به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از دانشگاه لوند، محققان نشان دادند برخی از توالیهای تکراری DNA، موسوم به LINE-1 ترانسپوزونها، فعالیت ژنها را در مراحل اولیه توسعه مغز تنظیم میکنند. این عناصر که به «ژنهای جهنده» معروفاند، زمانی تصور میشد غیرفعال هستند، اما یافتههای جدید نشان میدهد که خاموش نیستند و فعالانه در رشد مغز نقش دارند.
برای بررسی این موضوع، پژوهشگران از سلولهای بنیادی القا شده و ارگانوئیدهای مغزی – نمونههای کوچک و سادهشده مغز انسان که در آزمایشگاه رشد داده میشوند – استفاده کردند. با بهرهگیری از فناوری CRISPR و روشهای پیشرفته توالییابی، ترانسپوزونهای L1 را غیرفعال کردند و مشاهده کردند که فعالیت ژنها مختل شده و رشد ارگانوئیدها غیرعادی شد.
پروفسور جوهان یاکوبسون، سرپرست آزمایشگاه ژنتیک مولکولی عصبی دانشگاه لوند، میگوید: «این عناصر فقط باقیماندههای تکاملی نیستند، بلکه در تنظیم ژنهای فعال مغز اهمیت دارند. گام بعدی ما بررسی نمونههای بیماران، از کودکان با اختلالات رشد عصبی تا بزرگسالان مبتلا به بیماریهای مرتبط با سن مانند پارکینسون است. هدف این است که بفهمیم بخشهای پنهان ژنوم چگونه در بیماری نقش دارند و در نهایت چگونه میتوانیم از این دانش برای بهبود درمان استفاده کنیم.»
تیم دانشگاه لوند با همکاری شبکه بینالمللی ASAP، قصد دارد تحقیقات خود را ادامه دهد و اثرات این عناصر ژنتیکی را در سلولهای بیماران و نمونههای بافت مغزی بررسی کند. هدف این است که مشخص شود این توالیها چگونه در بیماریهای عصبی نقش دارند و در آینده بتوان از این دانش برای توسعه درمانهای جدید استفاده کرد.
نتایج این مطالعه در نشریه Cell Genomics منتشر شده است.