داده‌‌‌های فصلی گزارش مرکز آمار ایران از نرخ تورم مصالح‌‌‌ساختمانی به نوعی، تاییدکننده «اثر ناترازی بر تولید مسکن و مصالح ساختمانی» است. به‌طوری‌که طی دست کم ۵ فصل گذشته این روند «صعودی» بوده است.  از ابتدای سال جاری صنایع و کارخانه‌ها در اولویت خاموشی‌ها و قطع مداوم برق و آب قرار  گرفتند و این ناترازی منجر به افزایش هزینه تولید کارخانه‌ها شد و در نتیجه بر شاخص قیمت مصالح ساختمانی نیز اثر تورمی گذاشت.

بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از داده‌‌‌های جدید قیمت نهاده‌‌‌های تولید ساختمان نشان می‌دهد، در سال گذشته، تورم یکساله متوسط قیمت مصالح ساختمانی و خدمات تولید مسکن در تهران ۳۰درصد بود اما تورم نقطه‌ای در بهار امسال به ۴۹.۷درصد رسید که این از سال ۱۴۰۱ بالاترین میزان رشد را نشان می‌دهد. رشد میانگین قیمت مصالح‌‌‌ساختمانی در بهار سال گذشته نسبت به فصل مشابه سال قبل از آن ۲۳درصد، در تابستان ۲۷ درصد، در پاییز ۳۲ درصد و در زمستان ۳۸درصد بود. بنابراین، با توجه به داده‌های ارائه شده می‌توان گفت، تورم مصالح ساختمانی فصل به فصل به‌صورت پلکانی بالاتر رفته است.  اما با وجود رشد ۵۰درصدی هزینه ساخت تولید مسکن، «تورم مسکن» در بهار امسال ۱۸درصد بود. این نشان‌دهنده تشدید واگرایی بین تورم تولید و تورم مسکن در ابتدای سال جاری است. در نتیجه  این واگرایی بین تورم تولید و تورم مسکن، مزیت و بازدهی محدود سرمایه‌گذاری ساختمانی برای سازنده‌ها باز هم کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح ممکن رسیده است. بازدهی تولید مسکن در سال گذشته به مراتب کمتر از بازدهی بازارهای دارایی و نزدیک به سود سپرده‌های بانکی بود. در واقع، با وجود افزایش رشد قیمت مصالح ساختمانی، اما سازنده‌ها نتوانستند رشد قیمت ساخت را در قیمت فروش منعکس کنند. در نتیجه تورم تولید مسکن در بهار امسال با رشد نزدیک به ۳ برابری از تورم مسکن سبقت گرفت، به‌طوری‌که رشد قیمت فروش مسکن از رشد هزینه ساخت آن کمتر شده است.

افزایش تورم تولید و کاهش تورم فروش مسکن به‌دلیل رکود خرید و ضعف شدید قدرت مالی خریداران باعث شد تا سازنده‌ها در ماه گذشته به دنبال راهکارهایی برای «ماندن در بازار» و «حفظ توان سرمایه‌گذاری در شرایط عدم تعادل رشد قیمت‌ها» باشند. برخی از سازنده‌ها به پیش‌خرید مصالح ساختمانی روی آوردند و برخی راهکار تهاتر ۱۰۰درصدی مصالح ساختمانی پرمصرف و در عین حال دارای سابقه تورم بالا با آپارتمان‌های آماده ساخت یا در حال ساخت را در پیش گرفتند. در مجموع، سازنده‌ها برای بقا در بازار ساخت‌وساز با برخورداری از این راهکارها به‌دنبال کم کردن اثر مخرب تورم تولید هستند تا از این طریق حاشیه سود مناسب را احیا کنند.