به گزارش بهداشت نیوز، آقای آنتونیو بارا تورس رییس نهاد نظارت بر داروی برزیل (ANVISA) در تاریخ ۲۹ آوریل سخنانی را در یک مصاحبه بیان نموده که موجب برانگیخته شدن بحث‌های داغی در مورد واکسن اسپوتنیک ۵ شد. 

 

برزیل اخیر ۶۶ میلیون دوز از این واکسن را به دلیل ایراداتی که بر آن گرفت عودت داد که از جمله ایرادات قدرت تکثیر آدنوویروس حمال (Vector) در بدن فرد دریافت‌کننده می‌باشد. 

 

البته روس‌ها در پاسخ به این عودت و انتشار اطلاعات به زعم آنان غلط، می‌خواهند بر علیه برزیل شکایت کنند. در مقابل ANVISA نیز می‌گوید تیم تکنیکی آن، بررسی لازم را بر روی واکسن انجام داده و مستندات خود را دارد. البته روس‌ها اعتقاد دارند این مستندات جعلی و اشتباه است. اما آقای بارا تورِس می‌گوید در پاسخ اعتراض روسیه به عودت واکسن‌ها، مستندات را در اختیار آنها گذاشته است. 

 

آقای گوستاو مِندِز سرپرست تیم بررسی‌کننده واکسن اسپوتنیک ۵ در برزیل می‌گوید که هم در مستندات و هم در تست‌ها تیم بررسی توانست ردی از توانایی تکثیر آدنوویروس حمال پیدا کند و به نظر آنها پارتیکل RAD5SCov2 که در واکسن به کار رفته توانایی تکثیر و گسترش در بدن را دارد و این از یک واکسن انتظار نمی‌رود. البته واکسن دو بخشی است و برای یک دوز آن هیچ گواهی از تکثیر نیست ولی برای دوز دیگری هست. البته در این خبر کدام دوز را مشخص نکرد.

 

آقای مندز می‌گوید جز تکثیر شونده در محصول نهایی با قدرت تکثیر ۳۰۰ برابر بیش از حد مجازی که توسط FDA تعیین شده می‌باشد و این صرفا در مراحل تولید در کارخانه دیده نشده. ایشان تاکید کرد که در این خصوص جلسه‌ای نیز با مسئولین گامالیای روسیه که تولید کننده واکسن است داشتند. 

 

از طرفی União Química شرکتی برزیلی است که مدعی مشارکت خود با اسپوتنیک ۵ است در نامه ۲۸ آوریل خود از ANVISA پرسیده بود که کدام دوز واکسن آنالیز شده؟ چون هیچ واکسن اسپوتنیکی از جانب آنها و یا روس‌ها بطور رسمی تحویل ANVISA نشده است. این شرکت اعتقاد به اشتباه بودن استنتاج ANVISA دارد. آقای مندز در پاسخ گفته گواه مدعای آنان در مستندات روس‌ها موجود است و علاوه بر این ایراد، ایرادات دیگر  هم توسط ANVISA وارد شده است.

 

نتیجه می‌گیریم شاید بهتر باشد برای تصمیم نهایی در مورد این که چه حجمی از سبد واکسن ما را اسپوتنیک تشکیل دهد، منتظر ارزیابی یک نهاد معتبر همانند EMA بود که در حال بررسی این واکسن برای استفاده در اروپاست و خود روس‌ها نیز چشم به نتیجه سرنوشت ساز آن دارند که احتمالا تا پایان خرداد منتشر میشود. هرچند باید توجه داست که در شرایط اضطراری (همانند آنچه در ایران رخ داده) دولت‌ها ممکن است از سیاست بهره‌برداری محدود و اضطراری از چندین نوع واکسن که حداقل فاز ۳ کارآزمایی را گذرانده و در منبع معتبری ثبت نموده باشند، برای ایمن‌سازی گروه‌های پرخطر تا رسیدن به یک نتیجه محکم در مورد انتخاب‌های نهایی خود، استفاده نمایند. 

 

 دکتر حسن رودگری

دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی