کشمکشهای آمریکا و چین برای فروش تیکتاک به ایالات متحده وارد فاز اجرایی جدیدی شد. خبرها حاکی از آن است که دونالد ترامپ با امضای یک دستور اجرایی تایید میکند قراردادی که برای واگذاری شاخه تیک تاک در آمریکا در حال اجراست با قانون مطابقت دارد. به نقل از رویترز یک منبع آگاه در کاخ سفید اعلام کرد که ترامپ روز پنجشنبه به وقت این کشور فرمان اجرایی را امضا خواهد کرد که طی آن اعلام میشود توافقی که دولت در حال مذاکره بر سر آن برای فروش بخش آمریکایی تیکتاک است الزامات تعیین شده در قانونی که در سال ۲۰۲۴ تصویب شده را برآورده میکند.
کاخ سفید در روزهای گذشته فاش کرده بود ترامپ اعلام میکند که توافق مربوط به واگذاری مالکیت بخش آمریکایی تیکتاک از شرکت چینی «بایتدنس» با الزامات قانونی مصوب کنگره مطابقت دارد. براساس قانونی که در دولت جو بایدن امضا شده بود، این اپ چینی باید واگذار میشد یا در غیر اینصورت فعالیت آن در آمریکا پایان مییافت. رئیسجمهور آمریکا اجرای قانون گفته شده را تا اواسط دسامبر به تعویق انداخته است. از سوی دیگر تلاشها برای جدا کردن داراییهای آمریکایی تیکتاک از پلتفرم جهانی آن، جذب سرمایهگذاران آمریکایی و اطمینان از اینکه مالکیت جدید به عنوان یک واگذاری کامل مطابق با قانون سال ۲۰۲۴ شناخته شود، ادامه دارد.
به گزارش رویترز، انتشار دستور اجرایی نشان میدهد که ترامپ در مسیر فروش داراییهای تیکتاک در آمریکا پیشرفت کرده است، اما جزئیات متعددی هنوز نیاز به روشن شدن دارد، از جمله اینکه شرکت آمریکایی چگونه از مهمترین دارایی تیکتاک، یعنی الگوریتم توصیه استفاده خواهد کرد. ونس در جلسه مطبوعاتی دفتر بیضی کاخ سفید گفت: «چینیها کمی مقاومت کردند، اما هدف اصلی ما حفظ فعالیت تیکتاک و در عین حال حفاظت از حریم خصوصی دادههای آمریکاییها مطابق قانون بود.» دستور ترامپ میگوید الگوریتم تحت کنترل شرکای امنیتی شرکت آمریکایی دوباره آموزش داده و نظارت خواهد شد و عملیات الگوریتم زیر نظر سرمایهگذار مشترک جدید خواهد بود.
ترامپ همچنین گفت که رئیسجمهور چین، شی جینپینگ، با این برنامهها موافقت کرده است: «با رئیسجمهور شی صحبت کردم، گفتوگوی خوبی داشتیم، به او گفتم چه کار میکنیم و او گفت ادامه دهید.» سفارت چین در واشنگتن بلافاصله به درخواست اظهارنظر پاسخ نداد و تیکتاک نیز فعلا واکنشی نشان نداده است. ترامپ تاکید کرد: «این پروژه کاملا تحت مدیریت آمریکایی خواهد بود.»
وی افزود که مایکل دل، بنیانگذار و مدیرعامل دل تکنولوژیز؛ روپرت مرداک، رئیس افتخاری فاکس نیوز و ناشر روزنامههای نیوز کورپ و احتمالا چهار یا پنج سرمایهگذار جهانی دیگر در این معامله حضور خواهند داشت.
البته باید یادآور شد این واگذاری بخشی از چالشهای ژئوپلیتیک و رقابت قدرتنرم میان آمریکا و چین است. تیکتاک با بیش از صدها میلیون کاربر آمریکایی و نفوذ عمیق در شبکههای اجتماعی به یکی از ابزارهای مهم قدرت نرم چین در سطح جهانی تبدیل شده است؛ ابزاری که نه تنها محتوای سرگرمی تولید میکند بلکه الگوریتمها و دادههای کاربرانش میتواند بر رفتار، سلیقه و گرایشهای اجتماعی نسل جوان تاثیر بگذارد.
از نگاه پکن حفظ کنترل بر این اپلیکیشن در آمریکا با محدودیتهای قانونی و فشارهای سیاسی واشنگتن همراه است. به همین دلیل تصمیم به فروش بخش آمریکایی تیکتاک میتواند هم ریسک مواجهه با تحریم یا ممنوعیت کامل در آمریکا را کاهش دهد و هم امکان ادامه حضور در بازار جهانی را برای شرکت مادر «بایتدنس» فراهم کند. این اقدام نشان میدهد که چین در مواجهه با قوانین امنیت ملی آمریکا حاضر است در کوتاهمدت کنترل مستقیم خود را بر این پلتفرم کاهش دهد تا مزایای بلندمدت اقتصادی و نفوذ در بازارهای بینالمللی را حفظ کند.
بنابراین کارشناسان معتقدند این واگذاری تنها یک معامله تجاری نیست، بلکه بازتابدهنده رقابت ژئوپلیتیک و بازی قدرت نرم میان ایالات متحده و چین است. تیکتاک با صدها میلیون کاربر آمریکایی و نفوذ گسترده در شبکههای اجتماعی به یک ابزار موثر در شکلدهی نگرشها، رفتارها و گرایشهای اجتماعی نسل جوان تبدیل شده است با این حال چین مجبور است برای ادامه حیات این نرمافزار تن به درخواست دولت ترامپ بدهد.