شاید بارها با خودتان فکر کرده‌اید که چرا قیمت بیت کوین و اتریوم ناگهانی بالا و پایین می‌شود و نوسانات بازار چطور شکل می‌گیرد. بسیاری از معامله‌گران بی‌تجربه را این نوسانات غافلگیر می‌کند. اما در دل این حرکت‌های به ظاهر غیرقابل پیش‌بینی، نیروی پنهانی وجود دارد که کمتر کسی به آن توجه می‌کند: تاریخ انقضای قراردادهای آپشن (Options Expiry) در بازار مشتقات.
اگر راز این تاریخ‌ها را بدانید، نه تنها از نوسانات بزرگ بازار جا نمی‌مانید، بلکه می‌توانید از آن‌ها به نفع خود استفاده کنید. در این مطلب که براساس گزارشی در کوین تلگراف (Cointelegraph) نوشته شده است، بررسی می‌کنیم که قراردادهای آپشن ارز دیجیتال چیست و چگونه قیمت ارزها را جابجا می‌کند.
برای درک چگونگی تأثیر انقضای آپشن‌ها، ابتدا باید مفهوم اساسی قراداد آپشن را که در فارسی به آن قرارداد اختیار معامله می‌گویند، بفهمید. آپشن‌ها قراردادهایی هستند که به دارندگانشان حق (نه اجبار) خرید یا فروش بیت کوین یا اتریوم را با یک قیمت از پیش تعیین‌شده (Strike Price) و قبل از تاریخ انقضای قرارداد می‌دهند. این روش معاملاتی، پیچیده‌تر از معاملات اسپات (Spot Trading) است.
با نزدیک‌شدن قرارداد به تاریخ انقضا، قیمت آن شروع به نوسان بیشتری می‌کند. وقتی مقادیر زیادی از قراردادهای آپشن در زمان مشابهی به تاریخ انقضا می‌رسند، این اتفاق می‌تواند امواج بزرگی در بازارهای اسپات بیت کوین و اتریوم ایجاد کند و باعث حرکت‌های شدید در قیمت دارایی‌های اصلی شود.
دو نوع قرارداد آپشن در بازار کریپتو وجود دارد. آپشن‌های خرید (Call Options) به دارنده حق خرید و آپشن‌های فروش (Put Options) حق فروش یک دارایی را با قیمتی مشخص قبل از انقضا می‌دهند. تعادل بین این دو نوع آپشن، نشان‌دهنده احساسات کلی بازار است. نسبت قراردادهای آپشن خری و فروش به همدیگر نشان می‌دهد که بازار فکر می‌کند قیمت‌ها به کدام سمت حرکت خواهند کرد. اگر یکی از آن‌ها بر دیگری پیشی گیرد، می‌تواند فشار جهت‌داری بر قیمت‌ها وارد کند.
به‌غیر از تاریخ انقضا، هر قرارداد آپشن دارای یک قیمت اعمال (Strike Price) و پریمیوم (Premium) نیز هست. این سه عنصر کلیدی، سودآوری را مستقیماً تعیین می‌کنند و همچنین چارچوبی ریاضی را ارائه می‌دهند که حرکت‌های قیمتی مرتبط با انقضا را منعکس می‌کند.
جالب است بدانید که بر خلاف بازارهای سنتی، آپشن‌های بیت کوین از برنامه‌های کاملاً استاندارد پیروی نمی‌کنند. آن‌ها می‌توانند در بازه‌های زمانی مختلفی رخ دهند، اما معمولاً در آخرین جمعه هر ماه ساعت ۰۸:۰۰ (ساعت جهانی) منقضی می‌شوند.
بیایید با یک مثال شروع کنیم. اگر ۵ میلیارد دلار از قراردادهای آپشن به‌طور هم‌زمان منقضی شوند، حتی یک درصد کوچک از این قراردادها که اعمال یا پوشش داده شوند، می‌تواند کل بازار را به حرکت وادارد. به یاد داشته باشید که معامله‌گران آپشن، اختیار اجرای قرارداد را دارند؛ بنابراین لزوماً تمام ۵ میلیارد دلار ارز دیجیتال فروخته یا خریداری نمی‌شود.
هنگامی که یک تاریخ انقضای آپشن بزرگ در بازار پیش رو است، احتمالاً فعالیت معاملاتی افزایش می‌یابد. این امر باعث افزایش فعالیت بازار می‌شود، زیرا معامله‌گران موقعیت‌های خود را مجدداً تنظیم می‌کنند و حجم معاملات سر به فلک می‌کشد. این بازه زمانی متمرکز از معاملات، نوسانات قیمتی را فراتر از شرایط عادی بازار تقویت می‌کند.
در تحلیل بازارها، می‌توانید همبستگی واضحی بین انقضای آپشن‌ها و نوسانات قیمت ارز دیجیتال را مشاهده کنید. در مورد بیت کوین و اتریوم، قادر خواهید بود تغییرات قابل‌توجهی در قیمت ارز دیجیتال مشاهده کنید.
برای مثال، اگر به شاخص نوسانات بیت کوین نگاه کنید، رویدادی در ژوئن ۲۰۲۱ شاهد انقضای بیش از ۴ میلیارد دلار آپشن بیت کوین و اتریوم بود. این امر منجر به افزایش ۵.۸۰ درصدی در شاخص نوسانات در ۱۴ ژوئن شد که بالاترین اوج در پنج سال گذشته بود. در مورد بیت کوین، انقضای آپشن‌های فصلی معمولاً تأثیر بارزتری بر بازار نسبت به انقضای ماهانه دارند. الگوهایی از این دست به شما کمک می‌کنند تا بفهمید کدام رویدادهای انقضا بیشترین نوسان را ایجاد می‌کنند و نیاز به توجه در معاملات شما دارند.
جالب است بدانید که اولین بورس آپشن جهان برای هر نوع دارایی، بورس آپشن هیئت‌مدیره شیکاگو (CBOE) بود که در سال ۱۹۷۳، دهه‌ها قبل از راه‌اندازی بیت کوین، افتتاح شد. با نزدیک‌شدن تاریخ انقضا، نوسانات معاملاتی افزایش می‌یابد، زیرا معامله‌گران موقعیت‌های خود را برای تثبیت سود یا کاهش ضرر می‌بندند. این امر یک حلقه بازخورد ایجاد می‌کند که منجر به تنظیمات بیشتر موقعیت‌ها و تشدید نوسانات می‌شود.
اکنون که فهمیدیم قرارداد آپشن چیست، چه انواعی دارد و تاریخ انقضای آن‌ها چگونه بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر می‌گذارد، بیایید ببینید چگونه می‌توانیم با استفاده از تاریخ انقضای آپشن جهت حرکت قیمت‌ها را تحلیل کنیم.
برای درک بهتر اینکه بازار احتمالاً به کدام سمت حرکت خواهد کرد، می‌توانید از نسبت‌های پوت-کال استفاده کنید. این شاخص، ابزار مفیدی برای سنجش احساسات بازار است که بینشی نسبت به احساسات سرمایه‌گذاران نهادی و خرد ارائه می‌دهد.
هنگامی که این نسبت بالای ۱ باشد، معنایش این است که نسبت قراردادهای آپشن فروش بالاتر از قراردادهای خرید است و این یعنی شرط‌بندی‌های نزولی بیشتر است. اگر نسبت پوت-کال زیر ۱باشد، یعنی قراردادهای آپشن خرید بیشتر از فروش هستند. این معمولاً به‌معنای صعودی بودن بازار است و به افزایش احتمالی قیمت‌ها اشاره می‌کند.
نظریه درد حداکثر مانند کشمکشی در بازارهای آپشن است. خریدار آپشن می‌خواهد قیمت دارایی در جهت مورد نظر او حرکت کند، در حالی که فروشندگان آپشن مخالف این را می‌خواهند. بسیاری از قراردادهای آپشن بدون سود به تاریخ انقضا می‌رسند. «درد حداکثر » قیمتی است که بیشترین تعداد آپشن‌های بدون سود در آن قرار دارند.
این نکته مهم است، زیرا شرکت‌کنندگان بزرگ بازار و نهنگ‌ها ممکن است تلاش کنند قیمت ارز دیجیتال را به سمت نقطه درد حداکثر سوق دهند و با نزدیک‌شدن به تاریخ انقضا، بر قیمت تأثیر بگذارند. این نظریه، حرکت‌های قیمتی کوتاه‌مدت را نشان می‌دهد و همچنین سطوح حمایت و مقاومت بالقوه را مشخص می‌کند.
معامله‌گران هوشمند ممکن است فراتر از تاریخ‌های انقضا را نیز نگاه کنند. اگر شواهدی از نسبت‌های پوت-کال بسیار شدید وجود داشته باشد، این می‌تواند نشان‌دهنده احتمال برگشت بازار باشد. وقتی این نسبت به سطوح تاریخی نزدیک شود، ممکن است به این معنی باشد که قیمت دارایی‌ها در محدوده فروش بیش از حد (Oversold) یا خرید بیش از حد (Overbought) قرار دارد. این امر شانس برگشت بازار را پس از انقضا افزایش می‌دهد.
جالب است بدانید که در اوت ۲۰۲۵، بزرگ‌ترین صرافی آپشن جهان، دری بیت (Deribit)، بیش از ۱۴.۶ میلیارد دلار قرارداد آپشن بیت کوین و اتریوم را پردازش کرد. این رقم، بالاترین مبلغ اسمی انقضا در یک نوبت در تاریخ دارایی‌های دیجیتال در سال ۲۰۲۵ را نشان می‌دهد.
انقضای آپشن‌ها می‌تواند امواج آبشاری را در بازارهای بیت کوین و اتریوم ایجاد کند. این رویدادها می‌توانند تأثیر مستقیمی بر قیمت ارز دیجیتال اصلی داشته باشند، زیرا معامله‌گران به دنبال تنظیم مجدد موقعیت‌های خود هستند. پس چگونه می‌توانید این رویدادها را مدیریت کنید؟
حجم معاملات باز (Open Interest)، نسبت‌های پوت-کال و نقطه درد حداکثر را رصد کنید تا سیگنال‌های هشدار اولیه را برای نوسانات و جهت‌گیری بازار به دست آورید.
می‌توانید از قراردادهای آپشن برای محافظت از موقعیت‌های اسپات خود در دوره‌های پرنوسان انقضا استفاده کنید. پوشش ریسک (Hedge) می‌تواند ضرر را محدود کند و در عین حال فرصت سودآوری را حفظ می‌کند. این امر می‌تواند حیاتی باشد، به‌خصوص وقتی که قیمت‌ها در عرض چند ساعت ۵ یا ۱۰ درصد حرکت می‌کنند.
اغلب توصیه می‌شود که ریسک را در بین چندین دارایی و بازه‌های زمانی مختلف پخش کنید. این کار ضررهای احتمالی را در رویدادهای انقضا به حداقل می‌رساند. تمرکز زیاد روی یک دارایی خاص در دوره‌ای کوتاه می‌تواند شما را در معرض انقضای‌های بزرگ قرار دهد.
علامت‌گذاری تاریخ‌های کلیدی روی تقویم می‌تواند به شما کمک کند تا آماده شوید از ضررها جلوگیری کنید و از دوره‌های پرنوسان سود بهتری کسب کنید.
پلتفرم‌های پیشرفته تحلیل داده مانند کوین گلس (CoinGlass) و تقویم‌های CME Group بینش‌هایی در مورد بازارهای آپشن ارائه می‌دهند. داده‌های لحظه‌ای می‌توانند مزیت حیاتی به شما در برابر معامله‌گران اسپات ساده بدهند. همچنین درک الگوهای حجم معاملات به همراه نقدینگی می‌تواند به شما در مدیریت ریسک هنگام نزدیک‌شدن تاریخ انقضا کمک کند و تعیین کند که چه زمانی نقدینگی معمولاً کاهش می‌یابد.
همان‌طور که دیدید، نوسانات بازار بیت کوین و اتریوم همیشه هم بی‌دلیل نیستند. انقضای آپشن‌ها رویداد مهمی است که می‌تواند هیجان و حرکت‌های قیمتی شدیدی را به بازار تزریق کند. با درک این پدیده‌ها، رصد شاخص‌های کلیدی و به‌کارگیری استراتژی‌های مدیریت ریسک، می‌توانید نه تنها از ضررهای احتمالی جلوگیری کنید، بلکه از فرصت‌های سودآور نیز بهره ببرید.
