خبرگزاری مهر، گروه استانها: سازمان انتقال خون ایران یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین نهادهای بهداشتی کشور است که نقش بسزایی در تأمین خون و فرآورده‌های آن برای بیماران نیازمند ایفا می‌کند.
این سازمان در هر استان به‌طور مستقل فعالیت می‌کند و با پایگاه‌ها و واحدهای سیار خونگیری در تمام نقاط کشور، خدمات متعددی را به اهداکنندگان و بیماران ارائه می‌دهد.
استان گلستان با توجه به موقعیت جغرافیایی و نیاز بالای برخی از شهرستان‌ها، به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، نیازمند توجه ویژه‌ای در تأمین خون و فرآورده‌های آن است.
در استان گلستان، بیماران تالاسمی و سرطان خون نیاز به خون مداوم دارند. همچنین، وضعیت جغرافیایی استان و وقوع حوادثی مانند تصادفات جاده‌ای نیز سبب افزایش نیاز به خون در فصول خاصی از سال می‌شود. به همین دلیل، سازمان انتقال خون گلستان همیشه در تلاش است تا تعداد اهداکنندگان خون را افزایش دهد و خدمات خود را در مناطق مختلف استان گسترش دهد. این تلاش‌ها شامل استفاده از واحدهای سیار خونگیری، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز درمانی و ایجاد تسهیلات مناسب برای نگهداری خون و فرآورده‌های آن است.
فاطمه محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، از وضعیت اهدای خون در استان، چالش‌های موجود و تأثیرات فصلی و جغرافیایی بر میزان اهدای خون در استان گلستان صحبت کرد و گفت: بر حسب موقعیت جغرافیایی و فصلی، گاهی اوقات نیاز به خون افزایش پیدا می‌کند. در فصل‌های سرد و گرم، وضعیت متفاوت است. در تابستان، به‌ویژه در مواقعی که تصادفات افزایشی می‌شود، مصرف خون نیز بیشتر می‌شود. اما نکته‌ای که مهم این است که نیاز به خون در تمام طول سال مستمر است.
نیاز مستمر به اهداکنندگان خون
محمدی ادامه داد: در استان گلستان حداقل چهار هزار بیمار خاص داریم که به صورت مرتب باید خون مصرف کنند. این بیماران از جمله بیماران تالاسمی، هموفیلی، ث و سرطان خون هستند. این نشان می‌دهد که برای تأمین نیازهای بیمارستان‌ها، ما به اهداکنندگان خون به طور مداوم نیاز داریم. بنابراین، تلاش ما این است که اهداکنندگان دائمی و مستمر داشته باشیم تا از بروز بحران‌ها جلوگیری کنیم.
فرآیند پذیرش اهداکنندگان خون؛ غربالگری و محرمانگی اطلاعات
مدیرکل انتقال خون گلستان در پاسخ به سوالی درباره روند پذیرش اهداکنندگان خون و چگونگی تضمین سلامت خون اهدایی، گفت: فرآیند پذیرش در مرکز انتقال خون کاملاً حرفه‌ای و مبتنی بر اصول علمی است. از اولین مرحله پذیرش، که احراز هویت اهداکنندگان با کارت ملی است، تا بررسی‌های پزشکی دقیق، همه چیز تحت نظر پزشکان متخصص انجام می‌شود. در این مرحله، اهداکننده باید یک فرم خود اظهاری پر کند که شامل اطلاعات پزشکی و سابقه بیماری‌های مختلف است.
وی ادامه داد: از همان لحظه پذیرش، هویت اهداکننده محفوظ می‌ماند و تمام اطلاعات به صورت محرمانه در سیستم ثبت می‌شود. پزشکان در این مرحله بیش از ۵۰ سوال از اهداکنندگان می‌پرسند تا مطمئن شوند که خون اهدا شده هیچ مشکلی ندارد.
فواید اهدای خون برای اهداکننده
محمدی همچنین به فواید اهدای خون برای اهداکنندگان اشاره کرد و گفت: اهداکنندگان خون علاوه بر اینکه یک جان را نجات می‌دهند، برای خودشان نیز مزایای علمی و بهداشتی دارد. برای مثال، با اهدای خون، استرس و اضطراب کاهش پیدا می‌کند و فرد با آزمایش‌های رایگان برای هپاتیت و دیگر بیماری‌ها مواجه می‌شود. همچنین، گروه خونی فرد هر بار بررسی می‌شود و فشار خون، وزن و دمای بدن وی نیز چک می‌شود. این‌ها همه خدمات رایگانی هستند که به اهداکنندگان ارائه می‌شود.
وضعیت پایگاه‌های انتقال خون در استان گلستان
مدیرکل انتقال خون گلستان با اشاره به وضعیت پایگاه‌های خونگیری در استان گفت: در استان گلستان، ما پنج پایگاه اصلی داریم که در گرگان، گنبد، علی‌آباد، بندرگز و کردکوی مستقر هستند. علاوه بر این، واحدهای سیاری هم داریم که در ماه‌های مختلف به روستاها و شهرستان‌ها می‌روند تا خونگیری انجام دهند. در چهار ماه اول سال جاری، بیش از ۳۲۰ واحد سیار در استان فعال بوده است.
محمدی ادامه داد: با توجه به نیازهای خاص شهرستان‌ها، به ویژه مناطق کم‌برخوردار، ما با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز درمانی در تلاش هستیم که پایگاه‌های انتقال خون بیشتری در این مناطق راه‌اندازی کنیم.
سلول‌های بنیادی و نقش آن در درمان سرطان
یکی از بخش‌های مهم دیگری که محمدی در این گفتگو به آن اشاره کرد، اهدای سلول‌های بنیادی بود.
وی گفت: انتقال خون فقط به اهدای خون محدود نمی‌شود. ما در استان گلستان مرکز اهدا سلول‌های بنیادی داریم که در آن افراد بین ۱۸ تا ۳۵ سال می‌توانند به اهدای سلول‌های بنیادی بپردازند. این سلول‌ها در درمان بیماری‌هایی مانند سرطان نقش بسیار مهمی دارند و می‌توانند جان افراد مبتلا به بیماری‌های سخت را نجات دهند.
محمدی اظهار کرد: فرآیند اهدای سلول‌های بنیادی بسیار ساده است و هیچ‌گونه عارضه‌ای برای اهداکننده ندارد. از اهداکنندگان خواسته می‌شود که یک ماده به نام «جی سی اس اف» را تزریق کنند تا سلول‌های بنیادی تحریک شوند و از طریق دستگاه‌های خاص خون محیطی آن‌ها جمع‌آوری شود. سپس، باقی‌مانده خون به خود فرد بازگردانده می‌شود.
چالش‌ها و برنامه‌های آینده برای بهبود وضعیت اهدای خون در گلستان
وی افزود: در حال حاضر، ما با کمبود سردخانه‌های مناسب برای نگهداری پلاسما مواجه‌ایم. به همین دلیل، پلاسماها را در فریزرها نگهداری می‌کنیم. خوشبختانه، با حمایت‌ها، انجام شده در حال برنامه‌ریزی برای احداث سردخانه‌ای استاندارد برای نگهداری پلاسما هستیم.
محمدی همچنین به برنامه‌های آینده در راستای بهبود وضعیت اهدای خون اشاره کرد و گفت: ما به دنبال گسترش همکاری‌ها با دانشگاه‌ها و مراکز بهداشتی هستیم تا فرهنگ اهدای خون را در تمام استان نهادینه کنیم. همچنین، در تلاشیم که برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی را در سطح گسترده‌تری انجام دهیم تا افراد بیشتری با مزایای اهدای خون آشنا شوند.
محمدی از مردم گلستان و اهداکنندگان خون قدردانی کرد و گفت: واقعاً این افراد که بدون هیچ چشم‌داشتی و به صورت داوطلبانه خون اهدا می‌کنند، قابل ستایش و تقدیر هستند. این فرهنگ نیکو در استان گلستان به ما کمک کرده که همواره با کمبود خون مواجه نشویم.
گفتگو با فاطمه محمدی، مدیرکل انتقال خون استان گلستان، نشان داد که وضعیت اهدای خون در استان نه تنها از نظر کمی، بلکه از نظر کیفی نیز در حال پیشرفت است. با وجود چالش‌هایی مانند کمبود سردخانه‌ها و مشکلات زیرساختی، تلاش‌های زیادی در راستای بهبود وضعیت اهدای خون و ارتقای سطح خدمات به اهداکنندگان در حال انجام است. از سوی دیگر، آگاهی‌رسانی و ترویج فرهنگ اهدای خون به عنوان یک وظیفه اجتماعی و شهروندی در حال گسترش است و این روند نوید بخش آینده‌ای روشن برای تأمین خون و فرآورده‌های آن برای بیماران نیازمند در استان گلستان است.
