قدیمی ترین نوحه ضبط شده در ایران+ فیلم

پارسینه دوشنبه 08 اسفند 1401 - 10:25

ناصرالدین شاه به هنر علاقه داشت و همچنین دستی در خطاطی و نقاشی داشت. به داستان و ادبیات هم علاقه‌مند بود و حتی خودش داستانی نوشته بود. علاوه بر تمام این‌ها او به پیشرفت و استقلال ایران علاقه‌مند بود و اگر در سفر هایش چیز جدیدی می‌دید همراه خود به ایران می‌آورد از این رو ۵۰ سال حکومت او با سایر پادشاهان قاجار متفاوت شد و شهرت جهانی پیدا کرد.

در اواخر دوره ناصرالدین قاجار به گرامافون که سوغات سفر فرنگ بود دستگاه «حبس‌الصوت» یا «حافظ‌الصوت» می‌گفتند و برای خودش شگفتی بزرگی بود که قدیمی‌ترین نوحه ضبط شده در ایران توسط آن ضبط شد.

این محصول جدید شاید حدود ده سال پس از اختراعش به ایران وارد شد و طبق معمول سر از دربار درآورد و ناصرالدین شاه اولین استفاده ‏کننده آن بود. وی در سفرنامه‏ اش به اروپا به سال ۱۸۸۹ نمایشی را که به منظور آشنایی وی با جدیدترین اختراعات قرن ترتیب داده بودند چنین شرح می‏دهد:

... بعد یک شخص آمریکایی که صاحب فنوگراف است، آمد جلوی ما ایستاد و خطابه مفصلی در تعریف فنوگراف خوانده ناظم ‏الدوله ترجمه کرد. بعد فنوگراف را وسط مجلس حاضر نمود، معلوم شد این نوع فنوگراف غیر از فنوگرافی است که در طهران ما داریم. هم سهل‏‌تر و هم صدا را بهتر پس می‏دهد. اول صدای موزیکی که در او داده بودند پس داد خیلی خوب و واضح بود بعد حرف زدند همان طور پس داد. بعد به مهدی خان آجودان مخصوص فرمودیم که توی فنوگراف حرف بزن، دو بیت شعر حافظ خواند که این است:
اگر چه باده فرح‏بخش و باد گلبیز است
به بانگ چنگ مخور می‌که محتسب تیز است
صراحیی و حریفی گرت به دست افتد
به عیش کوش که ایام فتنه‏ انگیز است
همه را همان‏طور جواب داد. صاحب فنوگراف وعده داد که یک دستگاه فنوگراف همین‏طور برای ما تقدیم نماید.
عکس گرامافون قاجار
بعد‌ها در دوره مظفرالدین قاجار تعداد بیشتری از این دستگاه‌ها به ایران رسید و البته صدا‌های ضبط‌شده هم از این دستگاه‌ها باقی مانده است. یک نوحه هم باقی‌مانده که بسیار دلنشین است. این نوحه که قدیمی‌ترین نوحه ضبط شده در ایران است در اواخر عهد ناصری یا دوره مظفری ضبط شده به «نوحه جبرئیل» مشهور است؛ با شعری منسوب به ناصرالدین قاجار و با خواننده‌ای ناشناس

منبع خبر "پارسینه" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.