خدمات پلیس آبادان به زائران اربعین حسینی در مرز شلمچه
به گزارش رکنا، ایران یکی از قدیمی‌ترین کشورهایی است که فعالیت خود را در حوزه سینما آغاز کرد. با رشد این صنعت، نام‌های بزرگی در تاریخ فرهنگ و هنر ایران ظهور کردند.
تاکنون فیلم‌های برجسته‌ای در سینمای ایران تولید شده‌اند که برخی از آن‌ها نه تنها در ایران، بلکه در تاریخ سینمای جهان نیز اهمیت فراوانی دارند.
آغاز سینمای ایران به سال ۱۲۷۹ و ورود نخستین دوربین فیلم‌برداری به کشور بازمی‌گردد. مظفرالدین شاه در سفری به فرانسه، این دوربین را با همراهی میرزاابراهیم‌خان صحاف‌باشی وارد ایران کرد.
در همان سال ۱۲۷۹، نخستین سالن سینما در ایران در شهر تبریز افتتاح شد. این اتفاق باعث شد ایران به یکی از پیشگامان صنعت سینما تبدیل شود.
دو سال بعد، میرزاابراهیم‌خان صحاف‌باشی اولین سالن نمایش فیلم را در خیابان چراغ گاز تهران راه‌اندازی کرد. سپس، مهدی‌خان روسی در سال ۱۲۸۶ اولین سالن سینمای رسمی تهران را در خیابان فردوسی امروز افتتاح کرد. نمایش فیلم‌های سینمایی از همان زمان به شکل رسمی آغاز شد.
تا مدتی طولانی، تولید مستقل فیلم در ایران به صورت جدی دنبال نمی‌شد و فیلم‌هایی که در سینماها پخش می‌شد، عمدتاً آثار خارجی بودند.
اولین فیلم بلند سینمای ایران در سال ۱۳۰۹ با کارگردانی آوانس اوهانیانس و نام «آبی و رابی» ساخته شد، که شروعی برای تولید آثار حرفه‌ای سینمایی در ایران بود.
در سال ۱۳۱۲ اردشیر ایرانی اولین فیلم بلند ناطق ایرانی به نام «دختر لر» را تولید کرد. این فیلم انقلاب جدیدی در سینمای ایران پدید آورد.
نخستین زن کارگردان سینمای ایران، شهلا ریاحی، نیز در دهه ۳۰ با ساخت فیلم «مرجان» زمینه‌ساز ورود بیشتر زنان به دنیای سینمای ایران شد.
دهه ۳۰ و ۴۰ دوران رشد اصلی سینمای ایران بود. در این زمان، سینما به یک صنعت حرفه‌ای تبدیل شد و ایران میزبان معتبرترین جشنواره سینمایی آسیا، یعنی جشنواره جهانی فیلم تهران شد که در سطح بین‌المللی بسیار معتبر بود.
از فیلم‌سازان برجسته موج اول و دوم سینمای ایران می‌توان به آوانس اوهانیانس، اردشیر ایرانی، اسماعیل کوشان، ساموئل خاچیکیان، شهلا ریاحی، هوشنگ کاووسی و فرخ غفاری اشاره کرد.
دهه ۴۰ با تولید فیلم‌هایی نظیر «گاو» از داریوش مهرجویی، «قیصر» مسعود کیمیایی و «گنج قارون» از سیامک یاسمی، سینمای ایران شاهد تحولی بنیادین شد. این آثار نه تنها توجه مردم را جلب کردند، بلکه موجب تحولات عمیق هنری در سینمای ایران شدند.
سینمای ایران به تدریج جذابیت بیشتری پیدا کرد و نگاه‌های هنری و جهانی جدیدی به خود گرفت. فیلم‌سازانی نظیر سهراب شهیدثالث، بهرام بیضایی، خسرو سینایی، کامران شیردل، علی حاتمی، عباس کیارستمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، امیر نادری، پرویز کیمیاوی، فریدون گله، ابراهیم گلستان و بهمن فرمان‌آرا آثار مهمی خلق کردند.
یکی از نام‌هایی که در این دوره برجسته شد، فروغ فرخزاد بود که فیلم کوتاه «خانه سیاه است» را ساخت. جاناتان رزنبام، منتقد سینما، این فیلم را به عنوان مهم‌ترین اثر تاریخ سینمای ایران می‌داند.
سینمای ایران پس از انقلاب نیز همچنان با نام‌های برجسته‌ای گره خورده است و تولید فیلم‌های مهم ادامه دارد. تعداد فیلم‌های قابل توجه تاریخ سینمای ایران چه پیش از انقلاب و چه پس از آن، چشمگیر است. در ادامه، برخی از این آثار معرفی می‌شوند.
فیلم‌های برجسته سینمای ایران فراوان هستند و ذکر همه آن‌ها در یک مقاله ممکن نیست، اما به معرفی برخی از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
این فیلم نخستین اثر بلند تاریخ سینمای ایران و شروعی برای حرکت حرفه‌ای در این صنعت بود.
اولین فیلم ناطق تاریخ سینمای ایران که فصلی جدید در این صنعت گشود.
اولین فیلم ایرانی با کارگردانی یک زن که نقش مهمی در ورود زنان به سینمای ایران داشت.
یکی از مهم‌ترین آغازگرهای جریان موج نو در سینمای ایران است.
این اثر پیشرو موج نو سینمای ایران بوده و تحولی شگرف در سینمای هنری ایران ایجاد کرد.
یکی دیگر از آثار برجسته موج نو که در کنار «گاو» نقش کلیدی در تثبیت این جریان ایفا کرد.
مستندی ماندگار درباره زیبایی‌های طبیعت و صنعت ایران که با مرگ ناگهانی کارگردان در حین ساخت همراه شد.
یکی از آثار برجسته مستند در تاریخ سینمای ایران.
از شاهکارهای مستند ایران که تحسین جهانی را به همراه داشته است.
این اولین فیلم ایرانی با فروش میلیونی بود که بازیگران برجسته‌ای مانند محمدعلی فردین در آن حضور داشتند.
اولین اثر نئورئالیستی برجسته در تاریخ سینمای ایران که تأثیرات عمیقی بر جای گذاشت.
یک مستند داستانی موفق که تجربه‌ای منحصربه‌فرد در سینمای ایران را رقم زد.
یکی دیگر از آثار مهم که جوایز بین‌المللی زیادی را برای سینمای ایران به ارمغان آورد.
یکی از شاهکارهای تاریخ سینمای ایران که موفقیت‌های بین‌المللی بسیاری کسب کرد.
اولین فیلم ایرانی که نامزد جایزه اسکار شد.
اولین فیلم ایرانی که توانست جایزه نخل طلای جشنواره کن را کسب کند.
برنده جایزه معتبر جشنواره فیلم ونیز.
این فیلم موفق به کسب جایزه دوربین طلایی جشنواره کن شد.
اولین اثر ایرانی که موفق به دریافت جایزه اسکار شد.
