به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، هوشمند عقیلی‌مهر، مشهور به هوشمند عقیلی، در دهم مردادماه سال ۱۳۱۶ (برابر با ۱ اوت ۱۹۳۷) در شهر آباده استان فارس به دنیا آمد. هرچند برخی منابع محل تولد او را اصفهان ذکر کرده‌اند، اما اکثر اسناد معتبر آباده را تأیید می‌کنند. او از همان دوران خردسالی، در خانواده‌ای اهل ذوق و هنر پرورش یافت و با تشویق‌های پدرش، خیلی زود به سمت موسیقی گرایش پیدا کرد.

 

استعداد سرشار او در نوجوانی شکوفا شد و از حدود ۱۳ سالگی، آموزش ردیف‌های آوازی موسیقی اصیل ایرانی را نزد بزرگانی چون **استاد تاج اصفهانی** آغاز کرد. پس از آن، برای تکمیل آموخته‌هایش، از محضر استادانی مانند محمود کریمی (در ادامه ردیف‌های آوازی) و اسماعیل مهرتاش (بنیانگذار جامعهٔ باربد و متبحر در تئاتر و موسیقی) بهره برد. این آموزش‌های фундаamental و سخت‌گیرانه، پایه‌های محکمی برای تبدیل شدن او به یکی از خوانندگان صاحب‌سبک موسیقی ایرانی شد.

 

عقیلی فعالیت حرفه‌ای خود را از دهه‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ خورشیدی آغاز کرد. اولین اثر ضبط‌شده او، «ساقی‌نامه» با تنظیم اسماعیل مهرتاش بود که راه را برای حضورش در رادیو ایران باز کرد.

 

"صدای او" که ترکیبی کم‌نظیر از حزن عمیق، رسایی و توانایی فوق‌العاده در اجرای تحریرهای ظریف بود، به سرعت او را به چهره‌ای محبوب و متمایز در میان مردم ایران تبدیل کرد. او در کنار خوانندگانی مانند ایرج و گلپایگانی، از ستون‌های موسیقی اصیل و مردمی آن دوران به شمار می‌رفت.

 

 

هوشمند عقیلی در اجرای قطعاتی با مضامین عاشقانه، عرفانی، میهنی و امیدوارانه تبحر خاصی داشت. از برجسته‌ترین آثار او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

«فردا تو می‌آیی» (ساخته جهانبخش پازوکی): این اثر که به نمادی از امید و انتظار تبدیل شده، بدون شک مشهورترین و ماندگارترین کار عقیلی است که نسل‌به‌نسل در خاطره جمعی ایرانیان زنده مانده است.

«دریا»: قطعه‌ای عمیق و پراحساس که قدرت صدا و تسلط عقیلی را به خوبی نشان می‌دهد.

«وطن»: از میهنی‌ترین و تاثیرگذارترین ترانه‌های او که عشق به ایران را فریاد می‌زند.

   «ای خدا» (مناجات)، «زمستون»، «عشق شرقی»، «شهر غم»، «قصه‌گو»، «آیه ناز»و «مهر تو» از دیگر شاهکارهای او هستند که هرکدام یادآور خاطراتی برای علاقه‌مندان به موسیقی اصیل ایرانی است.

 

 

پس از انقلاب، ایران را ترک کرد و در لس‌آنجلس آمریکا اقامت گزید. او در آنجا نیز فعالیت هنری خود را ادامه داد و آلبوم‌هایی همچون "Darya" (دریا)، "Eshghe Sharghi" (عشق شرقی)، و "Yar" را منتشر کرد.

 

هوشمند عقیلی پس از سال‌ها فعالیت هنری، برای مدتی طولانی با بیماری دست و پنجه نرم کرد. سرانجام این هنرمند در روز پنجم سپتامبر ۲۰۲۵ (۱۴ شهریور ۱۴۰۴)در شهر لس‌آنجلس در سن ۸۸ سالگی دیده از جهان فروبست و موسیقی ایران را در اندوهی بزرگ فروبرد.