به گزارش همشهری آنلاین، واقعیت آن است که اروپا سال‌ها است که ایران را عملا تحریم کرده و روابط تجاری دو طرف در حداقل حالت خود قرار دارد. کل مبادلات تجاری ایران و اروپا در سال گذشته حدود ۶ میلیارد دلار بوده؛ درحالی‌که حجم کل تجارت خارجی ایران بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار بوده؛ ضمن اینکه سهم اروپایی‌ها از صادرات ایران یعنی درآمدهای ارزی کشورمان، کمتر از یک درصد است.
ایران در سال گذشته ۱۱۵ میلیارد دلار درآمد نفتی و غیرنفتی داشته؛ درحالی‌که کل صادرات ایران به اروپا ۸۰۰ میلیون دلار بوده؛ یعنی سهم ۷ صدم درصدی!
مقایسه تجارت ایران، چین و روسیه با تجارت اروپا
سهم اتحادیه اروپا از تجارت خارجی ایران هر ساله در حال کاهش است. در شرایطی که سال گذشته حجم تجارت غیرنفتی ایران ۱۳۱ میلیارد دلار بود که فقط ۳۳ میلیارد دلار آن با چین و حدود ۲.۴ میلیارد دلار هم با روسیه بود و این در حالی است که کل صادرات ایران به اروپا در سال ۱۴۰۳ کمتر از یک میلیارد دلار بوده است. درحالی‌که روسیه از ایران بیش از یک میلیارد دلار کالا وارد کرده؛ یعنی کل کشورهای اروپایی ارزآوری کمتری برای ایران نسبت به روسیه دارند.
در مجموع، اروپا تقریباً سهم کمتر از یک درصدی‌ای در درآمدهای ارزی ایران دارد. مجموع واردات ایران از همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا هم در سال گذشته به ۶ میلیارد دلار کاهش یافته؛ درحالی‌که ایران از چین نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار واردات دارد.
اگر آمار واردات نفت چین از ایران را هم حساب کنیم که سال گذشته بیش از ۶۰ میلیارد دلار بوده، حجم تجارت دوجانبه ایران و چین به بیش از ۹۰ میلیارد دلار می‌رسد که ۱۵ برابر کل تجارت ایران و اروپا است.
چین و روسیه هم‌اکنون جزو بزرگ‌ترین شرکای تجاری ایران هستند و سهم بسیار بیشتری نسبت به کشورهای اروپایی در اقتصاد ایران دارند؛ با اجرای توافقات تجاری ایران و روسیه در قالب سندهای همکاری دوجانبه و همینطور در چارچوب پیمان شانگهای، سازمان اوراسیا و بریکس، تجارت ایران با روسیه و چین در حال افزایش است.
کاهش تجارت ایران و اروپا در سال‌جاری
مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در ۵ ماه نخست سال‌جاری میلادی (۲۰۲۵) با کاهش ۱۸ درصدی به یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو رسیده است.
مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) در جدیدترین آماری که منتشر کرده، از افت ۲۱ درصدی صادرات اتحادیه اروپا به ایران طی ۵ ماه نخست سال ۲۰۲۵ خبر داده است.
صادرات ۲۷ عضو اتحادیه اروپا به ایران که در ماه‌های ژانویه تا می سال ۲۰۲۴ بالغ بر یک میلیارد و ۶۱۰ میلیون یورو گزارش شده بود، در مدت مشابه امسال به یک میلیارد و ۲۶۰ میلیون یورو کاهش یافته است.
واردات این اتحادیه از ایران در همین مدت به میزان کمتری و بالغ بر ۳درصد کاهش یافته و به ۳۴۰ میلیون یورو رسیده است. اتحادیه اروپا در ۵ ماه سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۳۵۰ میلیون یورو کالا از ایران وارد کرده بود.
بر این اساس، ارزش مبادلات دوطرف طی ماه‌های ژانویه تا می۲۰۲۵ به یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو بالغ شده که این رقم نسبت به‌مدت مشابه سال قبل افت ۱۸درصدی داشته است. تجارت ایران و اتحادیه اروپا در ۵ ماه سال قبل یک میلیارد و ۹۶۰میلیون یورو اعلام شده بود.
روابط رو به رشد تجارت ایران و روسیه
براساس آمار گمرک، در سال ۱۴۰۳ روسیه در میان ۱۰شریک تجاری اصلی ایران قرار داشته و حجم کل مبادلات تجاری میان ۲ کشور به ۲ میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار رسیده است. بر این اساس، روسیه نهمین مقصد صادراتی ایران و هفتمین مبدأ واردات کالا از این کشور بوده است.
