خبرگزاری مهر- گروه استانها: یکشنبه ۱۶ آذرماه، ساعت ۱۱:۳۰ صبح، پشت صفحه لپتاپ نشستم تا در جلسه برخط دادگاه عمومی و انقلاب شهرستان خرمآباد شرکت کنم.
موضوع جلسه «ابطال اجراییه چک» بود و قرار بود تجربهای متفاوت از روند قضائی در فضای آنلاین به دست آورم. تجربهای که نه تنها نمایی از فرآیند قانونی، بلکه تصویری انسانی از تلاش قاضی، طرفین پرونده و محدودیتهای فناوری ارائه کرد.
ورود به فضای برخط و حضور محدود
وقتی وارد لینک اسکای روم شدم، فضای جلسه کمی خلوت به نظر میرسید. تنها نفرات حاضر، قاضی شعبه، طرفین پرونده، من و یک نفر دیگر بودیم که با نام کاربری مهمان «فاطمه» در جلسه آنلاین حاضر شده بود.
حضور کمرنگ مخاطبان عمومی و حتی دانشجویان حقوق و کارآموزان وکالت و کارشناس رسمی، نخستین چیزی بود که توجه مرا جلب کرد.
در جلسه پیشین، ساعت ۱۱ صبح، تنها من آنلاین بودم و شاید بخشی از این موضوع ناشی از ضعف اطلاعرسانی برای حضور علاقهمندان باشد. اطلاعرسانی دادگاههای برخط قبل از ساعت هشت صبح امروز در کانال رسمی دادگستری لرستان انجام شده بود.
تصویر در اسکای روم ناقص بود و چند دقیقهای صدا قطع شد که میتواند ناشی از مشکل اینترنت یا شبکه باشد.
اما در این میان تسلط قاضی بر جلسه، جریان رسیدگی را روان و قابل پیگیری میکرد. هرچند فناوری محدودیتهایی ایجاد کرده بود، اما امکان مشاهده واقعی فرآیند قضائی وجود داشت.
شرح پرونده و اظهارات طرفین
موضوع جلسه، پروندهای مربوط به چک بلامحل بود. شاکی، مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان بابت فروش یک دستگاه پژو پارس مدل ۸۷ چک صیادی دریافت کرده بود. ثمن معامله ۴۵۰ میلیون تومان بود و شاکی ادعا داشت که ۴۰۰ میلیون تومان چک داده شده و ۵۰ میلیون تومان باقی مانده است.
شکایت بابت این ۵۰ میلیون تومان توسط شاکی ثبت نشده بود، زیرا متهم در زندان به سر میبرد.
قاضی شعبه با دقت و تسلط بالا، جریان جلسه را مدیریت کرد و در عین حال به ارائه توضیحاتی به طرفین برای درک بهتر روند قانونی پرداخت
در جریان جلسه، قاضی با تسلط و دقت خود، تمامی اسناد ارائه شده را بررسی کرد. چک از نوع صیادی بود، به نام شاکی ثبت نشده بود، اما پشت چک تأیید شده بود. قاضی پرسشهای روشنی مطرح میکرد و طرفین با صراحت پاسخ میدادند. هر اظهارنظر، به دقت ثبت شد و در نهایت انشای صورت جلسه و اظهارات انجام گرفت.
قاضی شعبه با دقت و تسلط بالا، جریان جلسه را مدیریت کرد و در عین حال به ارائه توضیحاتی به طرفین برای درک بهتر روند قانونی پرداخت.
لحظات انسانی در فضای دیجیتال
با وجود فضای دیجیتال و محدودیتهای فناوری، حس انسانی جلسه قابل لمس بود. نگاههای متفکرانه قاضی، تأملات طرفین و تلاش خبرنگار و حاضران آنلاین برای دنبال کردن روند پرونده، همه نشان میداد که عدالت و دقت حتی در قالب برخط هم میتواند منتقل شود.
به عنوان خبرنگار، لحظهای که قاضی از شاکی پرسید: «چرا از انتقال دهنده چک شکایت نکردید و صرفاً از صادر کننده شکایت کردید؟» و او پاسخ داد، حس کردم حتی در پشت صفحه نمایش، استرس، امید و مسئولیت طرفین قابل لمس است. این تعامل انسانی، بخش ارزشمند تجربه حضور در دادگاه برخط بود.
تجربه آموزشی برای دانشجویان و کارآموزان
یکی از نکات جالب این جلسه، پتانسیل آموزشی آن بود. اگرچه حضور فیزیکی محدود بود، دانشجویان حقوق و کارآموزان وکالت میتوانستند از نزدیک نحوه تعامل قاضی و طرفین، روند ثبت اظهارات و انشای اظهارات را مشاهده کنند.
دیدن یک جلسه واقعی دادگاه، حتی به صورت برخط، تجربهای فراتر از مطالعه کتابهای حقوقی است
دیدن یک جلسه واقعی دادگاه، حتی به صورت برخط، تجربهای فراتر از مطالعه کتابهای حقوقی است. شیوه تسلط قاضی، نحوه پرسش از طرفین و روش ثبت اظهارات، همه نکات مهمی هستند که در کلاس درس کمتر قابل لمساند.
جلسه حدود ۲۰ دقیقه طول کشید و رأس ساعت ۱۱:۴۹ دقیقه، قاضی پایان جلسه را اعلام کرد. طرفین اظهارات خود را امضا کردند. هرچند حضور محدود مخاطبان این تجربه را کم شور کرده بود، اما جریان قانونی به صورت روان و دقیق پیش رفت.
تسلط قاضی، نظم جلسه و رعایت حقوق طرفین، نشان داد که حتی در بستر دیجیتال، اجرای عدالت ممکن است. این تجربه همچنین اهمیت اطلاعرسانی مناسب و توسعه زیرساختهای فناوری برای دادگاههای برخط را برجسته کرد.
فرصتها و چالشهای دادگاه برخط
حضور محدود مردم و مشکلات فنی مانند تصویر ناقص، نشان میدهد که برای بهرهگیری کامل از ظرفیت دادگاههای برخط، اطلاعرسانی و زیرساختها باید بهبود یابند.
جلسه برخط دادگاه خرمآباد، با تمام محدودیتها و چالشها، نمایی واقعی از عدالت در فضای دیجیتال ارائه داد. پرونده چک بلامحل و مطالبات مالی نشان داد که اجرای عدالت با دقت و تسلط قاضی، حتی در شرایط غیرحضوری، امکانپذیر است.
به عنوان خبرنگار، حس کردم که تجربه آنلاین نه فقط دیدن روند حقوقی، بلکه لمس تلاش انسانی و مسئولیتپذیری طرفین و قاضی است.
جلسات برخط نمونهای از تلاش قوه قضائیه برای بهرهگیری از فناوری در اجرای عدالت است
جلسهای که رأس ساعت ۱۱:۳۰ آغاز و ساعت ۱۱:۴۹ به پایان رسید، نمونهای از تلاش قوه قضائیه برای بهرهگیری از فناوری در اجرای عدالت بود و الگویی ارزشمند برای توسعه دادگاههای برخط و آموزش عملی حقوق در ایران به شمار میآید.
به گزارش خبرنگار مهر، دادگستری شهرستان خرمآباد روز یکشنبه ۱۶ آذرماه ۱۴۰۴، پنج جلسه دادگاه علنی با موضوعات «اعسار از پرداخت محکوم به»، «الزام به فک پلاک خودرو»، «الزام به تنظیم سند رسمی ملک»، «خلع ید» و «ابطال اجراییه چک» به صورت برخط برگزار کرد.
این جلسات با هدف افزایش شفافیت در رسیدگیها و دسترسی آسانتر شهروندان به فرآیندهای قضائی برنامهریزی شده و توسط قاضی سجاد خادمی مدیریت شد. شهروندان و علاقهمندان میتوانستند به صورت آنلاین در این جلسات حضور یابند.
