به گزارش اقتصادآنلاین، اندیشکده چینی تینک چاینا در تازه‌ترین گزارش خود به این سوال پرداخته که آیا بازار سهام چین به نقطه جوش رسیده است؟ این اندیشکده در پاسخ به این سوال آورده است: نخستین روز‌های سپتامبر، توجه بسیاری از مردم چین به رژه نظامی معطوف بود، اما سرمایه‌گذاران خرد چشم به تابلو‌های قرمز بورس دوخته بودند.

 

در همان روز، شاخص ترکیبی شانگهای ۱.۱۶ درصد افت کرد و تا پایان هفته ۱.۱۸ درصد پایین‌تر ایستاد.

 با این حال، تا ۱۲ سپتامبر این شاخص به سطح ۳۸۹۲ واحد رسید؛ بالاترین رکورد از سال ۲۰۱۵.این جهش در حالی رخ می‌دهد که داده‌های اقتصادی تصویر متفاوتی ارائه می‌دهند: شاخص قیمت مصرف‌کننده در ماه ژوئیه تغییر نکرده، شاخص قیمت تولیدکننده برای سی‌وچهارمین ماه متوالی افت کرده، وام‌های جدید یوان به پایین‌ترین سطح دو دهه اخیر رسیده، و فروش مسکن نیز با شتاب بیشتری سقوط کرده است.

از میان شرکت‌های حاضر در بورس، نزدیک به یک‌چهارم گزارش زیان شش‌ماهه داده‌اند؛ بالاترین سطح در ده سال گذشته.

 

به‌رغم این نشانه‌های تضعیف‌کننده، بازار سرمایه همچنان صعودی است. پرسش کلیدی اینجاست: آیا این حرکت نشانه آغاز یک «رونق آهسته و پایدار» است یا مقدمه شکل‌گیری حبابی تازه که هر لحظه امکان ترکیدن دارد؟

 

تحلیلگران دلیل اصلی رشد بازار را ورود نقدینگی سرگردان می‌دانند. کاهش مداوم نرخ‌های بهره و نسبت سپرده قانونی از سوی بانک مرکزی چین باعث افت بازدهی سپرده‌های بانکی و اوراق قرضه شده است؛ بازده اوراق ده‌ساله دولتی از حدود ۲.۸ درصد در ابتدای ۲۰۲۳ به ۱.۷۶ درصد رسیده است. در همین حال، بازار مسکن به‌عنوان پناهگاه سنتی سرمایه‌های خانوار سقوط کرده و راهی جز ورود به بورس باقی نگذاشته است.

 

گزارش‌ها نشان می‌دهد سپرده‌های غیربانکی در ژوئیه ۱.۴ تریلیون یوان افزایش یافته، در حالی که رشد محصولات مدیریت ثروت بانکی نسبت به سال قبل ۹۰۰ میلیارد یوان کمتر بوده است. این اختلاف بیانگر ورود سرمایه‌های تازه به حساب‌های بورسی است. افزون بر سرمایه‌گذاران خرد، شرکت‌های بیمه نیز در نیمه نخست امسال بیش از ۶۲۰ میلیارد یوان به بازار سهام تزریق کرده‌اند.سرمایه خارجی نیز به صف پیوسته است.

 داده‌ها نشان می‌دهد اواخر اوت نخستین ورود خالص سرمایه فعال خارجی به بورس‌های چین از اکتبر سال گذشته ثبت شد. گزارش گلدمن ساکس نیز چین را در اوت به‌عنوان مقصد اول خرید صندوق‌های پوشش ریسک معرفی کرد. این هجوم سرمایه، به گفته شن منگ، مدیر شرکت چانسون، گرچه بدون پشتوانه بنیادی است، اما در کوتاه‌مدت می‌تواند روند صعودی را ادامه دهد.

 

با وجود خوش‌بینی برخی موسسات مانند گلدمن ساکس که رشد ۱۰ درصدی دیگر برای شاخص CSI ۳۰۰ پیش‌بینی می‌کند، هشدار‌هایی نیز مطرح است. مورگان استنلی از نشانه‌های پراکنده داغ‌شدن بازار سخن گفته و مثال بارز آن صعود شتابان سهام شرکت «کمبری‌کون تکنولوژیز» است که در یک ماه ۱۳۴ درصد افزایش یافت و نسبت قیمت به درآمد آن به بیش از ۵۱۰۰ برابر رسید؛ سطحی غیرمنطقی که حتی شرکت مجبور به هشدار رسمی شد.

 

از سوی دیگر، رشد سریع اعتبارگیری و وام‌گیری برای خرید سهام نیز نگرانی‌ها را تشدید کرده است؛ حجم بدهی اعتباری بازار در اول سپتامبر به ۲.۳ تریلیون یوان رسید که از اوج سال ۲۰۱۵ بالاتر است. خاطره سقوط ناگهانی همان سال همچنان در ذهن سرمایه‌گذاران زنده است.

 

مقامات نظارتی نیز با نگرانی به این روند می‌نگرند. کمیسیون اوراق بهادار چین وعده داده است با اصلاحات ساختاری، از جمله سخت‌گیری در عرضه اولیه و مقابله با تقلب مالی، زمینه شکل‌گیری یک «بازار گاوی آهسته» مشابه آمریکا را فراهم کند. در این میان، ورود صندوق‌های بازنشستگی و بیمه به‌عنوان سرمایه‌های بلندمدت، می‌تواند از شدت نوسانات بکاهد.

آینده نامعلوم بورس چین

امروز بیش از ۲.۶۵ میلیون حساب جدید بورسی تنها در ماه اوت گشوده شده است؛ آماری که نشان‌دهنده موج تازه‌ای از سرمایه‌گذاران خرد است. در حالی‌که تازه‌واردان به دنبال سود‌های سریع‌اند، کهنه‌کاران با یادآوری سقوط‌های گذشته محتاطانه‌تر عمل می‌کنند.

برخی کارشناسان بر این باورند که بازار سرمایه چین اکنون نه صرفاً یک روند اقتصادی، بلکه بخشی از استراتژی کلان سیاسی-اقتصادی پکن است؛ تلاشی برای جایگزینی مسکن به‌عنوان موتور ثروت و تأمین مالی شرکت‌های نوآور داخلی در شرایط رقابت فزاینده با آمریکا.

با این حال، تا زمانی‌که اصلاحات نهادی به‌طور پیوسته پیش نرود و بنیان‌های اقتصادی بهبود نیابد، این روند صعودی می‌تواند هر لحظه به چرخه‌ای تازه از «رونق و سقوط» بدل شود. به بیان دیگر، معمای بورس چین همچنان بی‌پاسخ مانده است: رونق پایدار یا حباب در آستانه ترکیدن؟