زمانه و روزگار ما تحت احاطه و تسلط بی‌دریغ «برند»ها قرار دارد؛ بازیگرانی که هر یک با هویتی منحصربه‌فرد، نقشی فعال در شکل‌دهی به دنیای پیرامونِ ما ایفا می‌کنند. از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری تا کسب‌وکارهای محلی، همگی در تلاش و تکاپویی بی‌امان برای ماندگاری در ذهن مخاطب هستند. در قلب این تلاش، یک چالش اساسی نهفته است: چگونه می‌توان هویتی ساخت که هم ریشه در اصالت داشته باشد و هم با روح زمانه در هم آمیزد؟ این پرسش، بیش از هرچیز، می‌تواند در طراحی نشان تجاری یک برند تبلور یابد.
لوگو، چکیده‌ای از رسالت، کیفیت و شخصیت یک برند است؛ این نماد، نه تنها ابزاری برای تمایز در بازاری پر هیاهو و پر تراکم، بلکه پیمانی بصری با مخاطب است که در لایه‌های پنهان خود، داستانی از ارزش‌ها را روایت می‌کند. به همین دلیل، طراحی یا بازطراحی آن، گامی استراتژیک در مسیر توسعه و تثبیت جایگاه یک نام تجاری محسوب می‌شود.
در این میان، شاهکار واقعی زمانی رخ می‌دهد که یک لوگو از ابتدا چنان استوار و بی‌نقص طراحی شود که در گذر دهه‌های بعد و دوره‌های دیگر نیز نیازی به تغییرات اساسی نداشته باشد. در ایران، موارد انگشت‌شماری از برندها اراده و افتخار وصول به چنین دستاوردی را داشته‌اند و لوگوی چرم مشهد نیز بی‌تردید یکی از شاخص‌ترین آنهاست. این نشان تجاری، با گذشت نزدیک به سه دهه، همچنان تازه، مرتبط و امروزی به نظر می‌رسد و در آستانه سی سالگی این برند خوش‌آوازه و کامیاب، قصد داریم به رازهای این طراحی بی‌زمان و داستان ناگفته آن بپردازیم.
لوگوی چرم مشهد، تبلور زیبایی در شمایلی هنرمندانه
لوگوی چرم مشهد که در میانه های دهه ۱۳۷۰ شمسی و توسط جناب آقای «مجید عباسی» طراحی شده، ماحصل استفاده استادانه طراح از فضای خالی مابین حروف انگلیسی M و L است (مخفف ترجمه انگلیسی نام برند چرم مشهد یعنی "Mashad Leather"). خروجی این بهره‌گیری هوشمندانه از فضاهای منفی، دو مثلث است که با وجود ترکیب متعادلی از خطوط راست و منحنی (سه ضلع با خطوط کاملا راست و سه ضلع با انحنایی ظریف و حساب شده)، توانسته هم پیام دوام، تداوم، صلابت و قدرت را به مخاطب منتقل کند و در عین حال، از ظرافت و دقت به کار رفته در محصولات و انعطاف‌پذیری برند، حکایتی موجز اما موثر داشته باشد.
شاید در نگاه نخست، بسیاری متوجه این ظرافت نشوند، اما با اندکی دقت و تامل، هوشمندی و ذکاوت طراح به چشم می‌آید و مخاطب را شگفت‌زده می‌کند؛ جایی که فلسفه مینیمالیسم و خلاقیت بصری دست در دست هم می‌دهند تا در نقطه تلاقی‌شان، اثری ماندگار پدید آید که ارزش‌های بنیادین برند را تبیین و ترویج می‌کند.
ارزش‌مدار، مدرن و پیشرو در زمان
تحولات سال‌های اخیر در دنیای دیزاین، موجی از بازطراحی و ساده‌سازی لوگوها را به همراه داشته است؛ برندهای بزرگ و پیشگام در جهان و ایران با اتخاذ رویکردی مینیمال، سادگی و صراحت را به عنوان زبانی نو برای ارتباط با مخاطب برگزیده‌اند؛ زبانی که یادآور ارزش‌هایی همچون پایداری، اهمیت به محیط‌زیست و صداقت و یکرنگی در تعامل با مخاطبان است. رویکرد کمینه‌گرا را همچنین می‌توان پاسخی دانست به جریان پُرتلاطم، پُر ازدحام و پُر سرعتِ زندگی در دنیای امروز که مخاطبان را به تامل، آرامش و طمانینه دعوت می‌کند.
اما مورد حائز اهمیت و جالب توجه در مورد لوگوی چرم مشهد، بی‌نیازی آن از بازطراحی اساسی برای تطبیق و تطابق با روح زمانه است؛ چرا که از آغازین روزهای فعالیت برند - این لوگو در ماهیت و موجودیت خود واجد سجایا و ارزش‌هایی بوده و هست که امروزه - احتمالا بیش از هر زمان دیگری - مورد توجه قرار گرفته‌اند و همین مسئله، شمایل لوگوی چرم مشهد را در جایگاه دیزاینی بی‌زمان (Timeless) قرار داده است که پس از گذشت سه دهه هنوز تازگی و طراوتش را از دست نداده و حتی گویی هر روز پیش از دیروز، می‌تواند در ارتقا و تثبیت جایگاه پریمیوم برند و قلمرو تاثیرگذاری آن، نقشی محوری ایفا کند.
طلایی جایگزین سرخ و سیاه؛ به رنگ تعالی و افتخار
اگرچه فرم کلی لوگوی چرم مشهد طی سال‌ها دست‌نخورده باقی مانده، اما پالت رنگی آن متناسب با تحولات زمانه و راهبردهای نوین برند، دستخوش تغییر و تحولاتی شده است. در گذشته رنگ سرخ – در کنار سیاه – عنصر اصلی هویت بصری بود و در زمان خودش، آمیزه‌ای از وقار، سنگینی و جذابیت را ارائه می‌کرد که از قضا مورد الگوبرداری برخی از رقبای داخلی نیز قرار گرفت. امروزه اما رنگ طلایی در هویت بصری و لوگوی چرم مشهد جایگاهی محوری یافته و در شمایلی صیقل‌خورده بر روی محصولات خودنمایی می‌کند؛ رنگی که در فرهنگ بصری – تقریبا در جای جای عالم هستی- همواره مترادف با شکوه، تفاخر و کیفیت ممتاز بوده و در صنعت مُد و کالاهای پریمیوم و لوکس نیز نشانی آشکارا از گرانبهایی و اعتبار به شمار می‌آید.
سخن پایانی
پیشگامی و پیشتازی در بازار پوشاک و محصولات چرمی ایران، دستاوردی ارزشمند و غرورآمیز برای چرم مشهد است که در پرتو برقراری تعاملی پویا و پایدار با مشتریان ارجمند حاصل شده است؛ ارتباطی که سنگ بنای آن احترام و اعتمادی متقابل است و همچنین، مدیون ارزش‌ها و عناصری‌ست که از ابتدا، چراغ راه این مجموعه بوده اند و در یک دهه اخیر - با استقرار بینش و نگرشی مدرن، نوآور و توسعه‌طلب در جایگاه سکان‌داری مجموعه- به تلاش و تکاپویی بی‌وقفه و خستگی‌ناپذیر در جهت همگرایی و همسویی این ارزش‌های سازمانی با روح زمانه (Zeitgeist) منجر شده است. طراحی و شمایل لوگوی چرم مشهد، به عنوان یکی از نخستین و اصلی‌ترین نقاط مواجهه مخاطبان/مشتریان با برند نیز در همین تصویر بزرگتر می‌گنجد و نمایان‌گر روح خلاق و جایگاه پریمیوم چرم مشهد است.
