تازهترین گزارش بانک مرکزی از عملیات سیاست پولی نشان میدهد در تاریخ ۱۰ آذر سال جاری حراج سی و سوم برگزار شده و بانک مرکزی با حدود ۴۲ درصد از درخواستها موافقت کرده است.
به گزارش اکو ایران، آخرین عملیات بازار باز در قالب سی و سومین حراج در تاریخ ۱۰ آذر ۱۴۰۴ برگزار شد. براساس این گزارش در این حراج ۲۲ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی حضور پیدا کردند. حجم درخواستهای موافقت شده طی این عملیات معادل ۲۳۰ همت بوده که حدود ۴۲ درصد کل درخواستها را تشکیل داده است.
بررسی روند درخواست بانکها و میزان موافقت بانک مرکزی با این درخواستها گویای آن است که شبکه بانکی تحت فشار شدید نقدینگی بوده است. این فشار نقدینگی سبب شده نرخ بهره بینبانکی در سطوح بالای خود باقی بماند.
زمانی که بانکها به کمبود نقدینگی دچار شده و نتوانند نیاز خود را در بازار بینبانکی مرتفع کنند، ناچاراند از بانک مرکزی تقاضای نقدینگی داشته باشند. این تقاضا به دو شکل و در دو قالب «عملیات بازار باز» و «اعتبارگیری قاعدهمند» انجام میشود.
عملیات بازار باز فرآیندی است که در آن بانکها درخواست منابع مالی کوتاهمدت از بانک مرکزی میکنند و در ازای آن اوراق بهادار دولتی به بانک مرکزی میدهند. این عملیات را به اختصار توافق بازخرید یا ریپو نیز میگویند. اگر برعکس این فرآیند رخ دهد به اصطلاح ریپو معکوس انجام شده و در نتیجه آن منابع مالی از دسترس بانکها خارج میشود. نرخ توافق بازخرید در عملیات بازار باز معادل ۲۳ درصد است.
اگر بانکها نتوانند در طی این عملیات کمبود نقدینگی خود را جبران کنند مجبورند از بانک مرکزی تامین مالی با نرخ ۲۴ درصد داشته باشند. به این فرآیند اعتبارگیری قاعدهمند گفته میشود.
نتیجه عملیات بازار باز سیوسوم نشان میدهد ۲۲ بانک در این حراج شرکت کرده و حدود ۵۴۸ هزار میلیارد تومان درخواست را به ثبت رساندهاند. اما بانک مرکزی طبق معمول هفتههای اخیر تنهای با ۲۳۰ همت آن موافقت کرده است. یعنی به عبارتی نسبت قبولی درخواست بانک مرکزی در این عملیات به ۴۱.۹ درصد رسیده است.
مقایسه این حراج با حراج برگزار شده در هفته گذشته حاکی از آن است که حجم درخواستهای بانکها در هفته جاری نسبت به گذشته افزایش یافته و نسبت قبولی این درخواستها کاهش یافته است. بر همین اساس میتوان گفت این آمار افزایش عطش نقدینگی در شبکه بانکی را نشان میدهد.
در هشت روز منتهی به ۱۰ آذر ۱۴۰۴، مجموعا حدود ۳۸۱ هزار میلیارد تومان اعتبارگیری قاعدهمند توسط بانکها انجام شده است. بیشترین میزان این اعتبار مربوط به ۴ آذر ماه بوده است. در این تاریخ ۴ بانک و موسسه اعتباری غیربانکی حدود ۷۸ هزار و ۸۷۰ میلیارد تومان اعتبار با نرخ ۲۴ درصد از بانک مرکزی دریافت کردهاند.
به طور کلی آمارهای عملیات بازار باز و اعتبارگیری قاعدهمند نشان میدهد وضعیت نقدینگی شبکه بانکی مطلوب نیست و بانک مرکزی سختگیری بیشتری برای اعطای اعتبار به این بانکها داشته است.
