تاکنون از خود پرسیده‌اید که اگر یک سیاه‌چاله را به سمت یک ستاره پرتاب کنید چه اتفاقی می‌افتد؟ ستاره‌شناسان اکنون پاسخی برای شما دارند: شاهد یک «انفجار» خارق‌العاده خواهید بود. پژوهشگران به‌تازگی یک رویداد ابرنواختری جالب و درخشان را با رفتاری کاملاً بی‌سابقه مشاهده کرده‌اند. مطالعه آنها نشان می‌دهد که این انفجار بسیار درخشان، حاصل تلاش یک ستاره عظیم برای بلعیدن یک سیاه‌چاله بوده است.
براساس گزارش Futura Sciences، محققان با کمک یک الگوریتم هوش مصنوعی جدید شواهدی ارائه داده‌اند که نشان می‌دهند سیاه‌چاله‌ها می‌توانند ستاره‌ها را منفجر کنند.
این رویداد که SN 2023zkd نام‌گذاری شده، در ژوئیه ۲۰۲۳ در کهکشانی به فاصله ۷۳۰ میلیون سال نوری از زمین توسط تأسیسات زوئیکی (Zwicky) کشف شد. اما نکته مهم این بود که یک الگوریتم هوش مصنوعی بلافاصله پس از وقوع، آن را به‌عنوان پدیده‌ای غیرعادی شناسایی کرد. این هشدار سریع به تلسکوپ‌های زمینی و فضایی اجازه داد تا به سرعت این انفجار را رصد کنند.
ابرنواخترها معمولاً یک اوج درخشش اولیه دارند و سپس طی چند ماه با سردشدن مواد منفجر شده، محو می‌شوند. اما SN 2023zkd پس از اوج اولیه و محوشدن، به‌طرزی غیرمنتظره چند ماه بعد دوباره درخشان شد. این رفتار عجیب باعث شد ستاره‌شناسان نظریه‌ای مطرح کنند که پای یک سیاه‌چاله را به میان می‌کشد.
سناریوی محتمل محققان این است که یک ستاره عظیم (با جرمی بیش از ۳۰ برابر خورشید) درحال چرخش به دور یک سیاه‌چاله بوده است. در سال‌های منتهی به انفجار، این دو به تدریج به هم نزدیک‌تر شده‌اند تا جایی که ستاره به سیاه‌چاله رسیده است. سپس، نیروی گرانشی فوق‌العاده سیاه‌چاله از درون، چنان فشاری به ستاره وارد کرده که باعث انفجار آن به شکل یک ابرنواختر شده است.
بررسی‌ها نشان داده که این ستاره به‌مدت بیش از چهار سال قبل از انفجار، به تدریج درخشان‌تر شده است. این فرایند احتمالاً باعث شده که ستاره لایه‌هایی از مواد را به اطراف خود پرتاب کند: یک پوسته نازک‌تر در نزدیکی و یک پوسته ضخیم‌تر در فاصله‌ای دورتر. انفجار اولیه ابرنواختر، پوسته نازک داخلی را شعله‌ور کرد. سپس ماه‌ها بعد، موج انفجار به پوسته ضخیم‌تر بیرونی رسید و با شعله‌ور کردن آن، باعث دومین اوج درخشش شد.
محققان می‌گویند: «سیستم یادگیری ماشینی ما ماه‌ها قبل رفتار عجیب SN 2023zkd را شناسایی کرد و این مسئله به ما زمان کافی داد تا مشاهدات مهم مورد نیاز برای کشف رمز و راز این انفجار خارق‌العاده را به‌دست آوریم.» درکل با راه‌اندازی رصدخانه‌های قدرتمندی مانند ورا روبین (Vera Rubin) در آینده، حجم داده‌ها به حدی زیاد خواهد بود که فقط با کمک هوش مصنوعی می‌توان چنین رویدادهای نادر و شگفت‌انگیزی را به صورت آنی و در لحظه وقوع، شناسایی کرد.
یافته‌های این پژوهش در The Astrophysical Journal منتشر شده است.
