تشخیص زودهنگام سرطان خون (لوسمی) همیشه مسئله بزرگی برای پزشکان بوده است، زیرا نیاز به بررسی دقیق هزاران سلول خونی زیر میکروسکوپ دارد. اما حالا محققان سیستم هوش مصنوعی جدیدی به نام CytoDiffusion توسعه داده‌اند که در تشخیص سلول‌های سرطانی از متخصصان دقیق‌تر است.

براساس گزارش SciTechDaily، ابزار جدید CytoDiffusion یک مدل هوش مصنوعی مولد است؛ اما به‌جای تولید متن یا تصویر، برای درک عمیق شکل و ساختار سلول‌های خونی طراحی شده است. محققان دانشگاه کمبریج و کالج لندن این سیستم را با بیش از نیم میلیون تصویر از نمونه‌های خونی آموزش داده‌اند.

برخلاف مدل‌های قدیمی که فقط الگویابی می‌کردند، این مدل توزیع کامل ظاهر سلول‌ها را یاد می‌گیرد. این یعنی می‌تواند تفاوت‌های ظریف بین سلول‌های سالم و سلول‌های نادر و سرطانی را با حساسیتی خیره‌کننده تشخیص دهد.

هوش مصنوعی تشخیص سرطان خون

مشکل اصلی در روش سنتی، محدودیت انسانی است. یک لام خون معمولی حاوی هزاران سلول است و بررسی تک‌تک آنها برای پزشک غیرممکن است. محققان می‌گویند: «انسان‌ها نمی‌توانند تمام سلول‌ها را ببینند، اما مدل ما می‌تواند این فرایند را خودکار کند.» در آزمایش‌های انجام شده، CytoDiffusion در تشخیص سلول‌های غیرطبیعی مرتبط با لوسمی، نه تنها سریع‌تر بود، بلکه دقت بالاتری نسبت به متخصصان هماتولوژی داشت.

شاید مهم‌ترین برتری این سیستم، خودآگاهی نسبی آن باشد. اکثر مدل‌های هوش مصنوعی حتی وقتی اشتباه می‌کنند، با اطمینان کامل نظر می‌دهند. اما CytoDiffusion طوری طراحی شده که عدم قطعیت خود را می‌سنجد.

پژوهشگران توضیح می‌دهند: «چیزی که این مدل را متمایز می‌کند، این است که می‌داند چه زمانی مطمئن نیست. مدل ما هرگز وقتی شک دارد، ادعای یقین نمی‌کند؛ اشتباهی که گاهی از انسان‌ها سر می‌زند.» این ویژگی باعث می‌شود پزشکان بتوانند به هشدارهای آن اعتماد کنند و فقط مواردی را که هوش مصنوعی روی آنها حساس شده، با دقت بیشتری بررسی کنند.

البته هدف ساخت این هوش مصنوعی جایگزینی آن با پزشکان نیست. این ابزار یک دستیار هوشمند است که موارد مشکوک را غربال می‌کند و به پزشک ارجاع می‌دهد. یافته‌های این پژوهش در ژورنال Nature Machine Intelligence منتشر شده است.