خبرگزاری مهر، یادداشت مهمان سردار سید تیمور حسینی؛ رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا: ۲۵ آبان‌ماه، هم‌زمان با سومین یکشنبه نوامبر و «روز جهانی یادبود قربانیان سوانح رانندگی»، تنها یک مناسبت تقویمی نیست؛ روزی است برای توقف، تأمل و بازخوانی یکی از تلخ‌ترین واقعیت‌های اجتماعی کشور. از سال‌ها پیش که این روز در تقویم جهانی تثبیت شد، هدف آن نه صرفاً ادای احترام به جان‌باختگان، بلکه یادآوری یک حقیقت است: هیچ حادثه‌ای در جاده ناگهانی و تصادفی رخ نمی‌دهد؛ بلکه حاصل زنجیره‌ای از بی‌توجهی‌ها، ضعف زیرساخت‌ها، رفتارهای پرخطر، و کاستی‌های مدیریتی است. امسال نیز در حالی به استقبال این روز می‌رویم که آمارها، هرچند برای ما سخت و سنگین، نشانه‌ای روشن از ضرورت بازنگری جدی در رویکردها و اقدامات ملی دارد.
بر اساس داده‌های موجود، در هفت‌ماهه نخست سال جاری نزدیک به ده‌هزار نفر در سوانح رانندگی جان باخته‌اند؛ رقمی که نسبت به دوره مشابه در برخی سال‌ها افزایش نشان می‌دهد و زنگ هشداری است برای همه بخش‌ها. هر یک از این اعداد در واقع نام یک انسان است؛ یک پدر، یک مادر، یک فرزند، و خانواده‌ای که برای همیشه داغدار شده است. به همین دلیل است که این روز باید نه‌تنها برای ادای احترام، بلکه برای قبول مسئولیت و تغییر جدی نگرش‌ها مورد توجه قرار گیرد.
در بررسی عوامل مؤثر بر این وضعیت، سهم رفتار رانندگان همچنان در صدر قرار دارد. سرعت غیرمجاز، سبقت‌های ناایمن، عدم رعایت فاصله طولی، توجه نکردن به علائم، استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی و رانندگی در حالت خستگی یا خواب‌آلودگی از شایع‌ترین عوامل تولیدکننده تصادفات مرگبار هستند. اما واقعیت آن است که نمی‌توان بخش قابل توجهی از تلفات را تنها به رفتار رانندگان نسبت داد. کیفیت بخشی از خودروهای داخلی که در تصادفات از استانداردهای ایمنی لازم برخوردار نیستند، نقش جدی در شدت آسیب و افزایش تعداد جان‌باختگان داشته است. همچنین وجود نقاط حادثه‌خیز، کمبود علائم، ضعف روشنایی، و مشکلات آسفالت در برخی راه‌های کشور، همچنان یکی از علت‌های تکرارشونده در گزارش‌های کارشناسی پلیس است.
با این حال پلیس راهور فراجا در کنار اقدامات کنترلی خود تلاش کرده با توسعه آموزش‌های همگانی و اجرای پویش‌های اطلاع‌رسانی، از جمله پویش «نه به تصادف»، سهم خود را در اصلاح رفتار ترافیکی افزایش دهد. تجربه این پویش در نوروز گذشته نشان داد که توجه عمومی و مشارکت اجتماعی می‌تواند کاهش ملموسی در آمار ایجاد کند، اما استمرار نیافتن آن به‌روشنی ثابت کرد که بدون برنامه‌ریزی مداوم، فرهنگ‌سازی نتیجه پایدار نخواهد داشت. به همین دلیل در کنار برخورد با تخلفات حادثه‌ساز، راهور فراجا با استفاده از ابزارهای فناورانه، گشت‌های مکانی و هوشمند، و تدوین برنامه‌های آموزشی برای گروه‌های پرخطر تلاش کرده است تصویری دقیق‌تر از وضعیت و عوامل تصادفات ارائه دهد.
با این‌همه، روشن است که کاهش تلفات جاده‌ای امری تک‌بعدی نیست و نیازمند هماهنگی کامل بین دستگاه‌هاست. ارتقای استاندارد ایمنی خودرو، اصلاح نقاط حادثه‌خیز، نوسازی ناوگان فرسوده، تقویت روشنایی معابر، و توسعه سامانه‌های یکپارچه ثبت و تحلیل تصادفات باید همگی در کنار هم و با اولویت زمانی مشخص پیش بروند؛ در غیر این صورت، مجموعه اقدامات هر دستگاه به نتیجه ملموس نخواهد رسید. از سوی دیگر، رسانه‌ها، نهادهای آموزشی، شهرداری‌ها و سازمان‌های محلی نیز باید سهم خود را در تغییر رفتار ترافیکی جامعه بپذیرند، زیرا هیچ دوربین و هیچ گشت پلیسی جایگزین مسئولیت‌پذیری فردی نخواهد شد.
در این روز جهانی که به یاد عزیزان ازدست‌رفته و برای حمایت از خانواده‌های آنان برگزار می‌شود، بار دیگر بر این حقیقت تأکید می‌کنم که کاهش تلفات جاده‌ای تنها با عزم ملی، تصمیم‌گیری شجاعانه، و اجرای دقیق استانداردها امکان‌پذیر است. پلیس راهور فراجا با تمام توان خود در مسیر کنترل، پیشگیری، آموزش و مطالبه‌گری ادامه خواهد داد، اما بدون همکاری همه دستگاه‌ها و رعایت قوانین از سوی مردم، هیچ طرحی به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.
امید آنکه یاد و نام همه جان‌باختگان سوانح رانندگی، انگیزه‌ای برای اقدام، اصلاح و مسئولیت‌پذیری بیشتر باشد و کشور ما روزی را تجربه کند که آمار تلفات جاده‌ای نه یک بحران، بلکه یک خاطره دور باشد.
