ابوالقاسم رجبی، پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص ابعاد مختلف افزایش تعرفه خدمات ارتباطی گفت: افزایش تعرفه باید متناسب با درآمد خانوار و شرایط اقتصادی مردم و در واقع باید متناسب‌سازی با تورم، هزینه‌ها و سبد درآمد خانوار باشد، نباید صرفاً تعرفه را بدون توجه به سهم هزینه ارتباطات در سبد خانوار بالا ببریم، بلکه باید افزایش تعرفه متناسب با درآمد خانوار باشد تا فشار اضافی به مردم وارد نشود.
وی با اشاره به مشکلات کاربران عمده خدمات اینترنت، افزود: بسیاری از کاربران به دلیل محدودیت‌های داخل شبکه مجبور به استفاده از فیلترشکن هستند که هزینه‌های اضافی زیادی را به آن‌ها تحمیل می‌کند. این موضوع باعث می‌شود افزایش تعرفه برای برخی کاربران محسوس نباشد اما برای اقشار عادی جامعه ممکن است فشار مالی ایجاد کند.
رجبی به دو نوع افزایش تعرفه اشاره کرد: یکی هزینه ثابت دسترسی (آبونمان) است که برای نگهداری و فراهم کردن خدمات پایه‌ای دریافت می‌شود و معمولاً برای هر مشترک فارغ از میزان استفاده اعمال می‌شود، و دیگری هزینه استفاده متغیر که براساس میزان مصرف کاربران محاسبه می‌شود.
وی توضیح داد: افزایش هزینه ثابت دسترسی معمولاً باعث سرکوب مصرف نمی‌شود، چون کاربر چه استفاده کند چه نکند باید این هزینه را بپردازد. اما افزایش تعرفه مصرفی می‌تواند منجر به کاهش استفاده کاربران شود.
این پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات با تأکید بر ضرورت روشن شدن اهداف افزایش تعرفه گفت: باید مشخص شود افزایش تعرفه برای جبران هزینه‌های اپراتورها است یا مدیریت مصرف کاربران. بدون شفافیت در این موضوع نمی‌توان درباره اثرات افزایش تعرفه قضاوت کرد.
رجبی در پاسخ به پرسش درباره دلایل مطرح شده از سوی اپراتورها برای افزایش تعرفه گفت: اگر هدف اپراتورها جبران هزینه‌های تورمی است، باید این مسئله با شرایط خاصی همراه باشد. در حال حاضر شاهد هستیم که شرکت‌های مخابراتی به جای تمرکز بر بهبود کیفیت شبکه، در حال سرمایه‌گذاری و خرید شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات هستند که این موضوع با هدف جبران هزینه‌های زیرساخت ارتباطات تناقض دارد.
وی افزود: اگر افزایش تعرفه صرف خرید شرکت‌های دیگر شود و در توسعه زیرساخت‌ها هزینه نشود، کیفیت خدمات بهبود نمی‌یابد و کاربران متضرر خواهند شد.
رجبی با بیان اینکه باید برای افزایش تعرفه محدودیت‌هایی در خروج سرمایه اپراتورها از حوزه ارتباطات تعیین شود گفت: اپراتورها باید متعهد شوند که درآمد حاصل از افزایش تعرفه صرف توسعه و بهبود کیفیت شبکه شود و در مقابل، سطح خدمات و جبران خسارت در صورت اختلال نیز تضمین شود.
وی به تجربه شخصی خود اشاره کرد و گفت: برای مثال، در یکی از مناطق شهرستان قزوین در منطقه الموت به مدت سه روز خدمات اپراتور رایتل به طور کامل قطع بود، چنین اختلالاتی بدون جبران هزینه برای مشترکین پذیرفتنی نیست. در صورت قطعی یا اختلال، اپراتورها باید بسته‌های اینترنتی مشترکان را تمدید یا جبران کنند و این امر باید به صورت یک تعهد رسمی در قراردادهای اپراتورها گنجانده شود.
رجبی همچنین راهکارهایی برای جلب رضایت مردم و توجیه افزایش تعرفه ارائه کرد: افزایش تعرفه باید همراه با تضمین کاهش اختلالات و بهبود کیفیت باشد تا مردم آن را بپذیرند. همچنین مشوق‌هایی مانند ارائه وام‌های کم‌بهره برای توسعه فیبرنوری و خدمات اینترنت ثابت می‌تواند به کاهش فشار روی شبکه همراه و بهبود کیفیت کمک کند.
وی تصریح کرد: گسترش استفاده از فیبرنوری باعث کاهش وابستگی به شبکه همراه می‌شود که یکی از عوامل اصلی افت کیفیت خدمات است.
رجبی در پایان گفت: اگر افزایش تعرفه جدی گرفته شود باید حداقل در بازه زمانی مشخصی، اپراتورها صرفاً روی توسعه شبکه و بهبود کیفیت تمرکز کنند و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های غیرمرتبط با ارتباطات محدود شود تا منافع واقعی به مردم برسد.
