به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، فناوری‌های کوانتومی در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین و تحول‌آفرین‌ترین عرصه‌های علمی و فناورانه در جهان تبدیل شده‌اند. این حوزه که از آن با عنوان «انقلاب دوم مکانیک کوانتومی» یاد می‌شود، بر پایه اصولی همچون همدوسی، برهم‌نهی و درهم‌تنیدگی بنا شده و مسیرهای نوینی را در زمینه‌هایی مانند محاسبات، ارتباطات، حسگری، تصویربرداری و اندازه‌شناسی پیش روی بشر قرار داده است. توسعه این فناوری‌ها می‌تواند زیست‌بوم علمی و فناورانه کشورها را ارتقا دهد و مزیت‌های رقابتی تازه‌ای در صنایع مختلف ایجاد کند.
در همین راستا، بنیاد ملی علم ایران با توجه به اهمیت روزافزون فناوری‌های کوانتومی و ظرفیت‌های علمی کشور، فراخوان حمایت از طرح‌های پژوهشی در این زمینه را منتشر کرده است. اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم و وزارت بهداشت تا پنجم آذرماه ۱۴۰۴ فرصت دارند در این فراخوان شرکت کنند.
هدف از این فراخوان، پشتیبانی از پژوهش‌های بنیادی و کاربردی در حوزه‌های مرتبط با رمزنگاری کوانتومی و پساکوانتومی، محاسبات و اطلاعات کوانتومی، و نیز حسگری و تصویربرداری کوانتومی عنوان شده است.
در متن این فراخوان بر چند نکته کلیدی از جمله لزوم توجه به زنجیره ارزش متناسب با نیاز کشور، تربیت منابع انسانی متخصص در حوزه علوم کوانتومی، و بهره‌گیری از پیشینه علمی موجود در مراکز دانشگاهی و پژوهشی تأکید شده است.
بنیاد ملی علم ایران اعلام کرده است که تنها اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌توانند برای دریافت این حمایت‌ها اقدام کنند.
خروجی‌های مورد انتظار از طرح‌های پژوهشی در این حوزه شامل انجام تحقیقات علمی، تولید مقالات معتبر بین‌المللی در سطح کی و۱ و ارائه نمونه‌های آزمایشگاهی اولیه است. سطح آمادگی فناوری طرح‌ها نیز باید در بازه یک تا چهار تعریف شود تا تمرکز بر ایده‌پردازی علمی، طراحی مفهومی، اثبات اصول اولیه و ساخت نمونه آزمایشگاهی باقی بماند. اتخاذ این رویکرد با هدف انباشت دانش بومی، تربیت پژوهشگران متخصص و فراهم‌سازی زیرساخت لازم برای توسعه فناوری‌های کوانتومی در کشور صورت گرفته است.
در بخش مربوط به حمایت مالی، بنیاد ملی علم ایران اعلام کرده است که سقف حمایت‌ها بر اساس نوع و گستره همکاری علمی طرح‌ها تعیین می‌شود. طرح‌های آغازگر تا سقف پنج میلیارد ریال، طرح‌های تک‌رشته‌ای تا سقف بیست و پنج میلیارد ریال و طرح‌های میان‌رشته‌ای تا سقف چهل و پنج میلیارد ریال مورد حمایت قرار خواهند گرفت. در طرح‌های میان‌رشته‌ای، حضور متخصصان علوم کوانتومی در کنار اعضای هیئت‌علمی سایر رشته‌ها الزامی است. هدف از این تفکیک، تشویق به همکاری‌های علمی گسترده، ارتقای کیفیت پژوهش‌ها و بهره‌برداری از ظرفیت‌های ملی عنوان شده است.
همچنین در طرح‌های پژوهشی که نیاز به تبادل دانشجو با گروه‌های بین‌المللی دارند، هزینه‌های زندگی و سفر دانشجویان دکتری ایرانی و خارجی تا سقف پنج میلیارد ریال قابل حمایت خواهد بود. سهم حق‌التحقیق اعضای هیئت‌علمی نیز برای طرح‌های میان‌رشته‌ای حداکثر ۳۰ درصد کل بودجه و برای طرح‌های تک‌رشته‌ای و آغازگر ۲۰ درصد تعیین شده است.
ثبت‌نام و ارسال درخواست برای شرکت در این فراخوان از پنجم آبان آغاز شده و تا پنجم آذر ادامه دارد. اعضای هیئت‌علمی متقاضی می‌توانند با مراجعه به سامانه مدیریت پژوهش بنیاد ملی علم ایران (کایپر) و تکمیل فرم‌های مربوطه، طرح خود را ثبت کنند. بنیاد ملی علم ایران از پژوهشگران خواسته است پیش از ارسال طرح، آئین‌نامه‌ها و توضیحات فراخوان را در پورتال این بنیاد مطالعه کنند و در صورت بروز هرگونه ابهام، از طریق ارسال تیکت در سامانه کایپر با واحد مدیریت ارتباط با جامعه و صنعت تماس بگیرند.
این فراخوان در راستای سیاست‌های کلان کشور برای توسعه فناوری‌های راهبردی و آینده‌نگر، به‌ویژه در حوزه علوم و فناوری‌های کوانتومی منتشر شده است و هدف آن ایجاد ظرفیت‌های پژوهشی جدید، توسعه همکاری‌های علمی میان‌رشته‌ای و حرکت به‌سوی اقتصاد دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری‌های نوین است.
