خبرگزاری مهر، گروه استانها: هم‌زمان با فرا رسیدن روز خبرنگار، پیشکسوتان رسانه در استان مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از واقعیت‌های تلخ و ناگفته‌های این حرفه سخن گفتند و آنان روز خبرنگار را نه صرفاً مناسبتی برای تبریک، بلکه فرصتی برای بازاندیشی در جایگاه خبرنگار و بازخوانی مشکلات معیشتی، نبود امنیت شغلی، کمبود حمایت‌های نهادی و تهدیدهای پنهان و آشکار دانستند.
از نگاه این فعالان باسابقه، خبرنگاری رسالتی دوگانه است؛ پاسداری از حقیقت و هم‌زمان عبور از میدان مین فشارهای مختلف، بی‌آنکه تضمینی برای آینده و رفاه این قشر وجود داشته باشد.
از واقعیت‌های پنهان تا ضرورت پالایش بدنه رسانه‌ای
در این گفت‌وگوها، دغدغه‌هایی چون ورود افراد غیرحرفه‌ای به عرصه رسانه، کمرنگ‌شدن نقش خبرنگاران واقعی، کاهش اعتماد عمومی و حذف حمایت‌های حداقلی همچون یارانه بیمه، پررنگ‌تر از همیشه مطرح شد و پیشکسوتان تأکید کردند که استان مرکزی با ظرفیت‌های بالای رسانه‌ای نیازمند پالایش و تقویت نیروهای متخصص است و بدون ایجاد بسترهای حمایتی و اصلاح سیاست‌گذاری‌ها، حرفه خبرنگاری در خطر فرسودگی و بی‌اثر شدن قرار می‌گیرد و به باور آنان، صدای خبرنگار باید شنیده شود، نه تنها در روز خبرنگار، بلکه در تمام روزهایی که بی‌صدا برای آگاهی جامعه قلم می‌زنند.
روز خبرنگار؛ روز روایت‌گران بی‌پناه
خبرنگار پیشکسوت و با سابقه استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: ۱۷ مرداد، روزی برای ادای احترام به آنانی است که با قلم و دوربین، روایت‌گر حقیقت هستند بی آن‌که خود در پناه حقیقت باشند، روزی برای یادآوری اینکه پشت هر تیتر داغ، هر گزارش افشاگرانه، و هر مصاحبه جسورانه، انسانی ایستاده است که از امنیت شغلی، رفاه معیشتی و آرامش روانی بهره‌مند نیست.
محسن بهرامی افزود: خبرنگار، بیش از آن‌که صدای مردم باشد، خود فریادی خاموش از دلِ بی‌ثباتی‌های اقتصادی، بی‌مهری‌های نهادی و بی‌تفاوتی‌های اجتماعی است، وی که باید دیده شود، اغلب در سایه‌ها با درآمدی ناپایدار، خانه‌ای اجاره‌ای، بیمه‌ای ناقص و آینده‌ای مبهم زندگی می‌کند.
وی گفت: اکنون که تورم هر روز رکوردی تازه می‌زند، خبرنگار با حقوقی ناچیز، باید میان تعهد حرفه‌ای و نیازهای ابتدایی زندگی، یکی را انتخاب کند و باید اذعان کرد که بسیاری از خبرنگاران به‌ویژه در شهرستان‌ها، با حقوقی کمتر از حداقل دستمزد فعالیت می‌کنند، اضافه‌کاری‌ها، مأموریت‌های خارج از شهر و خطرات شغلی، اغلب بدون هیچ مزایای مالی یا حمایتی انجام می‌شود، گویی عشق به حقیقت، باید تاوان نان را هم بدهد.
این فعال رسانه‌ای بیان کرد: در شرایطی که قیمت مسکن سر به فلک کشیده، خبرنگارانی که سال‌ها در رسانه‌ها قلم زده‌اند، هنوز مستأجرند و طرح‌های حمایتی مسکن، یا شامل حالشان نمی‌شود، یا آن‌قدر پیچیده و ناکارآمد است که عملاً بی‌فایده می‌ماند، خانه‌دار شدن برای خبرنگار، بیشتر شبیه تیتر یک روزنامه، تا واقعیتی ملموس است.
بهرامی تاکید کرد: بسیاری از خبرنگاران، به‌ویژه آن‌هایی که در رسانه‌های خصوصی یا مستقل فعالیت می‌کنند، فاقد بیمه درمانی و بازنشستگی‌اند، قراردادهای سفید، عدم ثبت رسمی همکاری و نبود نظارت قانونی، باعث شده تا خبرنگار در برابر بیماری، حادثه یا حتی بازنشستگی، کاملاً بی‌پناه باشد، امنیت شغلی نیز مفهومی نسبی دارد.
این پیشکسوت رسانه‌ای و فرهنگی گفت: روز خبرنگار، نباید تنها به ارسال پیام‌های تبریک و انتشار عکس‌های یادگاری محدود شود، این روز باید فرصتی برای بازنگری در سیاست‌های حمایتی، اصلاح قوانین کار و ایجاد سازوکارهایی برای تأمین رفاه و امنیت خبرنگاران باشد تا صدای آنان شنیده شود.
بهرامی تاکید کرد: خبرنگار، وجدان بیدار جامعه است، اما جامعه‌ای که از وجدان خود مراقبت نکند، دیر یا زود در تاریکی بی‌خبری فرو می‌رود و چنانچه بخواهیم حقیقت زنده بماند، باید از آنان که حقیقت را روایت می‌کنند، حمایت کرد، نه فقط در روز خبرنگار، بلکه در تمام روزهایی که بی‌صدا، بی‌پناه و بی‌ادعا، برای آگاهی جامعه می‌نویسند.
رسانه‌ها با کمبود نیروی متخصص مواجه هستند
خبرنگار پیشکسوت ایرنا استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: حرفه و کار خبرنگاری با توسعه تلفن همراه نیاز به باز تعریف دارد چراکه ورود برخی افراد که خود را خبرنگار قلمداد می‌کنند موجب شده، فعالان واقعی در این حرفه آنطور که شایسته است دیده نشوند.
معصومه ابراهیمی گفت: خبرنگار در جامعه امروز استان مرکزی به معنای واقعی به اندازه انگشتان دست هم کمتر هستند اما خبرنگار نما و کسانی که در سایه هستند و این عنوان را یدک می کشند به وفور یافت می‌شوند.
وی گفت: ورود افرادی که حتی اصول اولیه خبرنویسی و گزارش نویسی را نمی‌دانند و فقط برای پرکردن وقت وارد این عرصه می‌شوند، همکاران واقعی در عرصه خبر در استان مرکزی را رنج می‌دهد.
این پیشکسوت رسانه‌ای گفت: اگر این حرفه با شرایط کنونی پیش برود در سالهای آتی کمتر کسی می‌تواند مدعی فعالیت واقعی در عرصه خبر باشد چه بسا که با خارج شدن و یا بازنشستگی تعدادی از این بزرگواران صاحب قلم، فقدان آنان در عرصه خبر استان، مشهود است.
ابراهیمی بیان کرد: شاید باشند کسانی که در آینده با بهره‌گیری از قلم بتوانند در این عرصه فعالیت کنند اما به جرأت می‌توان گفت، نمی‌توانند جای خالی اساتید این حرفه را در استان مرکزی پر کنند.
وی با بیان اینکه اهمیت فعالیت افراد خبره در این حرفه، لازمه سیستم کنونی است، گفت: همانگونه که جامعه به مشاغلی نظیر پزشک، معلم، استاد و مشاغل دیگر نیاز دارد به افرادی نیاز دارد تا پل ارتباطی بین مردم و مسئولان باشند و اگر این پل ارتباطی، دچار نقصان شود، بیش از همه، این آحاد مردم هستند که آسیب می‌بینند.
این پیشکسوت رسانه‌ای گفت: رسالت خبرنگار در شرایطی که جامعه با انواع مسائل و مشکلات مواجه است دوچندان شده و باید بیش از گذشته با پرداخت به مشکلات مردم و مطالبات آنان، فعال و پویا باشند اما هر رسانه و نشریه‌ای این روزها درگیر موانع و مشکلاتی است که مجبور به روزمرگی شده و از انجام، خط خبری برای پرداختن به معضلات جامعه، وامانده است.
ابراهیمی تاکید کرد: اکنون رسانه‌ها با کمبود نیروی متخصص، بالاجبار با پرداختن به مسائل ظاهری، سعی دارند فقط اظهار وجود کنند و از پرداخت به مطالبه گری وامانده اند.
وی افزود: دلایل ذکر شده خود عاملی شده تا مسئولان به ندرت در زیر ذره بین خبرنگاران قرار بگیرند و فقط در حد عملکرد مجموعه اداری و نشست خبری بی کیفیت، پاسخگو باشند.
ابراهیمی گفت: چنانچه خبرنگاران خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب با پرداختن به موضوعات واحد و مهم جامعه، عرصه را برای پاسخگویی مسئولان تنگ کنند، شاید بتوانند اثربخشی و تأثیر خود را بیشتر به نمایش بگذارند.
مصائب خبرنگاران استان مرکزی فرسایشی و تکراری شده
دیگر پیشکسوت رسانه‌ای استان مرکزی بیان کرد: بازگو کردن و نوشتن هرساله از مشکلات و مصائب خبرنگاری فرسایشی و تکراری شده است.
زهرا مرادی گفت: علاوه بر مشکلاتی که سال‌ها فریاد زدیم و هیچ فریادرسی نیافتیم امسال حذف یارانه دولتی از سهم پرداختی بیمه مطبوعات هم مزید بر همه چالش‌ها شده به گونه‌ای که خبرنگاران با دشواری‌های بیشتری درگیر شده‌اند.
وی گفت: با وجود مشکلات معیشتی حاکم بر کشور که در میان قشر خبرنگار دوچندان است این معضل هم به نگرانی‌های اهالی رسانه دامن زده است.
این خبرنگار پیشکسوت گفت: اکثریت خبرنگاران خود باید هزینه بیمه را پرداخت کنند و به همین دلیل این مشکل، مربوط به آنان و نه دفاتر نشریه است.
مرادی گفت: در واقع دولت با این اقدام به پیکر نیمه جان اصحاب رسانه آسیب دیگری وارد ساخته و بیم آن می‌رود که دفاتر نشریات ناچار به تعدیل نیرو شوند و بیکاری افزایش یابد.
روز خبرنگار؛ صدای راستی در میان گرداب کژی‌ها
پیشکسوت فرهنگی و رسانه‌ای استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: روز خبرنگار در تقویم رسمی تنها یک یادبود ساده نیست بلکه فرصتی است برای تأمل در جایگاه خطیر کسانی که راستی را همچون مشعلی در دستان خود حمل می‌کنند، در استان مرکزی و شهر اراک، جایی که پیچیدگی‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گاه پرده‌های ضخیمی بر واقعیت‌ها می‌کشند، خبرنگاران حرفه‌ای نگهبانان نخستین حقیقت هستند اما آیا این نگهبانان خود در چنبره بحران‌هایی گرفتار نشده‌اند که راستی را به محاق می‌برد.
علی آقا ایرجی گفت: برای خبرنگاران خوش‌نام، راست‌گویی نه یک انتخاب، که جوهر ماندگاری حرفه‌ای است اما این مسیر همواره با تیغ‌های تیز بحران‌های معیشتی، بیمه‌های پردردسر، امنیت شغلی لرزان و تهدیدهای امنیتی سنگفرش شده است.
وی گفت: ورود افراد نابلد و غیرحرفه‌ای به عرصه خبرنگاری زخم‌های عمیقی بر پیکره رسانه‌های استان مرکزی وارد کرده و اعتماد عمومی را مخدوش ساخته است.
این پیشکسوت رسانه و فرهنگی گفت: وقتی خبرنگاری نه بر اساس اصول حرفه‌ای، که با تکیه بر روابط، سفارش‌ها یا از سر ناچاری وارد این حوزه شود، محصول نهایی چیزی جز بی‌اعتمادی و فرصتی برای پنهان‌کاری نخواهد بود و استان مرکزی و اراک، با ظرفیت‌های رسانه‌ای قابل‌توجه، نیازمند پالایش این بدنه است.
پیشکسوت رسانه‌ای گفت: خبرنگار می‌تواند نقطه‌عطفی برای بازنگری در سیاست‌های رسانه‌ای استان باشد از مدیران ارشد تا متولیان فرهنگی و رسانه‌ای باید پرسید آیا سازوکاری برای شنیدن صدای خبرنگاران طراحی شده است.
وی بیان کرد: خبرنگاران استان مرکزی شایسته‌اند که با اقدامات عملی از آنان قدردانی شود و تنها با حمایت از راست‌گویان است که می‌توان جامعه‌ای روشن‌گر و آینده‌ای شفاف ساخت.
جامعه خبرنگاری استان مرکزی سال‌هاست که بدون داشتن انجمنی صنفی و تشکیلاتی به کار خود ادامه می‌دهد.
زیست و معیشت روزنامه‌نگاران و خبرنگاران استان سال‌هاست در اوضاع چندان مناسب شغلی نیست و متأسفانه با آمدن دولت‌ها همچنان شرایط نابه‌سامان‌تر از گذشته می‌شود.
زمانی که اهالی قلم و رسانه‌اش زیر خط فقر زندگی کند، بی‌تردید در مسیر افول آگاهی، بی‌اعتنایی به حقیقت و نابودی سرمایه اجتماعی حرکت می‌کند و این، خطری است که نه تنها روزنامه‌نگاران استان، بلکه جامعه روزنامه‌نگاری کشور را نیز تهدید می‌کند.
