بازار سهام در هفته گذشته درگیر رویکردی جدید شد و درحالی‌که در ابتدای هفته روندی نزولی در پیش گرفته بود، در نهایت با ثبت رشد ۳.۸ درصدی در مقیاس هفتگی از کانال ۲.۵میلیون واحد فراتر رفت. در حال حاضر بسیاری از تحلیلگران، سهام را ارزنده می‌دانند، اما وجود ریسک‌های سیستماتیک موجب شده معاملات با احتیاط دنبال شود. این شرایط موجب شده بسیاری از سرمایه‌گذاران در دام تردید وارد شوند و از آنها سرمایه‌گذارانی بلاتکلیف ساخته است. در این شرایط سرمایه‌گذاران با توجه به روند ریسک‌ها، رفتاری نوسانی نشان داده و از استراتژی‌های بهینه خود چشم‌پوشی می‌کنند. بسیاری از کارشناسان اقتصادی وضعیت مذکور را متناسب با شرایط متغیرهای اثرگذار می‌پندارند. از همین منظر است که طی ماه‌های گذشته به کرات شاهد فراز و فرود شاخص‌های سهامی بودیم. یعنی جایی که سیگنال مثبت از ریسک‌ها مخابره شده شاهد رشد بورس و ورود پول بودیم.
از سویی هرگاه ریسک‌های سیاسی تشدید شدند بازار سهام با پیشروی رفتار محتاطانه سرمایه‌گذاران مواجه بوده است. اکنون تعیین‌تکلیف مذاکرات هسته‌ای کشور مهم‌ترین پارامتری است که پیشروی بازار سهام قرار دارد و سرمایه‌گذاران بلندمدت تا زمانی‌که چشم‌انداز یک تا دو سال‌آینده را نتوانند مشاهده کنند، وارد بازار نخواهند شد. نوسانات نرخ ارز نیز مولفه مهمی در وضعیت بازار سرمایه محسوب می‌شود و نرخ دلار توافقی برای بورس حائز اهمیت است. بسیاری از صنایع در حوزه محصولات، مواداولیه و... تحت‌تاثیر نرخ دلار توافقی قرار خواهند گرفت که پیامد این نوسانات در قیمت سهام شرکت‌ها اثرگذار است.
سیاستگذاری‌های قیمتی دولت نیز موضوعی است که برای معامله‌گران مهم ارزیابی می‌شود. این مسائل نشان می‌دهد، اغلب متغیرهای اثرگذار تحت‌تاثیر مباحث مرتبط با سیاست خارجی کشور هستند. بسیاری از سیاستگذاری‌های اقتصادی نیز مبتنی بر همین موضوع شکل گرفته است. در هفته دوم شهریورماه نیز بازارهای دارایی متاثر از تغییر فاز ریسک‌های سیاسی نوسانات جدیدی را به ثبت رساندند. به طوری‌که دلار آزاد قله تاریخی جدیدی را به ثبت رساند و بورس هم پس از ۵ هفته ریزشی از لاک احتیاطی خارج و موفق به کسب بازدهی ۳.۸درصدی شد.
در ابتدای سال دلار آزاد تنها به مدت سه روز بالای کانال ۱۰۰ هزار تومان قرار داشت؛ این در حالی است که در تمام طول هفته مذکور اسکناس آمریکایی در بالای مرز ۱۰۰ هزار تومان نوسان و برای اولین بار تا کانال ۱۰۶ هزار تومان پیشروی کرد. بازار سکه هم با رکوردشکنی همراه بود. شنبه و یکشنبه هر قطعه سکه امامی با ۴.۳ درصد رشد معادل ۴میلیون تومان به سطح ۹۷میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید، عددی که در ۱۱۹ روز معاملاتی گذشته بی‌سابقه بوده است. طلای ۱۸ عیار هم مانند سایر دارایی‌ها در آغاز هفته کار خود را با افزایش قیمت شروع کرد و تا پایان روز یکشنبه، ارزش هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۸میلیون و ۹۴۱ هزار تومان رسید؛ رقمی که فلز زرد هرگز به خود ندیده بود. با این حال نمی‌توان چشم‌انداز مشخصی از روند بازارها به تصویر کشید.
البته با عبور نرخ ارز از مرز 100هزار تومان بازار سرمایه پتانسیل آن را دارد تا نوساناتی متفاوت‌تر از گذشته را به نمایش بگذارد. از دیدگاه فنی، شاخص کل بورس در سناریویی پس از صعود از حمایت 2میلیون و 450هزار واحدی، اکنون پتانسیل آن را دارد تا سطح 2میلیون و 650هزار واحد حرکت کند. محدوده‌ای که مقاومت اول شاخص اصلی است، اما بیم آن وجود دارد که در مسیر حرکت به سمت این مقاومت شاهد افت‌و‌خیزهای پی‌در‌پی و خسته‌کننده باشیم. نماگر اصلی بازار سهام ممکن است تحت‌تاثیر برخی از اخبار، افت‌و‌خیزهایی را تجربه کند و در صورت پیشروی ریسک‌های سیاسی سطوح به دست آورده را از دست بدهد. با این حال در سناریوی دیگر، شاخص کل در صورتی که از مقاومت مذکور عبور کند، انتظار می‌رود تا سقف اردیبهشت امسال یعنی محدوده 3میلیون و 200هزار واحد بالا بیاید. از دیدگاه بنیادی نیز بازار در حالت نرمال باید حداقل تا 3میلیون و 100هزار واحد حرکت کند. با این حال برای عبور از سقف تاریخی بورس، نیاز است تا بازار به طور خوش‌بینانه‌ای به سیاست‌های اقتصادی دولت واکنش نشان دهد.
در همین رابطه یک کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: در هفته‌ای که گذشت شاهد نمایش بهتری از بورس بودیم. البته در هفته قبل بازار یک روز تعطیل را پشت سر گذاشت. تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که در چنین هفته‌هایی معمولا روند معاملات چندان مطلوب نیست و بیشتر رنگ و بوی منفی به خود می‌گیرد. با این حال، در هفته قبل برخلاف انتظار نه‌تنها چنین روندی مشاهده نشد، حتی در روز چهارشنبه که معمولا پول از بورس خارج می‌شود تا به صندوق‌های درآمد ثابت منتقل شود نیز شاهد خروج پول نبودیم و ورود پول به بازار سرمایه ثبت شد.
مریم محبی افزود: چند عامل را می‌توان در این زمینه مورد توجه قرار داد. نخست آنکه از منظر تکنیکال، بورس توانست حمایت ۲میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی خود را پس بگیرد. شاخصی که این حمایت را شکسته بود و در سطوح پایین‌تر معامله می‌شد، بار دیگر این سطح روانی مهم را پس گرفت که برای آینده بازار اهمیت بالایی دارد. بنابراین از دید نموداری می‌توان این احتمال را در نظر گرفت که بازار در حال شکل‌دهی به یک کف حمایتی معتبر باشد، هرچند هنوز برای قضاوت قطعی زود است. این کارشناس در ادامه با اشاره به ارزش دلاری بازار گفت: از منظر ارزش دلاری نیز بازار سرمایه همچنان در محدوده ۸۰ تا ۸۵میلیارد دلار قرار دارد. این سطح بسیار پایین محسوب می‌شود و با توجه به افزایش قیمت دلار، ارزندگی بازار بیش از پیش آشکار می‌شود. در واقع بازار سرمایه آن‌طور که باید با تورم و کاهش ارزش پول ملی همگام نشده است و قیمت‌ها متناسب با شرایط رشد نکرده‌اند.
به این ترتیب از نظر ارزش ذاتی، بازار در موقعیت جذابی قرار گرفته است. از سویی افزایش حجم معاملات نیز یکی دیگر از نکات قابل‌توجه هفته قبل بود. حجم معاملات به بالای ۵ همت و به حوالی ۶ همت رسید. اگرچه وضعیت این سنجه آماری با شرایط مطلوب فاصله دارد، اما نسبت به روزهای گذشته عدد قابل قبولی محسوب می‌شود. مجموعه‌ای از عوامل بیرونی نیز به بهبود فضای بازار کمک کردند. از جمله افزایش قیمت دلار، عدم تصویب مصوبه خروج از ان‌پی‌تی توسط مجلس، حضور رئیس‌جمهور در نشست شانگهای و همچنین کاهش نسبی ریسک ناترازی انرژی با پایان فصل گرما که می‌تواند فشار کمتری بر صنایع به‌ویژه در زمینه قطعی برق وارد کند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا بازار وارد فاز صعودی شده است، اظهار کرد: باید تاکید کرد که بازار سرمایه هنوز وارد فاز مثبت و چرخش روند نشده است. ابهامات سیاسی همچنان پابرجاست و سایه جنگ بر فضای کشور قرار دارد. تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز همچنان یکی از ریسک‌های جدی پیشروی اقتصاد و بازار است. در کنار این موضوعات، کاهش اعتماد عمومی به بازار سرمایه و ریزش تعداد کدهای فعال معاملاتی نشان می‌دهد که عمدتا سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در بازار باقی مانده‌اند و حضور فعالان خرد بازار به شکل محسوسی کاهش یافته است.
مریم محبی با بیان اینکه بازار سرمایه به محلی برای فعالیت حرفه‌ای‌ها تبدیل شده و اقبال به سمت سهم‌های بنیادی و پرپتانسیل بیشتر است، گفت: سهام شرکت‌هایی مانند فولاد و نوری که عملکرد قابل قبولی در اقتصاد کشور داشته‌اند، بیش از سایر نمادها مورد توجه قرار گرفته‌اند. به بیان دیگر، سهم‌های قوی در حال جدا کردن مسیر خود از نمادهای کم‌پتانسیل هستند. در مجموع، ارزش ذاتی بازار سرمایه در محدوده‌های جذابی قرار دارد و شرایط تکنیکال نیز مطلوب است، اما همچنان بیم و هراس ناشی از شرایط سیاسی بر بازار سایه افکنده است. بنابراین می‌توان انتظار داشت که در روزها و هفته آینده بازاری متعادل و رنج را شاهد باشیم؛ بازاری که شاید بخشی از قدرت مثبت خود را نشان دهد، اما تا زمانی که اخبار منفی تازه‌ای منتشر نشود، می‌توان به تداوم تعادل نسبی آن امید داشت.
