به گزارش همشهری آنلاین، در دنیای پرشتاب امروز، تماس‌های تلفنی هنوز هم یکی از پرکاربردترین ابزارهای ارتباطی هستند؛ چه در روابط خانوادگی، چه در مکاتبات شغلی و اداری. اما هر تماس تلفنی می‌تواند فرصتی برای ایجاد ارتباط مؤثر یا بالعکس، عاملی برای سوءتفاهم و بی‌نظمی باشد. بسیاری از ما بدون آگاهی از اصول و آداب مکالمه تلفنی، به‌سادگی باعث دلخوری، برداشت اشتباه یا اتلاف وقت دیگران می‌شویم. در این مقاله با مهم‌ترین نکات برای برقراری یک مکالمه تلفنی موفق آشنا می‌شویم.
چرا رعایت آداب مکالمه تلفنی اهمیت دارد؟
تماس تلفنی برخلاف ارتباط حضوری، فاقد زبان بدن، ارتباط چشمی و حالت‌های چهره است؛ به همین دلیل، لحن صدا، نحوه بیان کلمات و مدیریت زمان نقش بسیار مهمی دارند. رعایت آداب مکالمه تلفنی اهمیت دارد چون:
- از سوءتفاهم جلوگیری می‌کند
- موجب احترام به وقت و آرامش مخاطب می‌شود
- باعث بهبود وجهه شخصی یا حرفه‌ای ما می‌گردد
- زمینه‌ساز ارتباط مؤثرتر در بلندمدت خواهد بود
ابزارها و شرایط لازم برای یک تماس تلفنی مؤثر
برای داشتن یک مکالمه باکیفیت، بهتر است:
- از گوشی تلفن یا موبایل با صدای واضح استفاده کنید.
- در محیطی آرام و بدون صدای مزاحم باشید.
- خودکار و دفترچه یا اپلیکیشن یادداشت همراه داشته باشید.
- اگر تماس کاری است، مدارک و اطلاعات مرتبط را از پیش آماده کنید.
بیشتر بخوانید: اضطراب تلفنی چیست؟ آیا برایتان سخت است به تلفن پاسخ دهید؟
مراحل برقراری تماس تلفنی حرفه‌ای
رعایت آداب تلفنی حرف زدن نه‌تنها باعث انتقال بهتر پیام می‌شود، بلکه تصویر حرفه‌ای‌تری از شما در ذهن مخاطب می‌سازد و احتمال رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب را افزایش می‌دهد.
۱. آمادگی پیش از تماس
- هدف تماس را مشخص کنید: دقیقاً بدانید که چه می‌خواهید بگویید یا بپرسید.
- اطلاعات لازم را جمع‌آوری کنید: شماره تماس، نام فرد، سوابق یا مدارک موردنیاز را در دسترس قرار دهید.
- زمان مناسب تماس را انتخاب کنید: سعی کنید در ساعاتی تماس بگیرید که احتمال مشغول بودن یا ناراحتی طرف مقابل کمتر باشد (مثلاً اوایل صبح یا ساعات استراحت مناسب نیست).
بیشتر بخوانید: آشنایی با آداب استفاده از تلفن همراه در موقعیت‌های گوناگون
۲. شروع مؤدبانه و حرفه‌ای
- با سلام شروع کرده و خودتان را معرفی کنید.
- اگر تماس کاری است، حتماً سمت و شرکت یا مجموعه‌ای که از آن تماس می‌گیرید را نیز بیان کنید.
- بپرسید که آیا فرد در حال حاضر امکان صحبت دارد یا خیر.
۳. بیان موضوع با وضوح و اختصار
- مستقیماً به اصل موضوع بپردازید، اما با لحنی آرام و محترمانه.
- اگر موضوع طولانی است، ابتدا کلیت آن را مطرح کرده و سپس به جزئیات بپردازید.
- از گفت‌وگوهای بی‌ربط یا شوخی‌های نابجا در تماس‌های رسمی خودداری کنید.
۴. گوش دادن فعال و مؤثر
- با دقت به پاسخ‌های طرف مقابل گوش دهید.
- میان صحبت او وارد نشوید، مگر در صورت ضرورت.
- با گفتن عباراتی مثل «متوجه شدم»، «درسته» یا «اگر درست فهمیدم…»، نشان دهید که صحبت‌ها را دنبال می‌کنید.
۵. جمع‌بندی و خداحافظی
- اگر نیاز به ادامه مکالمه یا پیگیری خاصی وجود دارد، آن را به‌صورت مشخص بیان کنید.
- از طرف مقابل بابت زمانی که در اختیار گذاشته تشکر کنید.
- تماس را با خداحافظی مؤدبانه و لحن گرم پایان دهید.
بیشتر بخوانید: چک کردن گوشی همسر چه حکمی دارد؟
اشتباهات رایج در مکالمه تلفنی و راه‌حل‌ها
صحبت در محیط شلوغ
راه‌حل: به مکان آرام‌تری بروید یا در زمان دیگری تماس بگیرید.
قطع صحبت طرف مقابل
راه‌حل: اجازه دهید صحبت تمام شود و سپس نظر دهید.
طولانی‌کردن بی‌مورد مکالمه
راه‌حل: از قبل موضوعات را یادداشت کرده و فقط نکات ضروری را مطرح کنید.
استفاده از لحن تند یا بی‌احترامی
راه‌حل: نفس عمیق بکشید، آرام صحبت کنید و حتی در اختلاف‌نظرها مؤدب بمانید.
فراموشی نکات مهم پس از پایان تماس
راه‌حل: حین تماس یادداشت‌برداری کنید یا بلافاصله بعد از پایان تماس نکات را بنویسید.
بیشتر بخوانید: هنگام گفت‌وگو مراقب این 9 اشتباه رایج باشید
تماس‌های تلفنی کاری؛ نکات اختصاصی
تماس‌های کاری معمولاً رسمی‌تر، هدفمندتر و حساس‌تر از تماس‌های روزمره هستند. از آن‌جا که این نوع مکالمات می‌توانند بر روابط حرفه‌ای، پیشرفت شغلی یا روند پروژه‌ها تأثیر مستقیم بگذارند، لازم است با دقت و برنامه‌ریزی انجام شوند. برای موفقیت در تماس‌های کاری، به نکات زیر توجه کنید:
- از قبل با ارسال پیام یا ایمیل، قرار تماس را هماهنگ کنید.
- وقت مکالمه را مدیریت کرده و از وقت طرف مقابل محافظت کنید.
- در پایان تماس، اقدامات بعدی را مشخص کنید (مثلاً: ارسال ایمیل، پیگیری جلسه، تماس بعدی و...).
راهکارهای جایگزین در نبود امکانات خاص
اگر در لحظه امکان تماس تلفنی ندارید یا ابزار مناسب در اختیار ندارید:
- از اپلیکیشن‌های تماس اینترنتی با حذف نویز استفاده کنید (مثل واتساپ، اسکایپ، گوگل میت)
- پیام صوتی یا متنی ارسال کنید و زمان مناسب برای تماس را جویا شوید
- مکالمه را به شکل نوشتاری و رسمی از طریق ایمیل یا پیامک ادامه دهید
اگر تماس نتیجه نداد، چه کنیم؟
گاهی ممکن است تماس تلفنی به دلایل مختلف نتیجه‌بخش نباشد. اگر تماس شما بی‌پاسخ ماند، بهترین کار این است که پیام کوتاه و محترمانه‌ای ارسال کرده و موضوع تماس را به‌اختصار توضیح دهید. در صورت برقراری تماس اما بدون دستیابی به نتیجه مطلوب، حفظ آرامش و برنامه‌ریزی برای پیگیری بعدی اهمیت دارد. می‌توانید تماس دیگری در زمان مناسب‌تر برقرار کنید یا موضوع را از طریق راه‌های دیگر مانند ایمیل، پیام‌رسان یا حتی مراجعه حضوری دنبال نمایید. همچنین اگر موضوع تماس بسیار حساس یا فوری بود، کمک گرفتن از فرد دیگر یا اطلاع به مدیر مربوطه می‌تواند راهگشا باشد.
یک تماس مؤثر، نشانه‌ای از بلوغ ارتباطی
با رعایت نکات ساده آداب مکالمه تلفنی مانند برنامه‌ریزی، لحن مؤدبانه، گوش دادن فعال و احترام به وقت دیگران، می‌توان از تماس‌های تلفنی برای ساختن رابطه‌هایی قوی‌تر و مؤثرتر استفاده کرد. چه تماس شخصی باشد و چه کاری، به‌خاطر بسپارید که هر گفت‌وگوی تلفنی می‌تواند تصویری مثبت یا منفی از شما در ذهن مخاطب باقی بگذارد.
