طبق اظهارات حجتالله صیدی وظیفه تنظیمگری و نظارت بر رمزداراییها به بورس سپرده شده و مدیریت و نظارت بر رمزارزها و رمزپولها نیز بر عهده بانک مرکزی خواهد بود. صیدی در سی و پنجمین همایش ملی بانکداری اسلامی، اظهاراتی را پیرامون سیاست ارزی، سیاست پولی و سیاستهای نظارتی بیان کرد و وضعیت این سه محور را در مسیر بازار سرمایه مهم ارزیابی کرد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: مهمترین موضوع در کشور ما طی سالهای گذشته مساله رشد اقتصادی است که بیانگر تولید ناخالص داخلی در کشور است و طی سالهای گذشته با چالش رشد اقتصادی مواجه بودیم.
وی افزود: رشد اقتصادی نیازمند سرمایهگذاری و تشکیل سرمایه است و باید با افزایش نرخ سرمایهگذاری به این موضوع کمک کرد. تشکیل سرمایه همواره با همکاری دو بازوی مهم در بازارهای مالی یعنی بازار سرمایه و بازار پول محقق شده و هر زمان که این دو بازار توانستهاند با یکدیگر همکاری کنند وضعیت تشکیل سرمایه در اقتصاد مطلوب بود.
حجتالله صیدی گفت: امروز دو چالش به عنوان تهدید وجود دارد و دو فرصت نیز فراهم است. تورم و ارزش پول ملی دو دغدغه اصلی است و در طرف دیگر دو فرصت یعنی فرصتهای سرمایهگذاری مانند منابع نفت و گاز و منابع معدنی و نیروی انسانی و جمعیت مصرفی بالا در منطقه است که به ۵۰۰میلیون نفر میرسد و در طرف دیگر امیدواری سرمایهگذاران برای توسعه است. همچنین تابآوری اقتصادی اهمیت بالایی دارد که نیازمند هماهنگی در بازار پول و سرمایه است.
رئیس سازمان بورس همچنین با اشاره به فاصله و شکاف میان نرخ ارز در بازار آزاد و بازار ارز تجاری گفت: تفاوت بین دو نرخ ارز بازار آزاد و توافقی به شدت به تولید کشور ضربه میزند و زمانی که در بازار آزاد ارز ۹۰ هزار تومانی وجود داشته باشد و در بازار توافقی به نرخ ۶۰ هزارتومان عرضه شود، این تفاوت یا باعث رانت میشود یا در قیمت کالا و خدمات خود را نشان میدهد، اما هر زمانی که این دو نرخ به هم نزدیک میشوند بازار و اقتصاد ثبات بیشتری پیدا کرده و نمودار شاخص بورس به عنوان دماسنج اقتصاد این را نشان میدهد.
او در ادامه با بیان اینکه نرخ سود یا بهره بانکی نیز یک موضوع دیگر اثرگذار بر اقتصاد و بازار سرمایه است، گفت: نرخ بهره و سپردههای بانکی اگر بالا باشد تولید قفل میشود و سرمایهها از بازار مولد به غیرمولد میرود که باید در این زمینه نیز فکر اساسی شود. امیدواریم با همکاری سیاستگذاران و بازار پول شاهد یک نرخ بهره معقول باشیم تا بازار سرمایه و بنگاههای تولیدی با چالش کمتری روبهرو شوند. رئیس سازمان بورس در مورد رمزارزها نیز اظهار کرد: موضوع رمزارز و رمزداراییها یک واقعیت است که وجود دارد و باید واقعیت آن را پذیرفت، میتوان در کوتاهمدت برای این موضوعات قوانین وضع کرد، اما در بلندمدت باید قوانین و مقررات صحیح وضع شود.
صیدی با اعلام این خبر که مقرر شده سازمان بورس متولی تنظیمگری رمزداراییها باشد، گفت: بر اساس توافقات صورت گرفته با بانک مرکزی، مقرر شده که سازمان بورس و اوراق بهادار تنظیمگری و نظارت بر رمزداراییها(توکنهای اوراق بهادار بهعنوان رمزداراییهایی معرفی شدهاند که پشتوانهای غیر از پول، ارز یا فلزات گرانبها دارند. توکنهای کاربردی نیز داراییهایی توصیف شدهاند که در یک زیستبوم مشخص برای دسترسی به کالا یا خدمات استفاده میشوند) را عهدهدار شود و متولی مدیریت و نظارت بر حوزه رمزارز و رمز پول نیز بانک مرکزی باشد، امیدواریم در این زمینه یک همراهی و همکاری تنگاتنگ را بین بازار سرمایه و بازار پول شاهد باشیم چرا که نمیتوان به تنهایی قوانین رمزدارایی را اجرا کرد در صورتی که تکلیف رمزارزها مشخص نشود.
این مقام مسوول در پایان تاکید کرد: در تلاش هستیم تا قطعیهای برق و گاز که بیشتر در بخش گاز در نیمه دوم سال شدت میگیرد، برای واحدهای تولیدی با زمانبندی باشد تا بنگاههای تولیدی آسیب کمتری در وضعیت ناترازی متحمل شوند.
کارشناسان بازار سرمایه در مورد خبر تنظیمگری رمزداراییها توسط سازمان بورس واکنش متفاوتی را نشان دادند، اما برآیند اظهارات تحلیلگران حاکی از آن است که اگرچه این امر میتواند به ساماندهی بازار رمزنگاریشدهها کمک کند، اما باید شرایط زیرساختهای معاملاتی فعلی را نیز مدنظر قرار داد. کارشناسان میگویند؛ زیرساختهای معاملاتی در سطح مطلوبی قرار ندارند. در شرایط کنونی هرگاه حجم و ارزش معاملات اندکی افزایش مییابد، اختلالات فنی وضعیت بازار را بههم میریزد. این موضوع برای یک بازار فولتایم همچون رمزداراییها مشکلساز است. از سویی ماهیت بازار رمزداراییها با بازار سهام متفاوت است. درواقع «گردش شبانهروزی» معضل اصلی این ماجرا است. این در حالی است که مباحث مرتبط با دامنه نوسان روزانه، حجم مبنا، ساعت محدود معاملاتی و... در بازار رمز داراییها مبهم است.
بورس تهران که از ۹ شهریورماه در مدار افزایشی حرکت کرده بود، روز گذشته با احتیاط مضاعف معاملهگران مواجه شد و شاهد کاهش تحرک متقاضیان در سمت خرید سهام بود. به طوری که برآیند دادوستدهای دیروز حکایت از کاهش ۱.۷۸درصدی نماگر اصلی در تالار شیشهای داشت. به این ترتیب دیروز نماگر اصلی تا سطح دو میلیون و ۶۲۹هزار واحدی عقبنشینی کرد. کاهش ارتفاع شاخص بورس در حالی رقم خورد که پس از رشد ۱۱.۷ درصدی شاخص بورس، ارزش معاملات خرد بورس تهران (سهام و حقتقدم) نسبت بهروز ماقبل معاملاتی با افت ۴۸ درصدی همراه شد و رقم ۴۸۶۳میلیارد تومانی را به ثبت رساند.در معاملات روز سهشنبه، علاوه بر افت ۱.۷۸ درصدی شاخص کل، شاخص هموزن نیز ۰.۸۲ درصد از ارتفاع خود را از دست داد و در سطح ۷۹۶ هزار واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس هم کاهش ۰.۳۷ درصدی را تجربه کرد. دیروز، ۶۹۹میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار خارج شد. از سویی اسکناس آمریکایی که معاملات دوشنبه را در روز سهشنبه سطح ۹۹ هزار و ۱۰۰ تومان به پایان رسانده بود؛ در نیمه دوم کانال ۹۹ هزار تومان نوسان کرد. در بازار فیزیکی طلا و سکه نیز قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۸میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید و سکه امامی هم در کانال ۹۴میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت.
روز گذشته شاخص کل در حالی ریزش ۱.۷۸ درصدی را ثبت کرد که بازار طی ۱۰ روز روندی صعودی را آغاز کرد و بازدهی ۱۱.۷ درصدی را نمایش گذاشت که عملکردی قابل قبول محسوب میشود. کارشناسان میگویند، توقف صعود بورس و ریزش دیروز مقطعی خواهد بود البته به شرطی که شوک منفی جدیدی به بازار تحمیل نشود. آنها دو عامل اساسی در رشد ۱۰ روزه اخیر را مهم میپندارند. در همین رابطه احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: نخست، ریزش بیش از حد قیمت سهام است که عمدتا ناشی از ترس از وقوع جنگ و عدم حصول توافق پس از جنگ بود. امری که فشار مضاعفی بر بازار وارد کرد و موجب شد بسیاری از سهام به سطوح قیمتی پایینی برسند.
او با اشاره به عامل اثرگذار بعدی بر روند صعودی اخیر بورس در روزهای اخیر اظهار کرد: به تدریج بازار به این جمعبندی رسید که احتمال دستیابی به توافق با آژانس انرژی اتمی افزایش یافته است. همچنین صحبتهای وزیر اقتصاد مبنی بر اصلاحات بنیادی در بازار سرمایه، از جمله اصلاح نرخ ارز و ایجاد سامانه جدیدی در مرکز مبادله ارز و طلا تحت عنوان «سامانه ارز تجاری»، در این خوشبینی نقش داشت. این سامانه قرار است امکان تعیین قیمت ارز بر اساس توافق میان صادرکنندگان را فراهم کند که به صورت بنیادی میتواند اثر مثبتی بر بازار داشته باشد. علاوه بر این موضوع، فروکش نسبی فضای منفی پیرامون ریسکهای سیاسی متاثر از احتمال توافق با آژانس و به تعویق افتادن فعالسازی مکانیسم ماشه حداقل برای شش ماه آینده، این تصور را ایجاد کرد که در این بازه زمانی میتوان مذاکرات با اروپا و آمریکا را ادامه داد و احتمال دستیابی به توافقی گستردهتر و رفع محدودیتهای ناشی از تحریمها تقویت شده است. همین عامل میتواند محدودیت اصلی رشد بازار را برطرف کند.
به گفته این کارشناس، پولی که در این مدت وارد بازار سهام شد نیز تا حدی ناشی از ارزندگی سهام در کفهای قیمتی بود. به همین دلیل، بازار تا امروز با رشد خوبی روبهرو بوده و حتی در برخی گروهها رشد بالای ۳۰ درصد را شاهد بودیم. اما از آنجا که رشدهای بالای ۱۰ درصد معمولا موجب فعال شدن «سیو سود» در میان معاملهگران میشود، در برخی روزها شاهد افزایش عرضهها از محدوده مثبت به سمت تعادل و حتی منفی بودهایم. این رفتار طبیعی است و میتوان انتظار داشت که بازار در یکی دو روز آینده نیز محتاطانه رفتار کند.
احمد اشتیاقی در پاسخ به اینکه وضعیت مذکور تا چه زمانی ادامه دارد، گفت: به نظر میرسد بورس از هفته آینده به تدریج وارد محدوده تعادل شود و نوسانات محدود مثبت و منفی را در کانال ۲میلیون و ۶۰۰ تا ۲میلیون و ۷۰۰ هزار واحد تجربه کند. البته باید توجه داشت که تا هفتم مهرماه، موضوع مکانیسم ماشه، گزارشهای ششماهه شرکتها و همچنین تصمیمات اقتصادی دولت از مهمترین عوامل تعیینکننده مسیر بازار خواهند بود. با توجه به شرایطی که پیشروی بازار معاملهگران وجود دارد داشتن پرتفوی بهینه متشکل از سهام، صندوقهای طلا و صندوقهای با درآمد ثابت میتواند بهترین استراتژی برای سرمایهگذاران باشد تا ضمن حفظ ارزش داراییهای خود، نیمنگاهی هم به رشد دلاری پرتفوی خود داشته باشند. تا زمانی که شرایط سیاسی و اقتصادی به همین شکل باقی بماند، نمیتوان انتظار ورود سنگین نقدینگی به بازار و رشدهای شارپ را داشت. اگر شاخص بتواند در محدوده فعلی تثبیت شود، میتوان امیدوار بود که در مهرماه و پس از انتشار گزارشهای ششماهه و مشخص شدن چشمانداز سیاسی کشور، مسیر رشد پایدارتر و منطقیتری برای بازار سرمایه ترسیم شود.
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه نیز در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» شرایط اخیر بورس را چنین توصیف کرد: بازار سهام در روزهای اخیر متاثر از عوامل سیاسی و اقتصادی، نوسانات مثبت و منفی قابلتوجهی را تجربه کرده است. ابهام در واگذاری بلوک دولت در خودروسازان و نزدیکی به ضربالاجل اولیه مکانیسم ماشه در ۷ مهرماه دو عامل اصلی نااطمینانی در بازار بودند.
او با اشاره به رشد اخیر شاخص کل اظهار کرد: پس از دو هفته صعود، برخی معاملهگران اقدام به شناسایی سود کردند و شاخص را وارد وضعیت نوسانی کردند. در این میان، گروه خودرویی تحت فشار اخبار منفی اصلاح شد، اما برخی تحلیلگران احتمال تعویق مکانیسم ماشه را محرک رالی بعدی بازار تا محدوده ۲.۹میلیون واحد میدانند. ابراهیمیان همچنین به نقش گزارشهای شرکتها اشاره کرد و گفت: پایان شهریور برای بازار نقطه مهمی است، صنایع بزرگ از جمله پالایشی، بانکی و پتروشیمی و حتی گروههایی مانند غذایی و دارویی میتوانند با انتشار گزارشهای مطلوب سمت تقاضا را تقویت کنند.
به گفته این کارشناس، سه سیاست اقتصادی فشار مضاعفی بر بورس وارد کرده است: افزایش نرخ بهره، تثبیت نرخ دلار توافقی و تداوم قیمتگذاری دستوری. این تحلیلگر در پایان تاکید کرد: امکان تعویق مکانیسم ماشه و گزارشهای قوی میتواند جرقه رالی پاییزی باشد، اما سناریوی تشدید ریسکهای ژئوپلیتیک نیز محتمل است. بنابراین سرمایهگذاران باید پرتفوی متوازن و متنوع داشته باشند و از تصمیمهای هیجانی پرهیز کنند.