گزارش‌ها حاکی است که دو کشور بر سر چارچوب اولیه انتقال مالکیت این اپلیکیشن محبوب به تفاهم رسیده‌اند؛ توافقی که قرار است در گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و شی جین‌پینگ در روز جمعه نهایی شود. این توافق در حالی شکل می‌گیرد که ایالات متحده همچنان بر دغدغه‌های امنیت داده‌های کاربران تاکید و چین نیز بر حفظ ویژگی‌های فرهنگی تیکتاک پافشاری می‌کند.
پس از مدت‌ها کشمکش بین آمریکا و شرکت بایتدنس برای فروش تیکتاک به نظر می‌رسد ایالات متحده و چین بر سر یک توافق اولیه برای انتقال مالکیت این اپلیکیشن ویدئو محور به تفاهم رسیده‌اند. قرار است این توافق روز جمعه در گفت‌وگوی تلفنی میان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، تایید شود.
به گزارش رویترز، این توافق حاصل ماه‌ها مذاکره میان دو قدرت بزرگ اقتصادی است که هدف آن کاهش تنش‌های تجاری و نگرانی‌های امنیتی بوده است. اسکات بَسنت، وزیر دارایی آمریکا، پس از نشست با مذاکره‌کنندگان چینی در مادرید اعلام کرد که مهلت ۱۷ سپتامبر برای تصمیم‌گیری درباره تیکتاک چینی‌ها را به توافق نزدیک کرده است.
او افزود که این مهلت می‌تواند تا ۹۰ روز تمدید و جزئیات نهایی مشخص شود. بَسنت تاکید کرد که در توافق نهایی «ویژگی‌های فرهنگی تیکتاک» که برای چین اهمیت دارد حفظ خواهد شد، اما اولویت آمریکا «امنیت ملی» است. او گفت: «چینی‌ها این اپلیکیشن را ابزاری برای قدرت نرم می‌دانند، اما ما نگران امنیت داده‌های کاربران هستیم.» ترامپ نیز در پاسخ به این پرسش که آیا چین سهمی در مالکیت شرکت خواهد داشت گفت که هنوز تصمیمی گرفته نشده است. او تاکید کرد که در گفت‌وگوی جمعه با شی جین‌پینگ این موضوع را بررسی خواهد کرد.
این دومین بار در سال جاری است که دو طرف اعلام می‌کنند نزدیک به توافق بر سر تیکتاک هستند. تلاش قبلی در ماه مارس بی‌نتیجه مانده بود. هرگونه توافق باید از کنگره آمریکا نیز عبور کند؛ نهادی که پیش‌تر قانونی برای جداسازی تیکتاک به دلیل نگرانی‌های امنیتی تصویب کرده بود. با این حال کاخ سفید تمایلی به تعطیلی کامل تیکتاک نشان نداده است.
البته هنوز مشخص نیست که شرکت مادر تیکتاک، یعنی بایتدنس، فناوری‌های اصلی و الگوریتم‌های اپلیکیشن را در اختیار طرف آمریکایی قرار خواهد داد یا خیر. یک مقام چینی در این باره گفته است که توافق می‌تواند شامل اعطای مجوز استفاده از حقوق مالکیت فکری نیز باشد. مذاکرات بر سر تیکتاک بخشی از تلاش دو کشور برای کاستن از تنش‌های تجاری و محدودیت‌های دوطرفه از جمله تعرفه‌های گمرکی و محدودیت صادرات مواد معدنی کمیاب به آمریکا است.
البته لازم به یادآوری است که ماجرای تیکتاک در آمریکا مربوط به امروز و دیروز نیست و به دوره اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در سال ۲۰۲۰ بازمی‌گردد. در آن زمان او اعلام کرد از آنجا که تیکتاک مالکیت چینی دارد برای فعالیت در ایالات متحده ناامن محسوب می‌شود و در نتیجه تنها در صورتی می‌تواند به حیات خود در این کشور ادامه دهد که مالکیت آن از شرکت چینی بایتدنس به یک مالک آمریکا واگذار شود.
در آن زمان تلاش‌‌‌هایی نیز برای خرید این پلتفرم از سوی شرکت‌هایی مانند اوراکل و والمارت صورت گرفت، اما در نهایت به نتیجه نرسید. پس از آن نیز تیکتاک توانست با ثبت شکایت قضایی اجرای این فرمان را حداقل تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ در دوره اول متوقف کند.
با وجود توقف موقت پرونده این اپلیکیشن بسته نماند و این موضوع و مشکلات امنیتی آن تنها یک سال بعد و در دولت بایدن بار دیگر مورد توجه دولت قرار گرفت و بایدن با وجود اینکه فرمان اجرایی ترامپ را لغو کرد، اما تیکتاک را به بررسی از نظر امنیت سایبری توسط وزارت بازرگانی سپرد. در این دوره تیکتاک همچنان در آمریکا فعال بود، اما تحت نظارت جدی نهادهای دولتی قرار داشت.
این نظارت مستقیم نیز در نهایت مدت زمان زیادی دوام نیاورد و در دسامبر سال ۲۰۲۲ قانونی در کنگره تصویب شد که یک گام دیگر تیکتاک را به پایان حیات خود در آمریکا نزدیک کرد و از این تاریخ عملا استفاده از تیکتاک در دستگاه‌های دولتی ممنوع شد. در سال ۲۰۲۴ هم کنگره آمریکا قانونی را تصویب کرد که بایتدنس را مجبور می‌‌‌کرد تا تیکتاک را طی مدت ۹ ماه به شرکت‌های غیرچینی واگذار کند و در غیر این صورت فعالیت این پلتفرم در آمریکا ممنوع می‌شد.
البته این رویکرد با روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ که برنده شدن خود در انتخابات ریاست‌جمهوری را مدیون شبکه‌های اجتماعی می‌‌‌دانست، چهره جدیدی به خود گرفت. حتی زمانی که در تاریخ تعیین شده تیکتاک به‌‌‌طور کلی از روی فروشگاه‌های آنلاین حذف شد، ترامپ فرمانی ضرب‌‌‌الاجل برای بازگشت آن صادر و تیکتاک را بار دیگر در دسترس کاربران آمریکایی قرار داد. او همچنین مهلت فروش تیکتاک را ۷۵ روز دیگر تمدید کرد تا مذاکرات برای واگذاری به سرمایه‌‌‌گذاران آمریکایی ادامه یابد؛ مهلتی که پس از این ۷۵ روز بار دیگر نیز توسط او تمدید و در نهایت تاریخ نهایی ممنوعیت این اپلیکیشن در آمریکا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵ تعیین شد.
شرکت بایتدنس حتی تیر ماه در آخرین تلاش‌های خود برای ادامه فعالیت در آمریکا اعلام کرد قرار است یک نسخه بومی‌سازی شده برای تیکتاک در ایالات متحده ساخته شود؛ موضوعی که از همان ابتدا با اما و اگرهای زیادی همراه بود. کارشناسان معتقد بودند که یکی از اصلی‌‌‌ترین چالش‌‌‌هایی که می‌تواند در این باره وجود داشته باشد، انتقال پروفایل‌‌‌ها و محتوای کاربران به اپ جدید است. همچنین ممکن بود کاربران آمریکایی نتوانند به راحتی مانند گذشته به محتوای کاربران سایر کشورها دسترسی داشته باشند.
آنها معتقدند که این اختلال ممکن است برخی کاربران را به ترک پلتفرم سوق دهد و به گفته جیم جانستون، وکیل ارشد در شرکت حقوقی Davis+Gilbert، تیکتاک در دی ماه گذشته (ژانویه) از طریق وکیل خود به دیوان عالی اعلام کرده بود که ساخت نسخه‌‌‌ای مستقل از این اپلیکیشن برای آمریکا سال‌ها زمان می‌‌‌برد و منجر به پلتفرمی کاملا متفاوت از نسخه کنونی خواهد شد. اکنون نیز با وجود اینکه تیکتاک دیگر از این ادعا برای مقاومت در برابر تولید نسخه جدید استفاده نمی‌‌‌کند، اما آن گفته هنوز هم می‌تواند درست باشد.
