به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ تولید و واردات خودروی اقتصادی این روز‌ها به‌وفور از زبان وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیران خودروسازی کشور و کارشناسان خودرو شنیده می‌شود. سید ابراهیم رئیسی در بازدید سرزده از گروه صنعتی ایران خودرو، در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ از نزدیک در جریان مشکلات و مسائل خودروسازان قرار گرفت و دستوراتی صادر کرد که فراهم سازی سازوکار‌های لازم به منظور تولید و عرضه حداقل یک «خودروی اقتصادی» با ساختار روز از بند‌های این ۸ فرمان رئیس جمهور به خودروسازان بود. 

 

 

کاهش قدرت خرید مصرف کننده و افزایش قیمت خودرو در کشور از یک سو و تجربه کشور‌های هند و برزیل در خصوص تولید خودرو‌های اقتصادی مانند کوئید، موجب شد وزارت صمت برنامه تولید خودروی اقتصادی را در دستور کار خود قرار دهد.

 

آنچه مشخص است با خروج خودرو‌هایی همچون پراید، ۴۰۵ و سمند به دلیل پاس نکردن استاندارد‌های ۸۵گانه و اینکه خودرو‌های مذکور در رده خودرو‌های اقتصادی کشور قرار داشتند؛ وزارت صمت به دنبال جایگزین‌هایی برای این محصولات است. هر چند این شرکت‌های خودروساز جایگزین برای محصولات از رده خارج تعیین کردند، اما وزارت صمت به دنبال خودرو‌هایی با قیمت کمتر از جایگزین‌هایی است که خودروسازان معرفی کردند.

 

در این زمینه سه مسیر برای تامین خودروی اقتصادی از سوی وزارت صمت ترسیم شده است؛ «تولید خودرو‌های اقتصادی»، «طراحی خارجی و تولید در داخل» و درنهایت «واردات».

 

 

وزیر صمت طی چهار ماه گذشته بار‌ها بر واردات خودروی اقتصادی که عامه شهروندان توان خرید آن را داشته باشند، صحبت به میان آورده است. سیدرضا فاطمی امین در آخرین اظهارنظر خود درباره واردات خودرو تاکید کرده وزارت صمت به دنبال آوردن خودرو‌های زیر ۱۰هزار دلار از چین و اروپا به کشور است. 

 

هر چند عبارت «خودروی اقتصادی» در ظاهر شاید خوشایند بسیاری از شهروندان باشد، اما چند ابهام و پرسش در این مورد وجود دارد که می‌تواند ذهنیت فعلی در مورد چنین خودرو‌هایی را تغییر دهد. مسئله نخست این است که مفهوم «اقتصادی» یا «ارزان» بودن چیست؟ خودروی ارزان از نظر شهروندان چه قیمتی دارد؟ ۱۰۰میلیون تومان؟ ۱۵۰میلیون؟ یا کمتر و بیشتر؟

 

 

خودروی اقتصادی خودرویی است که با کوچک سازی ابعاد، کاهش وزن، حذف برخی امکانات (آپشن ها)، بهینه سازی طراحی، استفاده از زنجیره تأمین موجود و افزایش تیراژ، هزینه‌های تولید آن را تا حد امکان کاهش می‌دهند. 

 

به گفته مدیر کل صنایع خودرو وزارت صمت در بسیاری از کشور‌های دنیا، تکیه بر بازار ارزان قیمت‌ها می‌تواند موتور محرک اقتصادی برای رشد و توسعه صنعتی باشد، مدلی که در شیائومی و تاتا و سوزوکی اتفاق افتاده. رویکرد علمی نوآوری مقتصدانه frugal innovation در دانشگاه‌های دنیا به خصوص در ۱۰ سال اخیر موجی ایجاد کرده با هدف تولید محصولی که به اندازه کافی خوب باشد و به نیاز‌های اساسی مشتریان با قیمت مناسب پاسخ دهد؛ بنابراین در دسترسی به محصول ارزان قیمت با رویکرد کاملا علمی مواجه هستیم که از این رویکرد با در نظر گرفتن اقتضائات و واقعیت‌های بازار کشورمان باید بهره‌مند شویم.

 

 

 آقای عبدا.. توکلی لاهیجانی می‌گوید: رویکردی که در دنیا به نام مهندسی و نوآوری مقتصدانه شکل گرفته ناظر بر این مسئله است که محصولی طراحی و توسعه پیدا کند که علاوه بر این که نیاز‌های مشتریان را در سطح استاندارد تامین کند، بلکه خودروساز هم بتواند از منظر اقتصادی به اهداف خود برسد؛ بنابراین وقتی ما از محصول اقتصادی صحبت می‌کنیم از یک محصول زشت، ناایمن صحبت نمی‌کنیم، از پراید صحبت نمی‌کنیم بلکه بنا به روش‌های علمی، شبیه سازی‌های مهندسی و با تکیه بر قوای شرکت‌های دانش بنیان به محصولی اشاره می‌کنیم که این محصول مصرف سوخت پایینی داشته و ایمن باشد و از منظر اقتصادی به زیان‌های خودروساز نیافزاید. خوشبختانه در معاونت علمی، کار با اتکا به یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه صنعت خودرو و بر اساس مطالعات دقیقی در خصوص مهندسی و نوآوری مقرون به صرفه و چگونگی بهینه‌سازی کلید خورده است.

 

مرکز پژوهش‌های مجلس درباره تولید خودرو اقتصادی نوشت: یکی از خودرو ها‌ی اقتصادی مطرح در سطح دنیا خودروی کوئید است که شرکت رنو این خودرو را در سال ۲۰۱۵ در هند و در سال ۲۰۱۷ در برزیل عرضه کرد. بیشترین میزان فروش خودرو کوئید در کشور هند مربوط به سال ۲۰۱۶ بوده است. در این سال بیش از ۱۰۵ هزار دستگاه خودرو کوئید در هند به فروش رسید که با توجه به بازار

 ۹ /۲ میلیون دستگاهی هند در سال ۲۰۱۶ این خودرو ۶ /۳ درصد از بازار را به خود اختصاص داد. از سال ۲۰۱۶ تا سال ۲۰۲۰ میزان تولید این خودرو در کشور هند به صورت پیوسته کاهش داشته به طوری که در سال ۲۰۲۰ میزان تولید آن به کمتر از ۳۸ هزار دستگاه رسید که نشانگر کاهش ۶۴ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ است. اگرچه خودروی کوئید در سال ۲۰۱۶ رتبه هشتم خودرو‌های پر فروش هند را کسب کرد، اما در سال ۲۰۲۰ این خودرو با ۱۴ پله سقوط در رتبه ۲۲ فروش خودرو در این کشور قرار گرفت.

 

 

 

آقای سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید: ما در تولید خودروی متناسب با قدرت خرید مردم دچار نقص هستیم، در سال‌های گذشته این نقص با فروش پراید جبران می‌شد و الان تا حدودی با تیبا جبران می‌شود، اما این محصولات کیفیت مناسب را ندارند، ما باید به سمت تولید خودرو‌های اقتصادی برویم یعنی خودرو‌هایی که هم قیمت مناسب دارند و هم با قدرت خرید مردم سازگار هستند. ممکن است یک خودرو با قیمت واقعی و معقول عرضه شود، اما باز هم بخشی از مردم قادر به خرید آن نباشند و این نقص در صنعت خودروسازی ما وجود دارد.

 

 

فاطمی امین می‌گوید: ما کار طراحی خودروی اقتصادی را از اواخر سال ۱۴۰۰ در شرکت ایران خودرو آغاز کردیم و این محصول سال آینده وارد بازار می‌شود.

 

همچنین سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت هم از رونمایی طراحی مفهومی خودروی اقتصادی تا بهمن ماه ۱۴۰۱ خبر داده و گفته: تولید سالانه ۳۰۰ هزار دستگاه از این خودرو برنامه ریزی شده است.

 

آقای مهدی خطیبی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو هم میگوید: محصول پروژه TF ۲۱ را به عنوان خودروی اقتصادی که پایین‌ترین قیمت را در میان محصولات این گروه صنعتی خواهد داشت از ابتدای سال ۱۴۰۱ پیش برده ایم.

 

آقای محسن رضایی منش، معاون تحقیقات، طراحی و تکوین محصول ایران خودرو درباره این خودروی اقتصادی گفته است: پروژه TF۲۱ در کلاس B، با مشارکت حداکثری شرکت‌های دانش‌بنیان در گام نخست با موتور سری TU و در مرحله بعد با موتور سه سیلندر تولید و در مهر ماه سال آینده و براساس برنامه مصوب ۱۸ ماهه از زمان آغاز پروژه، روانه بازار خواهد شد. 

 

مدیر عامل گروه خودروسازی سایپا گفت: برای پیش فروش یا فروش‌های آینده تمرکز ما بر روی خودرو‌های اقتصادی خواهد بود.

 

 

 منوچهر منطقی معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت در گفتگو با خبرگزاری صداوسیما گفت: بدنبال تاکید رئیس جمهور بر تولید خودروی اقتصادی و همچنین تقاضای نیمی از خریداران خودرو برای این خودرو‌های کم هزینه، وزارت صمت تصمیم گرفت تا علاوه بر واردات خودرو‌های اقتصادی، خودروسازان داخلی هم برای تولید این خودرو‌ها برنامه ریزی داشته باشند. 

 

منطقی همچنین می‌گوید: واردات خودرو منوط به مصوبه هیأت دولت است؛ زمانی‌که این امر نهایی شود به طور قطع واردات خودرو عملیاتی خواهد شد، اما پیش‌بینی ما این است تا شهریورماه واردات خودرو‌های اقتصادی و مناسب انجام شود. وزارت صمت در این مرحله از واردات به‌دنبال خودرو‌های لوکس نیست و لذا خودرو‌هایی اجازه ورود خواهند یافت که گروه بسیاری توان خرید آن را دارند.

 

 

فربد زاوه کارشناس بازار خودرو درباره ضرورت تولید خودروی اقتصادی در ایران گفت: وقتی از خودروی اقتصادی صحبت می‌کنیم یعنی از خودرویی می‌گوییم که قیمت آن درمحدوده دویست میلیون تومان باشد.

 

به گفته آقای زاوه در صنعت خودرو، تیراژ حرف اول را می‌زند، مخصوصا درباره خودروی اقتصادی. خودرو اقتصادی با توجه به شرایط حال حاضر، به معنای خودرو ۲۰۰ میلیون تومانی است. خودروی ۲۰۰ میلیون تومانی در بازار‌های جهانی یک خودروی ارزان قیمت است؛ تیراژ چنین خودرویی باید بالای چند میلیون دستگاه باشد که اقتصادی محسوب شود.

 

براساس پژوهش مجلس شورای اسلامی با توجه به کاهش قدرت خرید مصرف کننده با تولید خودروی ارزان قیمت می‌توان دسترسی مصرف کننده به خودرو را افزایش داد، اما باید به این نکته توجه کرد که ایمنی نباید فدای کاهش قیمت شود، زیرا کم توجهی به ایمنی سبب افزایش تلفات تصادفات جاده‌ای می‌شود که علاوه بر آسیب‌های اجتماعی که ایجاد می‌کند خود به شدت هزینه زاست. علاوه بر این در پروژه تولید خودروی اقتصادی باید به استفاده از ظرفیت پلتفرم‌های موجود، ذائقه مصرف کننده و مدیریت قیمت تمام شده توجه کرد تا اهداف مورد نظر از پروژه به صورت مطلوب برآورده شود.

 

در این زمینه چندی پیش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی تاکید کرده بود که برای تولید خودروی اقتصادی بهتر است تمام جوانب در نظر گرفته شود. بازوی پژوهشی مجلس در این زمینه به ذکر مثالی پرداخته و تاکید کرده بود که با توجه به تجارب قبلی، زمینه تولید خودروی اقتصادی (در ارتباط با پیش‌بینی قیمت ۷۰۰۰دلاری برای خودروی اقتصادی ال ۹۰ که در عمل حدود ۱۱۰۰۰ دلار شد) و خطا‌های صورت‌گرفته به دلیل عدم‌شناخت کافی و واقع‌بینانه از شبکه تامین به‌خصوص برای یک پلتفرم جدید، احتمال انحراف در اهداف مدنظر دور از ذهن نیست.