شاپرک با انتشار نامهای از پرداختیارها خواست در اولین فرصت از دامنه دات کام به دامنه دات آی آر بروند. این تصمیم شاپرک، با شوک کسبوکارهای حوزه پرداختیاری همراه شد. از سویی دیگر رئیس هیئت مدیره انجمن فینتک به دیجیاتو اعلام کرد پرداختیارها بعید است که چنین تصمیمی را اجرایی کنند.
صبح روز یکشنبه، 27 آذرماه، شاپرک در نامهای به شرکتهای پرداختیار اعلام کرد با توجه به احتمال مسدود شدن دامنههای دات کام، پرداختیارها تا 3 دی فرصت دارند سایت خود را به دامنه ir منتقل کرده و نتیجه را به شاپرک اعلام کنند.
این اولین بار نیست که شاپرک با اقدامی ناگهانی، سعی در تعیین تکلیف مسیر فعالیت پرداختیارها دارد. مشخصترین نوع این تصمیمات پیش از این درباره اینماد اجباری شکل گرفت که همچنان هم پروندهاش باز است و کسبوکارها را دچار چالش کرده است.
دخالت در انتخاب دامنه فعالیت یک کسبوکار به نظر فراتر از مسئولیتهای رگولاتوری است. کمااینکه انتخاب نام کسب و کار و بیزینس مدل آن هم از سوی نهادهای رگولاتوری نباید شکل بگیرد. در همین شرایط شاهد دعوت از پلتفرمهای پیامرسان بینالمللی مثل اینستاگرام و واتساپ به داخل کشور هستیم. آیا قرار است رگولاتور در این بخش هم تصمیمگیری و یا به بیان روشنتر اعمال سلیقه کند.
محمد مهدی شریعتمدار، رئیس هیئت مدیره انجمن فینتک در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه در چنین شرایطی این تصمیم شاپرک چقدر قابلیت اجرا دارد، گفت: «تعداد قابل توجهی از کسب و کارها از دامنه دات کام استفاده میکنند. به هر حال همه کسبوکارها دولوپر ندارند و از نظر فنی قادر به پشتیبانی این سیستم نیستند. این جابجایی به طور جدی مشتریان پرداختیارها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
به گفته او جابجایی از دات کام به دات آی آر برای پرداختیارهایی که کاربر زیادی دارند، بسیار دشوار است.
شریعتمدار در ادامه توضیحات خود گفت: «به هر حال برخی پرداختیارها شاید تمایلی به این کار نداشته باشند و بعید است که حاضر به اجرای این تصمیم شوند.»
او تصمیمات ناگهانی شاپرک را نگران کننده اعلام کرد و گفت: «فکر نمیکنم با این شیوه نه تنها پرداختیارهایی که به تازگی فعالیت خود راشروع کردهاند، بلکه پرداختیارهای بزرگ و قدیمی هم قادر به ادامه فعالیت باشند.»
انتقاد به عملکرد شاپرک مدتهاست ادامه دارد و همچنان در بر پاشنه رفع گزینه اختیار میچرخد. در شرایطی که انتظار میرود حمایت از بخش خصوصی افزایش پیدا کند، این بخش مدام نحیفتر شده و همچنان به دنبال میانبری برای ادامه فعالیت خود است. پاسخ چرایی نگرانی کسبوکارها از وضعیت فعلی بیشتر متمرکز بر از دست دادن حدود اختیار فعالیت آنهاست.
میلاد جهاندار، بنیانگذار باهمتا با تاکید بر اینکه حق انتخاب دامنه از بدیهیات فعالیت یک کسب و کار است، در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه شیوه عملکرد رگولاتوری را چطور ارزیابی میکند، گفت: «رسیدن به مرحلهای که رگولاتوری حتی در انتخاب نام دامنه هم دخالت کند درجهای از رگولاتوری است که در هیچ کشوری اجرا نمیشود. دخالت مستقیم در سادهترین بخشهای یک کسب و کار است و بسیار نگران کننده به نظر میرسد.»
به باور جهاندار نگرانی از این نوع دخالت دیگر به جریان فنی مربوط نیست و به بدیهیترین انتخابهای یک کسب و کار برمیگردد، این حق اولیه کسب و کار است که نام، بیزینس مدل و دامنه خود را انتخاب کند.
جهاندار با تاکید بر اینکه ما به عنوان پرداختیار ترجیح می دهیم با این تصمیم همراه نشویم، در پاسخ به این پرسش که در صورت عدم ارائه خدمات از سوی شاپرک به پرداختیارهایی که روی دامنه دات آی آر فعال نیستند، چه خواهند کرد، گفت: «این اقدام را باید کنار دعوت از اینستاگرام و واتس اپ به ایران قرار داد. چطور ارائه خدمات به کسب و کارهای داخلی را محدود خواهید کرد و انتظار دارید پلتفرمهای خارجی وارد کشور شوند.»
او معتقد است چنین موضوعی صرفا روی پرداختیارها اثر ندارد و در نهایت همه کسبوکارهای فناوری را درگیر خواهد کرد.
نگرانی برای حذف اینترنت و کوچ به شبکه ملی اطلاعات، اولین نقطه تاریکی است که تصمیم شاپرک در ذهن ایجاد میکند. در بخشی از این نامه که اتفاقا تاکید شده این اقدام باید با سرعت انجام شود، هیچ توضیحی درباره عواقب اجرایی نشدن این موضوع داده داده نشده است.
کاربران شبکههای اجتماعی در پی انتشار این نامه در موارد قابل توجهی عملکرد مداخله جویانه شاپرک را نقد کردند و نسبت به آینده وضعیت نامعلوم اینترنت و کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت ابراز نگرانی کردند. حالا سوال اساسی این است که کسبوکارهای حوزه پرداخت و به طور مشخص پرداختیارها در نهایت با کدام تیر شاپرک از پا خواهند افتاد؟