همانطور که معمولاً در علم اتفاق می‌افتد، اطلاعات جدید، یک نظریه باسابقه را به چالش می‌کشد و این‌بار، نوبت به نظریه مربوط به پوسته مریخ رسیده است.

پیش از این، دانشمندان تصور می‌کردند منشاء پوستهٔ مریخ بسیار ساده باشد. چون پوسته یک بازالت (نوعی سنگ آذرین) یکنواخت است، این نظریه وجود داشت که شکل‌گیری آن به زمانی بازمی‌گردد که یک اقیانوس ماگما به وسعت سیاره خنک شد.

اما پژوهشی جدید نشان می‌دهد که برخی از نواحی پوسته مریخ، محتوای سیلیکای (سیلیسیوم دی‌اکسید) بیش از انتظار دارند و این داستان را تغییر می‌دهد.

«والری پایره» (Valerie Payré)، استادیار دانشگاه آیووا و سرپرست این پژوهش در بیانیه‌ای گفته: «مقادیر سیلیکا در ترکیب به قدری زیاد است که سنگ‌ها را غیر بازالتی می‌کند، ترکیبی که آن را تکامل یافته‌تر می‌دانیم. این به ما می‌گوید پوسته شکل گرفته روی مریخ پیچیده‌تر از چیزی است که می‌دانیم.»

پایره و تیمش از داده‌های مدارگرد شناسایی مریخ ناسا استفاده کرده‌اند تا ترکیب پوسته مریخ در نیمکره جنوبی را مطالعه کنند؛ جایی که در آن فلدسپار (فلدسپات) کشف کرده‌اند. فلدسپار با جریان‌های لاوای غنی از سیلیکا ارتباط دارد، نه جریان‌های بازالتی.

این کشف، نظریه‌ای متفاوت را برای تکامل پوسته مریخ پیش می‌کشد؛ نظریه‌ای که می‌گوید پوسته در فازهای متفاوت شکل گرفته، فرایندی که از خنک شدن یک اقیانوس بزرگ ماگما پیچیده‌تر است.

پایره می‌گوید: «مریخ‌نوردهایی روی سطح بوده‌اند که سنگ‌هایی را مشاهده کرده‌اند که سیلیکایی‌تر از بازالت بودند. پس ایده‌هایی وجود داشت که پوسته می‌تواند سیلیکایی‌تر باشد. اما هیچگاه نمی‌دانستیم و هنوز هم نمی‌دانیم پوسته اولیه چگونه شکل گرفت، یا چقدر عمر دارد؛ پس این همچنان نوعی راز است.»

پژوهش‌های بیشتری لازم است تا این رازها آشکار شوند که در نهایت می‌توانند به دانشمندان کمک کنند درباره شکل‌گیری پوسته زمین نیز اطلاعات بیشتری تعیین کنند. پوسته سیاره ما به علت فعالیت زمین‌ساختی، تاریخی بسیار پیچیده‌تر از پوسته مریخ دارد یا در حال حاضر اینطور فکر می‌کنیم.

پایره می‌گوید: «ما پوسته سیاره خودمان را از آغاز آن نمی‌شناسیم؛ ما حتی نمی‌دانیم حیات چگونه برای اولین بار پدید آمد. بسیاری فکر می‌کنند این دو می‌توانند به هم مرتبط باشند. پس فهم این که پوسته در گذشته‌های دور چگونه بوده است، می‌تواند به ما کمک کند کل تکامل سیاره خود را بفهمیم.»

این پژوهش جدید ماه گذشته در ژورنال Geophysical Research Letters منتشر شد.