در حالی که نگرانی‌ها درباره تأثیر هوش مصنوعی بر آینده کار و روابط انسانی رو به افزایش است، دیپاک چوپرا با رویکردی متفاوت تأکید می‌کند این فناوری تازه می‌تواند ابزاری مفید برای سفر درونی انسان و کشف ارزش‌های شخصی باشد.
به گزارش فرارو به نقل از سی ان بی سی، در حالی که تیترهای خبری پر از پیش‌بینی‌های بدبینانه درباره آینده کار و روابط انسانی در عصر هوش مصنوعی است، دیپاک چوپرا، نویسنده موفق و یکی از چهره‌های برجسته حوزه سلامتی و ذهن‌آگاهی، نگاهی متفاوت دارد و از ظهور این فناوری هراسی به خود راه نمی‌دهد.
او می‌گوید: «هوش مصنوعی آمده که بماند. این فناوری می‌تواند برای اهداف مخرب استفاده شود، ممکن است مورد سوءاستفاده قرار گیرد، اما در عین حال می‌تواند بسیار سودمند هم باشد.» چوپرا اخیراً یک پلتفرم سلامت و تندرستی راه‌اندازی کرده است؛ پلتفرمی که شامل مدیتیشن‌های هدایت‌شده، تالارهای گفت‌وگو و یک چت‌بات اختصاصی است که بر اساس دهه‌ها نوشته‌ها و سخنرانی‌های او آموزش دیده. این چت‌بات قرار است کاربران را در مسیر مراقبت از سلامت جسم و ذهن راهنمایی کند.
چوپرا می‌گوید چت‌بات‌های عمومی مانند ChatGPT و Claude، با وجود دسترسی گسترده به اطلاعات، محدودیت‌هایی دارند. او توضیح می‌دهد: «این ابزارها به کل پایگاه دانش بشری دسترسی دارند، اما آن‌چه ندارند حکمت است.»
برای مثال، Claude شاید بتواند یک متن مناسب برای صحبت با دوستی که از شما دلخور شده ارائه کند، اما پیچیدگی تجربه انسانی را درک نمی‌کند. به گفته چوپرا، هوش مصنوعی یک الگوریتم است که صرفاً به پرسش‌ها واکنش نشان می‌دهد و هیچ‌گونه همدلی یا شفقت خودجوشی ندارد.
به باور او، کاربرد مهم‌تر و مفیدتر هوش مصنوعی در حوزه «کاوش درونی» است؛ جایی که کاربر با کمک این ابزار به شناخت بهتر خود می‌رسد.
چوپرا می‌گوید در عصر رسانه‌های اجتماعی، تمرکز بیش از حدی روی ظاهر فیزیکی شکل گرفته و نتیجه آن، افت عزت‌نفس بسیاری از افراد بوده است: «اکنون تقریباً همه عزت‌نفس‌شان را از دست داده‌اند، چون عزت‌نفس جای خود را به تصویر ذهنی داده است.»
به باور او، بازگشت به درون و شناخت اینکه «چه کسی هستید»، «چه چیزی برایتان اهمیت دارد» و «ارزش‌های اصلی‌تان چیست»، می‌تواند به بازتعریف اولویت‌ها کمک کند و افراد را به سمت فعالیت‌هایی سوق دهد که شادی و رضایت بیشتری به همراه می‌آورد.
چوپرا پیشنهاد می‌دهد هنگام استفاده از چت‌بات‌های هوش مصنوعی، پرسش‌هایی از جنس خودشناسی مطرح کنید، از جمله:
واقعاً چه می‌خواهم؟
هدف زندگی‌ام چیست؟
بابت چه چیزهایی شکرگزارم؟
چگونه می‌توانم شفقت نسبت به خود را پرورش دهم؟
چگونه می‌توانم نسبت به دیگران شفقت بیشتری داشته باشم؟
چگونه شادی بیشتری در زندگی ایجاد کنم؟
چوپرا تأکید می‌کند که چت‌بات‌ها همیشه پاسخ درست ارائه نمی‌دهند؛ زیرا نه احساسات کامل انسان را تجربه کرده‌اند و نه زندگی شما را زیسته‌اند. اما همین پاسخ‌ها می‌توانند نقطه شروعی برای شناخت عمیق‌تر خود و بازنگری در الگوهای فکری باشند.
او می‌گوید: «در سنتی که من از آن آمده‌ام، جمله‌ای وجود دارد: آن یک چیز را بشناس؛ چیزی که با شناخت آن، همه چیز را می‌شناسی. و آن یک چیز، خودِ تو هستی.»
چوپرا باور دارد که چت‌بات‌ها اگر درست به کار گرفته شوند، می‌توانند ابزاری ارزشمند برای مسیر رشد فردی باشند؛ ابزاری که به افراد کمک می‌کند به درون خود نگاه کنند، نه اینکه جایگزینی برای ارتباط انسانی یا منبعی برای تصمیم‌گیری‌های احساسی باشد.
