به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر احمد کارخانه در برنامه به زندگی سلام کن رادیو سلامت در بررسی سانسور و خودسانسوری در فضای مجازی گفت: سانسور در رسانه‌های اجتماعی در حال افزایش است و ربطی به ایران هم ندارد در کل جهان به این شکل است که تکنولوژی‌های نوین، ارتباطاتی که ایجاد کردند باعث شدند که همواره سانسور و خودسانسوری هم با خودشان به همراه داشته باشند.

مشروح این گفتگو:

مجری: یکی از مسائلی که در سواد رسانه مهم است و به ذهنمان می‌رسد حضور ما درفضای مجازی است و این که سانسور و خودسانسوری در فضای مجازی را چگونه ربط می‌دهید به سواد رسانه؟
احمد کارخانه دبیر کشوری نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی: امروزه درست است که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی زمینه انتقال اطلاعات جدید و به اشتراک گذاشتن ایده‌ها و تعامل با افراد و سازمان‌ها را به وجود آوردند، اما همواره این نوع رسانه‌ها با موضوعی به نام سانسور مواجه هستند و در یک کلام می‌توانیم بگوییم نمی‌شود دوره حاضر را پایان عصر سانسور با وجود گستردگی رسانه‌ها دانست، سانسور خودش به این مفهوم که جلوگیری می‌کند از انتشار پیام یا بخشی از پیام که می‌تواند منافع کسی در این موضوع دخیل باشد، آن فرد فشاری را اعمال می‌کند که اختلالی ایجاد می‌شود در ارتباطات و خودسانسوری هم یعنی فرستنده پیام در حقیقت قبل از این که پیام را ارسال کند قسمتی از پیام را حذف کند یا اصلا نمی‌نویسد وقتی می‌خواهد بنویسد در ذهنش ترس‌هایی را دارد یک سری اصولی را برای خودش قائل شده که اساسا دوست دارد بنویسد، ولی نمی‌نویسد.

حالا این ویژگی‌های فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با توجه به جذابیتی که دارند، سرعت تبادل اطلاعاتی که دارند و تنوع موضوعات و سهولت دسترسی، احساس لذت فرصت‌هایی را ایجاد کرده که توجه مردم به ویژه جوانان و نوجوانان را به خودش جلب کرده که بسیار تاثیرگذار است، اما چیزی که نشان می‌دهد سانسور در رسانه‌های اجتماعی در حال افزایش است و ربطی به ایران هم ندارد در کل جهان به این شکل است که تکنولوژی‌های نوین، ارتباطاتی که ایجاد کردند باعث شدند که همواره سانسور و خودسانسوری هم با خودشان به همراه داشته باشند.

جالب است که حتی شرکت‌های بزرگ مثل فیسبوک، یوتیوب و توئیتر خودشان حتی به نوعی برای سانسور کردن وارد گود شده اند، ما از سال‌های گذشته بار‌ها شاهد بودیم که توئیتر برای منافع خودش، منافع افراد خاصی یا پروتکل‌های کلی تعریف کردند مثلا هزاران کاربر را حذف کردند گاهی اوقات خود این قوانین سانسور بهانه‌ای هم می‌شود مثلا توئیتر می‌گوید من ۲۰۰ هزار حساب کاربری را به بهانه انتشار مضامین تروریستی تعلیق کردم یا حساب کاربری فارسی افراد حقیقی و حقوقی در ایران به بهانه‌های مختلف را می‌بندد این یک نوع سانسور است.

یا اینستاگرام مثلا راجع به اقدام تروریستی شاهچراغ تمام محتوا‌هایی که با کلیدواژه شاهچراغ منتشر شده بود کلا از صفحات خودش حذف کرد این به نوعی مصداق دقیق سانسور است برای منافع خودشان می‌آیند با توجه به این که مدیریت آن شبکه را دارند  محتوا‌هایی که به نفعشان نیست را پاک می‌کنند این موضوعی است که باید شبکه ملی اطلاعات در کشورمان برقرار شود ما بتوانیم مدیریت شبکه‌ای که داخلش هستیم را خودمان به عهده داشته باشیم.

چون این شبکه‌ها در ایران که نمایندگی ندارند و نه پاسخگو هستند و نه ما حتی کوچکترین مدیریتی داریم و در این زمینه هم یافته‌های پژوهشی داریم که اصلا خودسانسوری علل اجتماعی، سیاسی و حتی خود خودسانسوری می‌تواند علل فرهنگی و روانی و موضوعات حقوقی داشته باشد و دانش ارتباطات اساسا می‌گوید که سانسور در نهایت اثرگذار نیست و پیام به مخاطب می‌رسد اگر کسانی که دولتمرد و سیاست گذار هستند اگر به دانش ارتباطات اعتماد داشته باشند باید بدانند که این نوع عملکرد هیچ گاه جواب نداده است.