به گزارش اقتصادنیوز، ترامپ و یک تصمیم ناگهانی دیگر. انگار رئیس‌جمهور آمریکا نمی‌خواهد ترک عادت کند و همچنان به دستورهای شوکه‌کننده خود ادامه می‌دهد. در ۱۹ سپتامبر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، با امضای یک فرمان اجرایی، تغییرات عمده‌ای در سیستم ویزای کاری H-1B این کشور اعلام کرد. این تغییرات که به‌صورت ناگهانی و با اطلاع‌رسانی محدود صورت گرفت، بلافاصله موجی از سردرگمی، نگرانی و واکنش‌های گسترده در میان شرکت‌های فناوری، وکلای مهاجرت، دارندگان ویزا و دولت‌های خارجی به‌ویژه هند ایجاد کرد.
بنا بر گزارش محمد علی نژاد در هفته نامه تجارت فردا، دستور جدید که عمدتاً بر افزایش قابل‌توجه هزینه‌های مرتبط با این ویزا متمرکز است، با توجیه حمایت از نیروی کار آمریکایی و جلوگیری از سوءاستفاده شرکت‌ها از سیستم مهاجرتی معرفی شد. اما پیامدهای فوری و بلندمدت آن، بحث‌های داغی را درباره آینده مهاجرت نیروی کار متخصص، رقابت‌پذیری اقتصادی آمریکا و روابط بین‌الملل دامن زده است. این گزارش به تحلیل ابعاد مختلف این دستور، واکنش‌های مختلف به آن و اثرات احتمالی آن بر سیستم مهاجرت قانونی ایالات‌متحده می‌پردازد.
بلافاصله پس از امضای این اعلامیه در روز جمعه، فضای آشفتگی بر جامعه کسب‌وکار و دارندگان ویزا حاکم شد. متن اولیه دستورالعمل به اندازه کافی واضح نبود و این ابهام باعث شد شرکت‌های بزرگ فناوری مانند مایکروسافت، آمازون و جی‌پی مورگان به‌سرعت به کارکنان دارای ویزای H-1B خود که در خارج از کشور به سر می‌بردند، هشدار دهند که «هرچه سریع‌تر» قبل از ساعت ۱۲: ۰۱ بامداد روز یکشنبه (زمان اجرایی شدن فرمان) به ایالات‌متحده بازگردند. هدف این هشدارها جلوگیری از «رد ورود مجدد» این کارکنان به دلیل قوانین جدید بود.
این واکنش سریع نشان‌دهنده درجه بالای عدم اطمینان بود. برای مثال، مایکروسافت در ایمیلی به کارکنان تاکید کرد که آنها باید «برای آینده قابل پیش‌بینی» در خاک آمریکا باقی بمانند، حتی اگر این امر به معنای لغو سفرهای برنامه‌ریزی‌شده باشد. گوگل نیز دست به صدور راهنمایی مشابهی زد و یک خط پشتیبانی برای کارمندانی که ممکن بود نتوانند به‌موقع بازگردند، ایجاد کرد. این اقدامات فوری، اضطراب زیادی را در میان کارکنان ایجاد کرد؛ افرادی که برای دیدار با خانواده به کشورهای خود، عمدتاً هند، رفته بودند، ناگهان خود را در موقعیتی دشوار یافتند.
در پاسخ به سردرگمی گسترده، دولت ترامپ در روز شنبه با انتشار بیانیه‌هایی از طریق شبکه‌های اجتماعی کاخ سفید و سازمان‌های مربوطه مانند «خدمات شهروندی و مهاجرت ایالات‌متحده» (USCIS) و «گمرک و حفاظت مرزی» (CBP)، تلاش کرد تا دامنه شمول قانون جدید را روشن کند. بر اساس این توضیحات، هزینه جدید فقط برای متقاضیان جدید ویزای H-1B اعمال می‌شود و شامل تمدید ویزاهای فعلی یا دارندگان کنونی این ویزا نمی‌شود. همچنین اعلام شد که این تغییرات «مستقبلاً و برای درخواست‌هایی که هنوز ثبت نشده‌اند» اجرا خواهد شد و بر توانایی دارندگان فعلی برای سفر به/از آمریکا تاثیری ندارد.
این توضیحات تا حدی از شدت نگرانی‌ها کاست، اما تناقض در اظهارات مقامات دولتی، به‌ویژه اظهارات «هاوارد لوٹنیک»، وزیر بازرگانی، در روز جمعه که به‌طور مبهمی به شمولیت «تمدیدها» اشاره کرده بود، عامل اصلی سردرگمی اولیه شناخته شد. این اتفاق، ضعف در اطلاع‌رسانی و برنامه‌ریزی اجرایی دولت را برجسته کرد.
دولت ترامپ تغییرات جدید را گامی در جهت عمل به وعده انتخاباتی «اولویت دادن به کارگران آمریکایی» توصیف کرد. «تیلور راجرز»، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت این اقدام «معقول» به جلوگیری از سوءاستفاده شرکت‌ها از سیستم و کاهش دستمزدها کمک می‌کند و اطمینان می‌دهد که کسب‌وکارهای آمریکایی که واقعاً خواهان جذب استعدادهای جهانی هستند، بتوانند این کار را به‌صورت عادلانه انجام دهند. طرفداران این سیاست، مانند «لورا ریس» از بنیاد هریتیج، معتقدند هزینه سنگین (که گزارش شده ۱۰۰ هزار دلاری است) شرکت‌ها را وامی‌دارد تا اولویت استخدام را به نیروی کار داخلی بدهند و از «دور زدن سیستم» توسط برخی کارفرمایان جلوگیری کنند.
انتقادات و نگرانی‌های جدی در این‌باره وجود دارد و در مقابل، منتقدان استدلال می‌کنند که این تغییرات پیامدهای منفی گسترده‌ای خواهد داشت:
ضربه به رقابت‌پذیری آمریکا: بسیاری از رهبران صنعت، به‌ویژه در بخش فناوری، هشدار می‌دهند که محدود کردن دسترسی به استعدادهای جهانی، به توانایی آمریکا در رقابت در حوزه‌های حیاتی مانند هوش مصنوعی لطمه می‌زند. «آدام کوواچویچ» از اتاق پیشرفت گفت: «فکر می‌کنم این به این معناست که در جنگ هوش مصنوعی با چین، یک دست ما بسته خواهد بود. تعداد محدودی از استعدادهای برتر هوش مصنوعی وجود دارد و بخشی از آنها خارجی‌تبار هستند.»
آسیب‌پذیری کسب‌وکارهای کوچک و استارت‌آپ‌ها: درحالی‌که غول‌های فناوری مانند اپل یا انویدیا ممکن است توانایی پرداخت هزینه‌های سنگین یا دریافت معافیت را داشته باشند، این‌بار برای استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک و متوسط که سال‌ها بدون سوددهی فعالیت می‌کنند، غیرقابل تحمل است. یک سرمایه‌گذار خطرپذیر گفت: «هیچ شرکتی در ۱۰ سال گذشته که سرمایه‌گذاری کرده‌ام قادر به پرداخت این هزینه نبوده است.»
تاثیر بر صنایع متنوع: اگرچه شرکت‌های فناوری بزرگ‌ترین استفاده‌کننده از ویزای H-1B هستند، اما این ویزا در بخش‌های دیگری مانند مراقبت‌های بهداشتی، تولید، آموزش عالی و خدمات مالی نیز نقش حیاتی دارد. این تغییر می‌تواند این صنایع را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
پیامدهای انسانی: اختلال در برنامه‌های سفر و عدم اطمینان، فشار روانی قابل‌توجهی بر روی دارندگان ویزا و خانواده‌های آنها وارد می‌کند. همچنین، ویزاهای H-4 که به همراهان دارندگان H-1B داده می‌شود نیز تحت تاثیر این محدودیت‌های سفر قرار گرفتند.
واشنگتن‌پست در گزارشی نوشت بسیاری از مدیران، مشاوران حقوقی و بخش‌های منابع انسانی و همچنین وکلای مهاجرت‌شان، در این آخر هفته جانب احتیاط را گرفتند. چندین شرکت و وکلا پیش از این به کارکنان توصیه کرده بودند که هرچه سریع‌تر به ایالات‌متحده بازگردند. بسیاری چشمشان به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی کاخ سفید دوخته شده بود تا هرگونه توضیح مرتبط را دریافت کنند.
جکلین آرتور، رئیس مدیریت سرمایه انسانی شرکت گلدمن ساکس در یادداشتی به کارکنان روز شنبه نوشت: «ما می‌دانیم این زمان نامشخصی برای افراد دارای ویزای H-1B و خانواده‌هایشان است.» یادداشت اشاره داشت که گلدمن با وکلایش همکاری می‌کند «تا جزئیات این دستور را در صورت انتشار اطلاعات بیشتر بررسی کرده و به شما اطلاع دهد».
برنهارد مولر، هم‌رئیس گروه وکالت مهاجرت در شرکت اوگلتری دیکینز، گفت که تماس‌های فراوانی از مدیران و اعضای هیات‌مدیره شرکت‌ها درباره قوانین جدید و چگونگی اطلاع‌رسانی به کارکنان داشته است. «علامت سوال‌های زیادی وجود دارد،» او صبح شنبه گفت. «ما همچنان در شرایطی تا حدی مبهم حرکت می‌کنیم.»
بااین‌حال، این تغییر سیاستی بازنگری قابل‌توجهی در نحوه تخصیص ویزاهای H-1B در ایالات‌متحده محسوب می‌شود. این ویزاها که نقش مهمی در کمک به کارفرمایان برای پر کردن مشاغل در صنعت فناوری و فراتر از آن دارند، مرکز یک مناقشه عمیق مهاجرتی بوده‌اند.
موافقان سخت‌گیری در مهاجرت اعتقاد دارند که برنامه ویزا به ضرر آمریکایی‌هاست زیرا شرکت‌ها کارگران خارجی را با دستمزد کمتر آورده‌اند، درحالی‌که بسیاری از رهبران تجاری می‌گویند این برنامه به شرکت‌های آمریکایی کمک می‌کند تا رقابتی باقی بمانند.
مسئولان کاخ سفید گفتند، این تغییر به اطمینان از این کمک می‌کند که شرکت‌ها اولویت را به استخدام کارگران داخلی می‌دهند. تیلور راجرز، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ وعده داده بود که اولویت را به کارگران آمریکایی بدهد و این اقدام معقول دقیقاً همین هدف را دنبال می‌کند، با جلوگیری از سوءاستفاده شرکت‌ها و کاهش دستمزدها.»
اما مدیران و گروه‌های صنعتی نگران بودند که چگونه هزینه سنگین بر توانایی کسب‌وکارها برای پر کردن موقعیت‌های حیاتی تاثیر خواهد گذاشت. سخنگوی اتاق بازرگانی ایالات‌متحده گفت این گروه در حال همکاری با دولت ترامپ و اعضای خود برای «درک کامل پیامدها و یافتن بهترین مسیر پیش‌رو» است.
مت لتورنئو، سخنگوی اتاق، در بیانیه‌ای گفت: «ما نگران تاثیر این سیاست بر کارکنان، خانواده‌هایشان و کارفرمایان آمریکایی هستیم.»
آمازون، متا، گوگل، اپل و والمارت که از بزرگ‌ترین استفاده‌کنندگان ویزای H-1B هستند، یا از اظهارنظر خودداری کردند یا به درخواست اظهارنظر پاسخی ندادند.
آدام کوواچویچ، بنیان‌گذار و مدیرعامل اتاق پیشرفت، یک ائتلاف سیاست‌گذاری صنایع فناوری با گرایش چپ، گفت انتظار دارد شرکت‌ها کل رویکرد خود را نسبت به برنامه ویزای H-1B دوباره بررسی کنند و نگران بود که این تغییر چگونه می‌تواند بر رقابت‌پذیری کشور در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی تاثیر بگذارد.
آقای کوواچویچ گفت: «فکر می‌کنم این به این معناست که در جنگ هوش مصنوعی با چین، یک دست ما بسته خواهد بود.» «تعداد محدودی از استعدادهای برتر هوش مصنوعی وجود دارد و بخشی از آنها خارجی‌تبار هستند.»
تغییر به‌طور گسترده انتظار می‌رفت که با شکایت‌های حقوقی مواجه شود. جف جوزف، رئیس انجمن وکلای مهاجرت آمریکا، گفت این سازمان به همراه گروه‌های دیگر در حال کار برای ارائه یک حکم بازدارنده موقت در همین آخر هفته است. آقای جوزف گفت که گروه‌ها در آخر هفته تماس‌های استراتژیک داشتند و به دنبال پیدا کردن شاکیانی هستند که نماینده طیف وسیعی از صنایع باشند.
بنجامین جانسون، مدیر اجرایی این انجمن، گفت اعضای گروه «با هرج‌ومرج» روبه‌رو هستند چرا که موکلانشان به دنبال درک تغییر هستند. او گفت: «فقط سردرگمی و وحشت می‌شنوم.»
اگرچه شرکت‌های فناوری بیشترین ویزای H-1B را دریافت می‌کنند، آقای جانسون تاکید کرد که هزینه جدید همچنین بر روی کارکنان صنایع پزشکی، تولیدی و دانشگاهی که ویزای H-1B دریافت می‌کنند نیز تاثیر خواهد گذاشت. او گفت: «تعداد شرکت‌ها و صنایع که کارگران H-1B نقش بسیار حیاتی دارند واقعاً بی‌شمار است.»
برخی از کارکنانی که در حال حاضر خارج از کشور هستند گفتند مطمئن نیستند چگونه باید فوراً واکنش نشان دهند. یک مهندس نرم‌افزار ۲۹ساله که ویزای H-1B تاریخ‌دار دارد و کمتر از ۲۰ روز دیگر کارش آغاز می‌شود، صبح شنبه در آپارتمانی در مونیخ بود که متوجه شد شاید در آلمان گرفتار شود.
قبل از اعلام توضیح دولت درباره نحوه اعمال هزینه ویزا، این مهندس نرم‌افزار، که شهروند هند و دارای ویزای کار آلمان است، احساس «گمراهی» درباره چگونگی ادامه کار داشت. او خواست نامش فاش نشود چون نگران وضع ویزای خود بود و گفت شرکتش به او گفته بود در جای خود بماند.
در ایمیلی که مایکروسافت، با حدود ۵ هزار و 200 کارمند در این برنامه، به کارکنانش در عصر جمعه فرستاد، اعلام کرد که کارکنان حاضر در ایالات‌متحده باید «برای آینده قابل پیش‌بینی» در آنجا باقی بمانند، حتی اگر برنامه‌های سفر آینده خود را مختل کنند.
هشدار این بود: «موضوع مهم این است که در آمریکا بمانید تا از رد ورود مجدد جلوگیری شود.»
برخی از کارشناسان سیاسی تغییر دولت ترامپ را تحسین کردند و گفتند این کمک خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که شرکت‌ها دستمزدها را سرکوب نکرده و اولویت استخدام را به کارگران خارجی نمی‌دهند. لورا ریس، مدیر مرکز امنیت مرز و مهاجرت بنیاد هریتیج، یک اندیشکده محافظه‌کار واشنگتن، گفت هزینه ۱۰۰ هزاردلاری «آغازی خوب» برای اصلاح برنامه H-1B است زیرا شرکت‌ها را مجبور می‌کند اولویت خود را در استخدام کارگران خارجی مشخص کنند.
خانم ریس گفت: «آمریکایی‌ها فرصت‌های برابر دریافت نمی‌کنند چون خیلی از کارفرمایان سیستم را دور می‌زنند.»
اما این تغییر سیاست نگرانی‌هایی درباره تاثیر بلندمدت بر اقتصاد آمریکا و شرکت‌های آمریکایی ایجاد کرد. سرمایه‌گذاران خطرپذیر هشدار دادند این تغییر بر نگرانی‌های مربوط به میدان بازی نابرابر می‌افزاید، به‌طوری‌که فقط بزرگ‌ترین شرکت‌های کشور قادر به پرداخت هزینه‌ها یا دریافت معافیت هستند، همان‌طور که غول‌های فناوری مانند اپل و انویدیا قبلاً با تعرفه‌های خاص این کار را انجام داده‌اند.
مشکلات تبعیت از این سیاست ممکن است برای استارت‌آپ‌ها بسیار جدی‌تر باشد، بسیاری از آنها سال‌ها بدون سوددهی فعالیت می‌کنند.
آلن پاتریکوف، سرمایه‌گذار خطرپذیر و سرمایه‌گذار بخش خصوصی گفت: «هیچ شرکتی در ۱۰ سال گذشته که سرمایه‌گذاری کرده‌ام قادر به پرداخت این هزینه نبوده است.»
دولت سالانه سقف ۸۵ هزار ویزای H-1B را تعیین می‌کند و دارندگان ویزا می‌توانند اعضای خانواده نزدیک خود را نیز در برنامه مرتبط وارد کنند. اکثریت آنها معمولاً به (شهروندان هندی) اعطا می‌شود.
هند به‌عنوان کشوری که بیش از ۷۰ درصد از دارندگان ویزای H-1B در سال مالی ۲۰۲۴ را شهروندان آن تشکیل می‌دهند، به‌طور طبیعی در کانون این تحولات قرار گرفت. اگرچه دولت هند در بیانیه اولیه خود مستقیماً از این اقدام انتقاد نکرد، اما اشاره کرد که «تحرک نیروی کار متخصص نقش زیادی در خلق ثروت در آمریکا و هند داشته است» و افزود که «پیامدهای کامل» این اقدام را ارزیابی خواهد کرد. این موضوع همچنین به دستاویزی برای مخالفان دولت «نارندرا مودی» تبدیل شد تا او را به دلیل ناتوانی در محافظت از منافع هندی‌ها مورد انتقاد قرار دهند. انجمن‌های صنفی هند مانند «ناسکام» نیز نگرانی خود را درباره تاثیر این تغییرات بر «اکوسیستم نوآوری آمریکا» ابراز کردند.
دولت هند روز شنبه بیانیه‌ای صادر کرد که هنوز در حال تعیین «پیامدهای کامل» قوانین جدید ویزاست. اما وزارت امور خارجه اعلام کرد: «این اقدام احتمالاً پیامدهای انسان‌دوستانه‌ای از طریق اختلال ایجادشده برای خانواده‌ها به همراه دارد.»
موکِش آگی، مدیرعامل انجمن همکاری استراتژیک آمریکا و هند، گفت او با برخی از ۴۵۰ شرکت عضو خود برای نظرخواهی درباره مراحل بعدی سازمان در تماس بوده است.
آقای آگی گفت: «ما موضع دولت خود را می‌فهمیم که می‌خواهند از سوءاستفاده از H-1B جلوگیری کنند- و ما از آن حمایت می‌کنیم.»
«اما درعین‌حال، می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که در این فرآیند، شرکت‌هایی که در اینجا ایجاد شغل می‌کنند، جریمه نشوند.»
کارشناسان مهاجرت و وکلا به‌طور یکپارچه معتقدند که این فرمان اجرایی با چالش‌های حقوقی جدی مواجه خواهد شد. استدلال اصلی این است که «تعیین پارامترها و هزینه‌های ویزاهای کاری در حیطه اختیارات کنگره است»، نه قوه مجریه. «داگ راند»، مقام سابق USCIS در دولت بایدن، پیش‌بینی کرد که این اقدام در دادگاه به چالش کشیده شده و «تقریباً قطعاً» لغو خواهد شد. او همچنین هشدار داد که اجرای ضعیف و متن مبهم این اعلامیه ممکن است به «هرج‌ومرج در فرودگاه‌ها» مشابه ممنوعیت مهاجرت مسلمانان در سال ۲۰۱۷ منجر شود. انجمن وکلای مهاجرت آمریکا نیز اعلام کرد که در حال تهیه درخواست برای صدور حکم بازدارنده موقت است.
صرف نظر از نتیجه نبردهای حقوقی، این دستورالعمل تاثیرات ماندگاری خواهد داشت:
بازتعریف استراتژی استخدام شرکت‌ها: شرکت‌ها احتمالاً ناچار خواهند شد استراتژی‌های جذب استعداد خود را بازنگری کنند. ممکن است استخدام نیروهای دورکار از خارج از آمریکا یا انتقال مراکز تحقیقاتی به کشورهایی با قوانین مهاجرتی سهل‌گیرانه‌تر افزایش یابد.
کاهش جذابیت آمریکا به‌عنوان مقصد نخبگان: افزایش هزینه‌ها و بی‌ثباتی سیاسی می‌تواند پیامدهای منفی برای «جذب مغزها» داشته باشد و رقبایی مانند کانادا، استرالیا و کشورهای اروپایی را جایگزین جذاب‌تری نشان دهد.
تشدید بحث‌های سیاسی: برنامه H-1B مدت‌هاست که در مرکز مجادلات سیاسی بوده است. این اقدام بحث بین موافقان (معتقد به حمایت از کارگر آمریکایی) و مخالفان (معتقد به ضرورت جذب استعداد جهانی) را بیشتر داغ خواهد کرد. جالب آنکه حتی برخی چهره‌های شاخص مانند ایلان ماسک که خود از مزایای H-1B بهره برده‌اند، در موضعی متضاد با این سیاست قرار گرفته‌اند.
دولت سالانه سقف ۸۵ هزار ویزای H-1B را تعیین می‌کند و دارندگان ویزا می‌توانند اعضای خانواده نزدیک خود را نیز در برنامه مرتبط وارد کنند. اکثریت آنها معمولاً به (شهروندان هندی) اعطا می‌شود.
