به گزارش همشهری آنلاین، سردار محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران دفاع مقدس، در گفتگو با رسانه KHAMENEI.IR به تحلیل و بررسی عملکرد نیروهای مسلح و ملت ایران در جنگ اول و دوم تحمیلی در مقایسه با سایر نبردهای تاریخی مردم ایران و نقش رهبر معظم انقلاب اسلامی در آن پرداخت.
سردار رضایی با مرور وضعیت کشور پیش از آغاز جنگ تحمیلی گفت: قبل از انقلاب هر جنگی که اتفاق افتاد، بخشی از خاک ایران جدا شد؛ اما جنگ تحمیلی اولین جنگی در تاریخ معاصر بود که تمام سرزمین‌های کشور حفظ شد. در آغاز جنگ، صدام حسین با اتکا به ارتش مجهز خود به پنج استان کشور حمله کرد. این در حالی بود که ایران در ضعیف‌ترین وضعیت دفاعی قرار داشت.
وی افزود: ارتش جمهوری اسلامی ایران در حال بازسازی بود، مستشاران نظامی خارجی کشور را ترک کرده بودند و قراردادهای تسلیحاتی با آمریکا و ایتالیا لغو شده بود. حتی قبل از شروع جنگ آقای بازرگان قرارداد جنگنده‌های اف ۱۶ را لغو و بنا بر بازگرداندن اف ۱۴ ها داشت که رهبر معظم انقلاب که نماینده امام در ارتش بودند جلو این کار را گرفتند و این در حالی بود که اسرائیل آماده خرید اف ۱۴ های ایران شده بود. سپاه پاسداران تازه‌تأسیس نیز فاقد تجهیزات سنگین مانند تیپ، لشکر، توپخانه، هواپیما و موشک بود.
به گفته سردار رضایی، دشمن در ابتدای جنگ از پشتیبانی گسترده بین‌المللی و کمک‌های لجستیکی برخوردار بود و در مقابل تحریم کامل تسلیحاتی علیه ایران اعمال شده بود و امکانات و توان دفاعی ایران به حداقل رسیده بود.
سال نخست جنگ و پیش‌بینی سقوط ایران
وی ادامه داد: در آن زمان تمام تحلیلگران جهان بر این باور بودند که عراق ایران را شکست خواهد داد. سال اول جنگ، تحت فرماندهی بنی صدر رئیس‌جمهور وقت و فرمانده کل قوا، بسیار تلخ گذشت و حتی یک تپه هم آزاد نشد. دشمن هرچه تجهیزات از دست می‌داد، بلافاصله جایگزین می‌کرد و اما ما تلفات و خسارات زیادی متحمل می‌شدیم. آن عده از کسانی که مدعیند جنگ نباید بعد از آزادسازی خرمشهر ادامه پیدا می‌کرد دوستان همان کسانی هستند که مدیریت جنگ در یک سال نخست را در اختیار داشتند و هیچ کاری پیش نبردند و باید از آنها پرسید که چرا به یک سال ابتدایی جنک اشاره‌ای نمی‌کنند؟
تحول فرماندهی و تغییر معادلات جنگ
سردار رضایی بیان کرد: از ابتدای سال دوم جنگ و با تغییر مدیریت سیاسی و نظامی در مهرماه، مقام معظم رهبری به ریاست‌جمهوری رسیدند و فرماندهی جنگ را در شورای عالی دفاع به همراه فرماندهان ارشد ارتش و سپاه بر عهده گرفتند. نتیجه این تحول کمتر از ۹ ماه بعد در قالب عملیات‌های بزرگ ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس ظاهر شد که منجر به آزادسازی ۹۵ درصد از سرزمین‌های اشغالی گردید و همه دنیا را شگفت‌زده کرد.
به گفته فرمانده وقت سپاه، حتی در سال نخست جنگ، با وجود اختلاف‌نظرها، رهبر انقلاب اقداماتی مانند ایجاد جنگ‌های نامنظم با همکاری شهید چمران و حملات شبانه برای جلوگیری از تثبیت مواضع دشمن، نقش مهمی در تغییر شرایط ایفا کرد.
آزادسازی خرمشهر و بحث آتش‌بس
وی عنوان کرد: پس از آزادسازی خرمشهر، بحث پذیرش آتش‌بس مطرح شد. اما فرماندهان هشدار دادند که صدام در صورت داشتن فرصت دوباره حمله خواهد کرد زیرا موازنه قوا برقرار نبود و ادامه جنگ با هدف دستیابی به موقعیت بازدارنده صورت گرفت تا تعادل قوا برقرار شود. این موقعیت آن‌سوی اروند رود و مقابل بصره حاصل می‌شد.
پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و تداوم تهدیدات
او درباره پذیرش قطعنامه گفت: امام خمینی (ره) وقتی شرایط مناسب برای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ فراهم شد، آن را پذیرفتند تا حداقل خواسته‌های ایران تأمین شود. اما به دلیل نبود اطمینان به صداقت صدام این پذیرش به مثابه جام زهر بود. بدلیل احتمال عهدشکنی صدام آمادگی دفاعی حفظ گردید. پیش‌بینی ما درست بود؛ چند روز پس از پذیرش قطعنامه، صدام حملات گسترده‌ای را آغاز کرد، خرمشهر را محاصره نمود، مناطق غربی ایران را اشغال کرد و مجاهدین خلق را برای تصرف کرمانشاه اعزام کرد.
عملیات‌های پایانی و شکست صدام
رضایی یادآور شد: نیروهای ایرانی در سلسله عملیات‌های سریع، دشمن را عقب راندند، خرمشهر و کرمانشاه از محاصره خارج شد و منافقین ضربه سختی متحمل شدند. تنها ۴۸ ساعت بعد از این شکست‌ها، صدام مجبور به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ گردید. اگر جنگ زودتر متوقف می‌شد، عراق می‌توانست با تغییر شرایط، قطعنامه‌ای جدید و به ضرر ایران تحمیل کند؛ همانند رفتار امروز آمریکا که می‌خواهدبدون دادن امتیاز از ما امتیاز بگیرد و شرایط دلخواهش را به ایران تحمیل کند.
فرمانده اسبق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تشریح ابعاد تاریخی و راهبردی جنگ‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی، گفت: جنگ قبل از پیروزی انقلاب آغاز شد، یعنی مرداد ماه سال ۱۳۵۷ که صدام حسین با آمریکایی‌ها توافقاتی کرد و بنا گذاشتند جلو انقلاب را بگیرند.
سردار رضایی افزود: دقیق‌تر اینکه هر جنگی ابتدا از منازعه شروع می‌شود و بعد به جنگ کشیده می‌شود؛ آغاز هر جنگ منازعه پیش از آن است. صدام حسین منازعه با ما را شروع کرد، در حالی که تا قبل از آن ما در عراق رادیو آزاد داشتیم، امام حضور داشتند، نیروهای ما به عراق رفت‌وآمد می‌کردند و خود صدام مسئول اطلاعات آنجا بود. اما ناگهان در مرداد ماه سال ۱۳۵۷ به سمت آمریکایی‌ها چرخید و بنا گذاشت که جلوی انقلاب اسلامی ایران را بگیرد؛ امام را تبعید و از مرزهای ایران دور ساخت.
وی ادامه داد: از همان زمان، پشت سر ضدانقلاب و تجزیه‌طلبی در کردستان آمدند. ما در سال ۵۸ افسرانی از عراق را در سردشت گرفتیم. بسیاری از دموکرات‌های ضدانقلاب که آن زمان دستگیر می‌شدند، دینارهای عراقی و اسلحه‌هایی از ارتش عراق داشتند. پس از آن، در کودتای نوژه، اویسی به بغداد رفت. عامل اصلی شروع جنگ آمریکایی‌ها بودند که پیش از انقلاب، صدام را راه انداختند. آخرین اسناد پیش از ۳۱ شهریور نشان می‌دهد که از زمین و آسمان حمله کردند.
فرمانده اسبق سپاه عنوان کرد: ما این دوره را «جنگ ما قبل جنگ» نامیدیم؛ از آغاز فروردین ۱۳۵۹ تا شهریور همان سال بیش از ۱۲۰۰ درگیری داشتیم، با ۳۰۰ تا ۴۰۰ اسیر، حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ شهید و تعدادی جانباز. عراق با تانک به پاسگاه‌های ما حمله می‌کرد. این ظلم به جوانان است که از تاریخ دفاع مقدس بی اطلاع می‌مانند و کسانی با سوءاستفاده از خلأ اطلاعاتی، همه چیز را وارونه جلوه می‌دهند و حتی می‌گویند ایران آغازگر جنگ بوده است.
سردار رضایی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تحولات اخیر منطقه گفت: پس از حمله اسرائیل به غزه، بحث‌هایی در ایران میان فرماندهان عالی کشور شکل گرفت که آیا این ماجرا محدود به غزه است یا به لبنان و دیگر کشورها گسترش می‌یابد؟ ابتدا تصور می‌شد این مسئله فقط مربوط به غزه است، همانند جنگ‌های ۳۳ روزه یا ۲۲ روزه، اما روزبه‌روز مشخص شد این حرکت کاملاً تازه و متفاوت از ۷۰ سال گذشته اسرائیل است. رفتارشناسی جنگ نشان داد که تفاوت جدی دارد؛ هرچند برخی دوستان ابتدا باور نداشتند.
با ورود تانک‌های اسرائیلی به غزه در نامه‌ای نوشتم جنگ به سمت ایران می‌آید
وی با اشاره به نامه‌ای که ۲۵ روز پس از «طوفان‌الاقصی» برای مسئولان کشور نوشته بود، افزود: تانک‌های اسرائیلی تازه وارد غزه شده بودند، که در نامه‌ای نوشتم یک جنگ بزرگ در سرزمینی کوچک آغاز شده و طی ماه‌های آینده به سمت ایران می‌آید و هدفشان کوچ اجباری از غزه است. حتی جان سربازانشان اهمیتی نخواهد داشت و از بستن آب، غذا و دارو نیز دریغ نخواهند کرد. این نامه مکتوب است و مقام معظم رهبری دستور دادند شورای امنیت ملی سریع بررسی کند.
سردار رضایی توضیح داد: در سه جلسه با حضور سران کشور و فرماندهان، مقام معظم رهبری با دقت مباحث سیاسی، دفاعی و امنیتی را دریافت، جمع‌بندی کردند و دستوراتی برای آمادگی نیروها دادند. هشت تا ۹ ماه مانده به جنگ دوازده روزه، نیروهای مسلح تلاش خود را چند برابر کردند و مسائل دفاعی، امنیتی و اطلاعاتی را بالا بردند. مذاکرات غیرمستقیم آغاز شد اما در جلسه ششم، طرف مقابل که پیشنهاد مکتوب داده بود، حاضر نشد؛ در حالی که ایران نیز پیشنهاد مکتوب خود را آماده کرده بود. هدف آمریکا و نتانیاهو براندازی نظام بود: حذف سران و فرماندهان، نابودی پدافند هوایی ارتش، انهدام تونل‌های موشکی سپاه، و فلج کردن ایران مشابه آنچه در سوریه کردند.
اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه مرتب زیر موشک بود
وی افزود: پیش‌بینی آنها یک هفته بود و پیش‌بینی ما دو ماه. سه روز اول، دست آنها برتر بود، اما از روز چهارم تا ششم توازن برقرار شد و از روز هفتم تا دوازدهم برتری کامل با ما بود. حتی بمباران مراکز هسته‌ای تأثیر جدی نداشت و اسرائیل مرتب زیر موشک بود. روز یازدهم آمریکا وارد شد و مراکز هسته‌ای ایران را هدف گرفت و صحنه جنگ تغییر کرد، اما ما عقب‌نشینی نکردیم. مرکز فرماندهی آمریکا در غرب آسیا و پایگاه هوایی آن، که مجهز به پدافند موشکی تاد است، هدف قرار گرفت و تعدادی از موشک‌های ما با عبور از تاد به اهداف اصابت کرد.
سردار رضایی تصریح کرد: آتش‌بس را از موضع اقتدار پذیرفتیم. ترامپ احتمالاً در آینده خواهد گفت جنگ ایران و اسرائیل را او تمام کرد، زیرا می‌خواهد برای خود جایزه صلح نوبل بگیرد. پایگاه آمریکا به شدت آسیب دید و آنها تنها هفت تا هشت ساعت پس از این آسیب، تقاضای آتش‌بس کردند. نقش رهبری در این جنگ فوق‌العاده بود، به‌طوری‌که پیام کوتاه ایشان آغاز جنگ را به سود ما تغییر داد و روحیه نیروها و مردم را بالا برد و شوک‌شکنی ایشان هم در نیروهای مسلح و هم در روحیه مردم بسیار موثر بود.
با گذشت زمان، ضربات ما کوبنده‌تر شد
وی درباره مدیریت جنگ گفت: چون برای جنگ دوماهه آماده شده بودیم، بسیاری از برنامه‌ها را اجرا و تعدادی از موشک‌ها را پرتاب نکردیم. مدیریت جنگ به‌گونه‌ای بود که با گذشت زمان، ضربات ما کوبنده‌تر شد. دقت موشک‌های خرمشهر و سجیل، و امتداد مسیر تا استفاده از کلاهک‌های خاص باعث شد دشمن آتش‌بس فوری بخواهد.
در پایان، سردار رضایی هشدار داد: دشمن امروز هدف را جدایی مردم از نظام قرار داده است، زیرا می‌داند تا زمانی که مردم با نظام هستند، موفقیتی در ایران ممکن نیست. بلافاصله پس از جنگ دوازده روزه، پروژه فاصله انداختن میان مردم و نظام آغاز شد نیروهای مسلح و مدیران سیاسی، فرهنگی، دولتمردان، مجلسی‌ها، نخبگان و روشنفکران باید هوشیار باشند. این بخش مهمی از جنگ آینده است و حفظ پیوند مردم با نظام و نیروهای مسلح نیازمند دقت، صبر، حوصله و شفاف‌سازی است.
