلامت فضانوردان را بهبود ببخشد، بلکه آموزههای آن ممکن است در حوزههای مختلف سلامت نیز کاربردی باشد.