به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، در این مراسم جمعی از استادان و فرهیختگان حوزه فلسفه درباره «فلسفه و اخلاق اجتماعی» به گفتگو پرداختند.
حجت السلام سیداحمد غفاری عضو هیئت علمی موسسه حکمت و فلسفه ایران با گرامیداشت «روز جهانی فلسفه» و شخصیت علامه طباطبایی اظهار داشت: در جهان با چالشها و پرسشهای زندهای مواجه هستیم که در قالب فلسفه به آن پاسخ داده میشود.
این استاد فلسفه افزود: این نشست برای حل این نکته است که فلسفه چگونه میتواند به اخلاق اجتماعی کمک کند؛ یکی از علل یا زمینههای بسیار موثر در زیست غیر اخلاقی در زندگی فردی و اجتماعی، اشتغال دائم یا حداکثری انسان به غرائز و نیازهای شخصی و جسمانی و از علل موثر در زیست غیر اخلاقی کوچک بودن جهان ذهنی فرد است.
وی تصریح کرد: این عامل باعث میشود که مفاهیم بنیادین اخلاقی مانع عفاف و خدمت به خلق امکان پذیر نباشد، فلسفه هم نیازها و غرائز شخصی را کاهش میدهد و هم جهان فکری را توسعه میبخشد و انسان را با پرسشهای بنیادین و عمیق پیوند میدهد و انسان را فراتر از غرائز آشنا و او را با جهانی بزرگتر و اخلاقیتر مواجه میکند و پرسشهای زیادی در این زمینه وجود دارد.
حجت السلام غفاری اضافه کرد: همچنین سوالاتی در این زمینه وجود دارد که آیا فلسفه با نگاه انحصارگرایانه میخواهد به اخلاق خدمت کند و یا با نگاه تفکرگرایانه و تکثرگراینه و دهها پرسش دیگر که باید به آن پاسخ داد.
وی در خصوص علامه طباطبایی نیز گفت: در علم فلسفه در ایران، مدیون ایشان هستیم و فلسفه در ایران میمرد، اگر علامه طباطبایی نبود، ایشان بی ادعا زیست و شاگردانی تربیت کرد که بی ادعا زیستند و برخی همچنان در بین ما زیست میکنند و ما قدر ایشان و شاگردانشان را آن گونه که باید شاید ندانیم.
عضو هیئت علمی موسسه حکمت و فلسفه ایران خاطرنشان کرد: در این نشست برآنیم به سوالاتی پیرامون «فلسفه و اخلاق اجتماعی»، پاسخ دهیم، امروز به طور همزمان نشستهایی با همین موضوع در دانشگاه تهران و شیراز برگزار شد و فردا نیز در دانشگاه مشهد و ۵ شنبه در مجمع عالی حکمت اسلامی در قم برگزار خواهد شد.
وی گفت: همچنین در تلاش هستیم این موضوع را برای گام ۵ ساله برای منطقه غرب آسیا با محوریت ایران پیش ببریم و برای ۲۰ سال آینده نیز محوریت ایران در منطقه آسیا پیگیری نماییم.
در این نشست دکتر غلامرضا اعوانی از اساتید برجسته فلسفه با اشاره به دیدگاه ملاصدرا به ویژگیهای حکمت ایشان به لحاظ اخلاقی پرداخت و گفت : موضوع علم با فضیلت و اخلاق ارتباط دارد و در دیدگاه افلاطون نیز به فضیلتهای اخلاقی در فلسفه توجه ویژهای شده است.
همچنین حجت الاسلام والمسلمین دکتر عسکر دیرباز رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و عضو مجلس خبرگان رهبری در این همایش گفت : هر رفتاری که محبوب و مطلوب انسان باشد میتواند رفتار اخلاقی محسوب شود و اگر ارتباط ما با دیگران به گونهای شکل بگیرد که بخواهیم آنها را استثمار کنیم و تناسب وجودی را به هم زدیم، کار غیر اخلاقی انجام داده ایم.
وی افزود: اگر این تناسب وجودی در رفتارهای اخلاقی بین ما و دیگران تامین شود این مبنای تحسین اخلاقی پسندیده خواهد شد، به معنایی ناشی از رابطهای میشود که ما انسانها با خدای متعال داریم؛ اصل دین محبت و اصل محبت، محبت الهی است وهر چه انسان ایماناش قوی باشد به اصل الهی بیشتر نزدیک میشود.
در این نشست محمدجواد لاریجانی، رئیس مدیر پژوهشگاه دانشهای بنیادی نیز با اشاره به موضوع جمهوری اسلامی، به برخی از چالشها فراروی آن پرداخت و گفت : جمهوری اسلامی بهترین میوه انقلاب اسلامی بود و جمهوری اسلامی یعنی ملتی تجربهای متحولانهای را آغاز کرد، هر چند بعد از ۴ دهه خیلیها فکر میکردند کشور زمین خورده در حالی که چشم باز کردند دیدند به لحاظ نفوذ علمی و سیاسی و توانمندی به درجات خوبی رسیده ایم.
حجت الاسلام احمدحسین شریفی ، اخلاق پژوه اسلامی و رئیس سابق موسسه حکمت و فلسفه اظهار داشت: در حوزه اخلاق اینکه اخلاق به چه معناست تنوع فراوانی را شاهد هستیم.
وی در خصوص ویژگیهای فیلسوفان صدرایی گفت: چنین فیلسوفانی زیستی آرام دارند و در مرکز تلاطمات از روح آرامی برخوردارند و نظام عالم را معنا دار و هوشمند میدانند و به این دلیل هیچ امری را بی حکمت نمیبینند و فهم این حکمت نیاز به آرامش دارد و اسیر حودث نیستند و امیران حادثه اند.
همچنین حسین غفاری درباره علامه طباطبایی گفت : آن چه در حوزه علمیه و هر چه از علمای بزرگ داریم مدیون شاگردی این شخصیت بزرگ است و نمیتوان نام ایشان را از تاریخ تشیع حذف کرد.
وی تصریح کرد: در فرهنگ شیعی و اسلامی، موضوع فلسفه اجتماعی بسیار ضعیف است و هر چه در اخلاق و علم النفس و فلسفه اسلامی و فسلفه اخلاق و معرفت شناسی دست قوی داریم، اما در فلسفه اجتماعی این گونه نیست.