احسان چیت‌ساز، معاون وزیر ارتباطات، در برنامه تلویزیونی «صف اول» با تأکید بر ضرورت دیپلماسی فناوری گفت اقتصاد دیجیتال وابسته به ارتباط با جهان است و سیاست‌های وزارت برای تسهیل دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی در کنار تقویت پلتفرم‌های داخلی دنبال می‌شود. او از صادرات «حدود ۵۰ میلیون یورو» محصولات دانش‌بنیان به روسیه و ونزوئلا خبر داد و اعلام کرد کارخانه‌ای برای تولید این محصولات در یک سال اخیر ساخته شده و به‌زودی به بهره‌برداری می‌رسد.
حمایت مالی و توسعه بومی
چیت‌ساز گفت بیش از «۳۳۵۰ میلیارد تومان» تسهیلات برای حمایت از شرکت‌های حوزه فاوا تصویب و تخصیص یافته و «غالب بر ۹۵۰۰ میلیارد تومان» قرارداد خرید تجهیزات در حوزه محصولات بومی منعقد شده است. او افزود تکالیف سال اول برنامه هفتم حدود «۹۶.۵ درصد» محقق شده و واگذاری فرکانس ۵G برای نخستین‌بار انجام شده؛ بیش از «۲۷۰ سایت ۵G» راه‌اندازی شده و دو خط تأمین مالی بین‌المللی برای حمایت از سرمایه‌گذاری اپراتورها پیگیری شده است.
نیاز انرژی و مراکز داده
معاون وزیر تأکید کرد بخش دیجیتال نیازمند انرژی است؛ وزارت حدود «۲۸۰ کیلووات» سرمایه‌گذاری در ستاد انجام داده و هدف‌گذاری شده تا پایان برنامه هفتم حداقل «۲۰۰۰ مگاوات» نیروگاه تجدیدپذیر از سوی بخش خصوصی ایجاد شود تا انرژی مراکز داده و ظرفیت‌های پردازشی (از جمله هوش مصنوعی) تأمین شود.
چالش‌های کیفیت شبکه
با وجود پیشرفت‌ها، چیت‌ساز گفت کیفیت شبکه شایسته مردم نیست و عوامل افت کیفیت شامل کاهش سرمایه‌گذاری اپراتورها، آلودگی فرکانسی و اختلالات مرتبط با شرایط جنگی (که موجب مشکلاتی در سامانه‌هایی مانند GPS شده)، قطعی برق و ساختار زیرساختی قدیمی است. او افزود بخشی از اختلال‌ها خارج از اراده وزارت بوده و برخی نیز با هدف امنیتی اعمال شده‌اند؛ وزارت به‌عنوان مدافع حقوق مردم از کیفیت فعلی ناراضی است و برای بهبود آن تلاش می‌کند.
پوشش فیبر و بازنگری اهداف برنامه
چیت‌ساز اعلام کرد بیش از «یک میلیون» خانوار به فیبر نوری متصل شده‌اند و وزارت با بازنگری ساختاربندی منابع و اندازه‌گیری دقیق اهداف برنامه، مشارکت بخش خصوصی و منابع مردمی را برای تحقق اهداف تسهیل کرده است.
احسان چیت‌ساز، معاون وزیر ارتباطات، با تأکید بر لزوم بازنگری در سیاست‌های حوزه اینترنت و شبکه، از تبعات جدی فیلترینگ بر کیفیت و امنیت شبکه در کشور سخن گفت.
وی اظهار کرد: «به هر حال به واسطه فیلترینگ، یکی از آلوده‌ترین شبکه‌های جهان را داریم و این موضوع تبعات گسترده‌ای برای امنیت و کیفیت خدمات به همراه داشته است. پیامد سیاست فیلترینگ این بوده که شبکه ما تبدیل به یک شبکه ناامن شده و داده‌های کاربران ایرانی به صورت پیوسته در حال از دست رفتن است.»
چیت‌ساز با اشاره به تأثیر استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها بر امنیت کاربران افزود: «تلفن‌های همراه کاربران به واسطه نصب ابزار‌های فیلترشکن به دستگاه‌هایی تبدیل شده‌اند که کنترل آنها از دست کاربر خارج است. همین موضوع باعث می‌شود هر چند وقت یک‌بار زیرساخت‌های حیاتی کشور با حملات سایبری از جمله حملات DDoS مواجه شود. این حملات حتی به زیرساخت‌های سایر کشور‌ها نیز انجام می‌شود و در نتیجه، محدودیت‌های بیشتری برای آی‌پی‌های ایرانی ایجاد می‌کند.»
او درباره آثار اقتصادی فیلترینگ نیز گفت: «این سیاست‌ها به شدت کیفیت شبکه را کاهش داده و صدمات متعددی به اقتصاد دیجیتال کشور وارد کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد بالای ۹۰ درصد کاربران زیر ۳۰ سال عملاً از ابزار‌های فیلترشکن استفاده می‌کنند و این امر نشان می‌دهد سیاست‌های فعلی موفق نبوده است. طبیعتاً سیاست‌گذار باید اصلاحات لازم را در نظر بگیرد و وزارت ارتباطات به عنوان متولی اصلی، پیگیر این موضوع خواهد بود.»
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اقدامات این وزارتخانه در حوزه پایداری شبکه تصریح کرد: «برای کاهش تأثیر قطعی برق بر کیفیت خدمات، مطالعاتی در حوزه انرژی و سرمایه‌گذاری در بخش باتری‌ها انجام شده و اپراتورها نیز در این مسیر مشارکت دارند. همچنین خط اعتباری ویژه‌ای تعریف شده تا اپراتورها به منابع مالی پایدار دسترسی داشته باشند.»
وی ادامه داد: «سامانه ۱۹۵ برای ثبت و پیگیری شکایات به‌صورت پیوسته راه‌اندازی شده و کارگروه بررسی کیفیت شبکه نیز با همین هدف تشکیل شده است. علاوه بر این، نهاد‌های مالی کمک می‌کنند ابزار‌های متنوع تأمین مالی فراهم شود تا هسته اقتصاد دیجیتال کشور بتواند بر پایه منابع پایدار توسعه یابد.»
چیت‌ساز با بیان اینکه دولت از سیاست‌گذاری‌های دستوری در این حوزه فاصله گرفته، گفت: «چهارچوبی برای مشارکت عمومی-خصوصی در توسعه زیرساخت‌ها تعریف کرده‌ایم. در این چارچوب، دولت به جای سرمایه‌گذاری مستقیم، شرایط را برای ورود بخش خصوصی فراهم می‌کند و تا زمان پایداری اقتصادی پروژه‌ها از طریق خرید تضمینی خدمات حمایت می‌کند. پس از آن، بخش خصوصی می‌تواند در یک رقابت سالم و با خودتنظیم‌گری، اقتصاد دیجیتال را پیش ببرد.»
وی با اشاره به ضرورت اصلاح سیاست‌ها خاطرنشان کرد: «در ادبیات اقتصاد رفتاری، پدیده‌ای به نام هزینه‌های از دست رفته مطرح است. ما بابت سیاستی که پیش‌تر اتخاذ کرده‌ایم همچنان هزینه می‌کنیم، در حالی که پیامد‌های آن نشان می‌دهد مسیر مناسبی برای کشور نیست. واقعیت این است که باید این پیامد‌ها را بسنجیم و به سمت اصلاح سیاست‌ها حرکت کنیم.»
