عصر ایران، علی رفسنجانی - دیروز بهمناسبت ۱۶ آذر و «روز دانشجو» ماجرای «سیمکارتهای سفید» باردیگر به یکی از جدیترین محورهای نقد مسئولان از سوی دانشجویان تبدیل شد؛ نقدی که حذف فیلترینگ برای گروهی محدود را نشانهای واضح از تبعیض ساختاری در عرصه دسترسی عمومی به اینترنت میدانست.
هرچند در واکنش به این انتقادات، برخی مسئولان بهویژه ریاست محترم جمهور تصریح کردند:«سیمکارتهای سفید، سیاه میشوند.» و در ادامه، سخنگوی دولت نیز توضیح داد که او و دهها هزار نفر از فعالان رسانهای و سیاسی، در ایام جنگ ۱۲روزه «بنا به مصلحت» از این دسترسی بهرهمند شدهاند.
وعده صادقانهی رئیسجمهور اگرچه برای برخورد با این تبعیض آشکار، شایسته بوده اما مهمتر از آن، شفافسازی درباره پشتپرده اعطای چنین امتیازات ویژهای است؛ که البته در این فقره گفته میشود سر از کافههای شمال پایتخت برای ارائه «اینترنت بدون فیلتر» درآورده است.
اکنون که اصل وجودِ رانت مذکور رسماً تأیید شده، مطالبه روشنِ جامعه انتشار لیست کامل دریافتکنندگان -چه در دوره اخیر و چه طی سالهای گذشته- و ارائه معیارهای دقیق برای تداوم یا توقف این دسترسی است تا مشخص شود چه افرادی واقعاً بهلحاظ مأموریتی نیاز اضطراری و قابل دفاع دارند.
برخی معتقدند تعداد امتیازات و سهمیهها در این کشور آنچنان زیاد است که ماجرای «سیمکارتهای سفید» و امثال آن قابل توجه نیست؛ اما باید بدانیم هرگونه حساسیتزدایی نسبت به این دست موضوعات میتواند جامعه را بیشازپیش در معرض تبعیض سیستماتیک قرار دهد.
مطالبه شفافیت و شفافسازی درباره چنین موضوعاتی نه اقدامی ساده و نمایشی، بلکه گامی ضروری برای ترمیم سرمایه اجتماعی، راستیآزمایی وعدههای دولت و بازگرداندن اعتماد به عدالت عمومی در کشور است.
