قرص ضد اضطراب ؛ بهترین قرص ضد استرس و اضطراب گیاهی و شیمیایی برای کاهش علائم استرس و نگرانی است. قرصهای گیاهی شامل ترکیباتی مانند سنبلالطیب، گل گاوزبان، اسطوخودوس، بادرنجبویه، و زعفران هستند که اثرات آرامبخش دارند و با عوارض جانبی کمتر، برای اضطراب خفیف تا متوسط مناسباند. همچنین، قرصهایی مانند پرفوران و نروکسین از عصاره گیاه هوفاریقون برای کاهش استرس و بهبود خلق و خو استفاده میشوند. داروهای شیمیایی مثل بنزودیازپینها (آلپرازولام، کلونازپام) سریعتر عمل میکنند ولی عوارض جانبی و خطر وابستگی دارند. انتخاب بهترین قرص بسته به شدت اضطراب و شرایط فردی است و مشورت پزشک توصیه میشود
قرص ضد اضطراب دارویی است که به کاهش علائم اضطراب و استرس کمک میکند. این قرصها معمولاً توسط پزشک تجویز شده و میتوانند شامل داروهایی مانند بنزودیازپینها، بیثبتها یا داروهای ضد افسردگی با اثر ضد اضطرابی باشند. مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا ممکن است عوارض جانبی و وابستگی ایجاد کنند. قرص ضد اضطراب به بهبود خواب، کاهش تحریکپذیری و افزایش آرامش ذهنی کمک میکند. بهتر است همراه با درمانهای رواندرمانی استفاده شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد و مشکلات اضطرابی به صورت ریشهای درمان شوند.
بهترین قرص ضد استرس و اضطراب گیاهی و شیمیایی
داروهای گیاهی ضد استرس و اضطراب:
گیاهان پرکاربرد شامل آشواگاندا (Ashwagandha)، گل ساعتی (Passiflora incarnata)، بابونه، بادرنجبویه، اسطوخودوس، سنبلالطیب، ریحان مقدس (تولسی) و زعفران هستند.
این گیاهان معمولاً اثرات آرامبخش دارند، به کاهش اضطراب و استرس کمک کرده و کیفیت خواب را بهبود میبخشند.
داروهای گیاهی به طور کلی کمعارضهتر هستند و خطر وابستگی کمتری دارند، اما اثر آنها نسبت به داروهای شیمیایی تدریجیتر و ملایمتر است.
مصرف این داروها به شکل کپسول، عصاره یا دمنوش معمول است.
داروهای شیمیایی ضد استرس و اضطراب:
مهمترین و رایجترین داروهای شیمیایی شامل بنزودیازپینها (مانند آلپرازولام، کلونازپام)، مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRI) (مثل سرترالین، فلوکستین) و بوسپیرون هستند.
بنزودیازپینها اثر سریع ضد اضطراب دارند اما برای مصرف کوتاهمدت به دلیل احتمال وابستگی توصیه میشوند.
SSRIها برای درمان بلندمدت اضطراب مزمن مناسب بوده و وابستگی ایجاد نمیکنند اما شروع اثر آنها دیرتر است (چند هفته طول میکشد).
بوسپیرون داروی غیر بنزودیازپینی است که برای اضطراب خفیف تا متوسط مصرف میشود و کم عارضه تر است
داروهای شیمیایی معمولا برای افرادی تجویز میشوند که با علائم شدید یا مزمن استرس مواجه هستند. این دسته از داروها با تاثیر بر سیستم عصبی به کاهش تنش روانی، بهبود خواب و تنظیم خلقوخو کمک میکنند. ذکر این نکته ضروری است که با وجود تفاوت استرس و اضطراب، این داروها ممکن است برای کنترل اضطراب هم مفید باشند. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره میکنیم.
دسته دارویی | نمونهها | کاربرد اصلی | مزایا | معایب / نکات مهم |
---|---|---|---|---|
بنزودیازپینها | آلپرازولام، دیازپام | کاهش سریع اضطراب و استرس | اثر سریع، آرامش فوری | وابستگی، خوابآلودگی، مصرف کوتاهمدت توصیه میشود |
SSRIها | سرترالین، فلوکستین، پاروکستین | درمان استرس مزمن و اضطراب | عوارض کمتر و بدون وابستگی، مناسب مصرف طولانیمدت | شروع اثر کند، تداخل دارویی ممکن است وجود داشته باشد |
بوسپیرون | بوسپیرون | استرس خفیف تا متوسط | عوارض کمتر، وابستگی کم، مناسب سالمندان و سابقه سوءمصرف | نیاز به چند هفته مصرف برای اثر، عوارضی مثل خوابآلودگی |
SNRIها | دولوکستین، ونلافاکسین | استرس مزمن و افسردگی | مؤثر برای شرایط خاص | شروع اثر کند، عوارض مشابه SSRIها |
بنزودیازپینها (مثل آلپرازولام، کلونازپام):
خوابآلودگی، سرگیجه، اختلال در تعادل و تمرکز
وابستگی روانی و فیزیکی در مصرف طولانیمدت
احساس گیجی، کاهش حافظه کوتاهمدت، ممکن است اختلالات بینایی ایجاد شود
تداخل دارویی با الکل و سایر داروهای آرامبخش
مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRI) و SNRI:
عوارض گوارشی مانند سوء هاضمه، تهوع، اسهال یا یبوست
بیخوابی یا خوابآلودگی، سردرد، سرگیجه
کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، مشکل در رسیدن به ارگاسم
افزایش اضطراب در ابتدا، بیقراری، احساس کرختی عاطفی، افکار خودکشی (به ویژه در سنین پایینتر)
احتمال ایجاد سندرم سروتونین در مصرف همزمان با داروهای دیگر افزایشدهنده سروتونین
در افراد مسن خطر کاهش سدیم خون (هیپوناترمی)
بوسپیرون:
کمتر عوارض دارد ولی ممکن است خوابآلودگی، سرگیجه و تهوع ایجاد کند
شروع اثر کندتر و نیاز به مصرف منظم
مسدودکنندههای بتا (مثلاً پروپرانولول):
خستگی، سرگیجه، افت فشار خون، گاهی مشکلات تنفسی در بیماران با مشکلات قلبی و ریوی
سایر عوارض شایع قرصهای ضد استرس شامل فراموشی، توهم، کابوس، افسردگی، اختلال در یادگیری و مشکلات تنفسی نیز گزارش شده است.
عوارض این داروها نسبت به شیمیایی کمتر است ولی کاملأ فاقد عارضه نیستند.
اثرات آرامبخش این داروها معمولاً ملایمتر و تدریجیتر است.
برخی داروهای گیاهی ممکن است تداخل دارویی با داروهای شیمیایی داشته باشند یا در افراد خاص حساسیت ایجاد کنند.
عوارض احتمالی شامل اختلالات هورمونی، التهاب پوستی، واکنشهای حساسیتی، دلدرد عصبی، بیخوابی، افزایش ضربان قلب و تعریق است.
به عنوان مثال مصرف دمنوش مریم گلی میتواند احتمال تداخل دارویی، اختلال هورمونی و التهاب پوستی داشته باشد.
نوع داروی ضد اضطراب اجتماعی | توضیح کوتاه | کاربرد اصلی | مزایا | معایب و عوارض جانبی معمول | نحوه مصرف | نکات مهم | مراقبتها | تداخلات دارویی قابل توجه |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بنزودیازپینها | داروهای سریعالاثر آرامبخش | کاهش سریع اضطراب شدید در موقعیتهای اجتماعی | شروع اثر سریع، کاهش فوری اضطراب | وابستگی، خوابآلودگی، سرگیجه | معمولاً به صورت قرص خوراکی، دوز پایین و کوتاهمدت | فقط مصرف کوتاهمدت، پرهیز از مصرف همزمان الکل | کنترل علائم وابستگی و ترک تدریجی | تداخل با الکل، داروهای خوابآور و آرامبخش دیگر |
SSRIها (مهارکنندههای بازجذب سروتونین) | داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی با اثر تدریجی | درمان بلندمدت اضطراب اجتماعی و افسردگی همراه | اثر پایدار، عوارض کمتر نسبت به بنزودیازپینها | نیاز به مصرف چند هفته، عوارض گوارشی، اختلال خواب | به صورت قرص خوراکی، روزانه یکبار، شروع اثر پس از چند هفته | مصرف منظم و پیوسته، عدم قطع ناگهانی به دلیل عوارض ترک | کنترل عوارض گوارشی اولیه، پیگیری روانپزشکی | تقویت اثر مونوآمینها، تداخل با داروهای ضد التهابی |
مسدودکنندههای بتا (مثلاً پروپرانولول) | کنترل علائم فیزیکی مثل تپش قلب و لرزش | کاهش علائم بدنی اضطراب در موقعیتهای اجتماعی | کاهش علائم فیزیکی بدون اثربخشی روانی مستقیم | خستگی، افت فشار خون، محدودیت در بیماران قلبی | معمولاً کوتاهمدت قبل از رویداد اضطرابزا | مناسب برای کاهش تپش قلب موقع اضطراب موقعیتی | کنترل فشار خون و نبض در صورت ابتلا به بیماری قلبی | تداخل با داروهای فشار خون و ضد آسم |
بوسپیرون | داروی ضد اضطراب غیر بنزودیازپینی | درمان اضطراب عمومی و اجتماعی با عوارض کمتر | وابستگی کمتر، عوارض جانبی کم | شروع اثر کندتر نسبت به بنزودیازپین، احتمال سرگیجه | معمولاً دو یا سه بار در روز به صورت خوراکی | نیاز به مصرف منظم، قابل استفاده بلندمدت | پرهیز از مصرف همزمان با داروهای MAOI | تداخل با داروهای ضد افسردگی و مهارکنندههای CYP450 |
قرصهای ضد اضطراب و ضد دلشوره داروهایی هستند که برای کاهش اضطراب، دلشوره و استرس تجویز میشوند. این داروها عمدتاً روی سیستم عصبی مرکزی تأثیر میگذارند و با تنظیم انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین، نوراپینفرین و گابا باعث آرامش میشوند. دسته معروفی از این داروها بنزودیازپینها هستند که به سرعت اثر آرامبخشی دارند مانند آلپرازولام، کلونازپام و لورازپام. آنها میتوانند برای اضطرابهای حاد مفید باشند اما مصرف طولانی مدت ممکن است باعث وابستگی و عوارض شود.
این اصطلاح کلی برای داروهایی است که برای مدیریت علائم اضطراب استفاده میشوند. داروهای مهم شامل بنزودیازپینها، SSRIها (مهارکنندههای بازجذب سروتونین)، بوسپیرون و مسدودکنندههای بتا مثل پروپرانولول هستند. هر دارو بسته به نوع اضطراب و شرایط فردی تجویز میشود. برخی داروها سریع اثر میکنند (بنزودیازپینها) و برخی باید چند هفته مصرف شوند تا اثر نمایان شود (SSRI).
قرص ضد اضطراب بدون نسخه
داروهای ضد اضطراب با نسخه پزشک تجویز میشوند زیرا ممکن است عوارض و تداخلات داشته باشند. داروهای بدون نسخه معمولا مکملها و داروهای گیاهی آرامبخش هستند که اثراتشان ضعیفتر است و برای اضطرابهای خفیف به کار میروند. مصرف خودسرانه قرصهای قوی بدون تشخیص پزشک میتواند خطرناک باشد.
داروهای گیاهی ضد اضطراب شامل عصارههایی مانند عصاره علف چای (Hypericum perforatum) و گیاهان دارویی آرامبخش هستند. این داروها به طور معمول عوارض کمتری دارند اما اثرشان به اندازه داروهای شیمیایی سریع و قوی نیست. قرصهایی مانند “نروکسین” نمونهای از داروهای گیاهی ضد اضطراب هستند که به کاهش استرس و تنش عصبی کمک میکنند.
قرص ضد اضطراب پوکساید
قرص “پوکساید” (پوکساکیم یا کلردیازپوکساید) از دسته بنزودیازپینها است و برای کاهش اضطراب، دلشوره، و علائم ترک الکل استفاده میشود. این دارو اثر آرامبخش دارد و در صورت مصرف صحیح، برای اضطراب موقت و کوتاهمدت مناسب است ولی باید زیر نظر پزشک مصرف شود تا از عوارض و وابستگی جلوگیری شود.
برخی داروهای ضد اضطراب مانند پروپرانولول (مسدودکننده بتا) علاوه بر کاهش اضطراب، برای کنترل علائم فیزیکی اضطراب مانند تپش قلب شدید نیز استفاده میشوند. این دارو میتواند تپش قلب را کاهش دهد و هنگام اضطرابهای شدید خطر حمله قلبی را کاهش دهد.
قرص ضد اضطراب بدون عوارض
هیچ داروی ضد اضطرابی کاملاً بدون عوارض نیست، مخصوصا داروهای شیمیایی مانند بنزودیازپینها که ممکن است خوابآلودگی، سرگیجه، وابستگی و مشکلات حافظه ایجاد کنند. داروهای گیاهی در مقایسه عوارض کمتری دارند ولی اثراتشان محدودتر است. انتخاب داروی بدون عارضه طویلمدت باید با نظر پزشک انجام شود.
داروهای ضد اضطراب در کودکان باید بسیار با دقت و تحت نظر متخصص روانپزشک مصرف شوند. معمولاً داروهای مخصوص کودکان با دوزهای پایینتر تجویز میشود و درمانهای غیر دارویی مانند رواندرمانی نیز اولویت دارد. استفاده خودسرانه و بدون مشورت ممکن است خطرناک باشد[اطلاعات کلی از دستورالعملهای پزشکی].
اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً با داروهایی مانند بنزودیازپینها، SSRIها و در بعضی موارد مسدودکنندههای بتا درمان میشود. این داروها به کاهش اضطراب موقعیتهای اجتماعی کمک میکنند. درمان باید توسط روانپزشک تنظیم شود و معمولاً همراه با روان درمانی است.
مغزم، درمانکده، یادمان طب