به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، هم‌اکنون طرحی بزرگ و کم‌مانند در مسیر گسترش اکتشافات معدنی ایران آغاز شده است؛ طرحی که در آن دولت، با همراهی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، زمینه جذب ۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه بخش خصوصی را فراهم کرده و شرطی کم‌سابقه بر آن نهاده است: بازگشت کامل اصل سرمایه در صورت بی‌حاصل بودن کار.

داریوش اسماعیلی، رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، با بیان اینکه برای تولید داده‌های پایه اکتشافی به ۱۵ همت سرمایه نیاز است، افزود: برای این منظور، بسته‌هایی در گستره ۷۵۰ هزار کیلومتر مربع کشور، هر یک به پهنه‌ای بین پنج تا سی هزار کیلومتر مربع، تعریف شده که مجموع ارزش آنها به ۳۰ همت می‌رسد.

وی تأکید کرد: این بسته‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ریسک سرمایه‌گذاری صفر باشد؛ یعنی اگر سرمایه‌گذار سودی نبرد، وزارت صنعت، معدن و بازرگانی محدوده معدنی معادل ارزش سرمایه را واگذار و زیان را جبران می‌کند.

در سوی دیگر، ایمیدرو نیز با تعریف ۳۰ بسته سرمایه‌گذاری اکتشافی به ارزش هجده و نیم همت، محدوده‌هایی را که تاکنون پروانه کشف گرفته یا دارای داده‌های پیشین بوده‌اند، به مزایده گذاشته است.

 از قفس نفت تا افق معدن

بر بنیاد آمار‌های رسمی، سهم مستقیم بخش معدن از تولید ناخالص داخلی کشور تنها نزدیک به یک درصد است و با احتساب صنایع وابسته به این حوزه، به بیشینه شش درصد می‌رسد. در حالی‌که با گسترش اکتشافات و فرآوری، این سهم می‌تواند به سه تا پنج درصد افزایش یابد و بیش از نیمی از درآمد‌های نفتی را جبران کند. ارزش افزوده مواد معدنی با فرآوری درست نیز تا ده برابر قیمت خام آنها بالا می‌رود.

ایران با ۴۳ میلیارد تُن ذخایر قطعی و ۵۷ میلیارد تُن ذخایر بالقوه، بیش از هفت درصد ذخایر معدنی جهان را داراست و در میان پانزده قدرت معدنی جهان جا گرفته است. رتبه نهم در مس، دوازدهم در آهن، دهم در اورانیوم و دوم در سنگ‌های تزیینی از جایگاه‌های ایران در رده‌بندی جهانی است.

زمین هنوز ناگفته‌ها دارد

اکنون تنها هفت درصد از پهنه سرزمینی ایران اکتشاف شده است. این یعنی بیشتر سرزمین، چونان نقشه‌ای نانوشته، در انتظار قلم کاوشگران نشسته است. اجرای طرح‌های یادشده، نه‌تنها می‌تواند هزاران شغل در جای‌جای ایران بیافریند، بلکه همچون جویباری تازه، خون تازه‌ای در رگ‌های اقتصاد جاری کند، درآمد ارزی پایدار فراهم آورد، و حلقه‌های تولید در زنجیره صنایع معدنی را استوارتر سازد.

 آینده؛ از خاک تا ثروت

اگر این سرمایه‌گذاری پنجاه همتی به‌درستی به انجام برسد، ایران می‌تواند از زیر سایه نفت بیرون آید و با تکیه بر ثروت نهفته در دل خاک، جایگاه خود را در بازار جهانی مواد معدنی تثبیت کند. این گام، گامی است برای رهایی، برای آن‌که اقتصاد کشور از قفس نفت به افق گشوده معدن پرواز کند.

گزارش از میثم پوراعظم