به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، رادیو گفت‌وگو در برنامه روزنه در این باره با آقای صادق شجاعی دبیر اجرایی همایش ملی و بین المللی بیوتکنولوژی ایران گفتگو کرد.
سوال: شما به عنوان دبیر اجرایی سیزدهمین همایش ملی و پنجمین همایش بین المللی بیوتکنولوژی بفرمائید که در این همایش چه موضوعاتی مطرح میشود و این همایش چه دستاورد‌هایی میتواند برای ما داشته باشد و البته با توجه به اینکه جهان آینده ما جهان بیوتکنولوژیک است ما چقدر این حوزه پیشرفت داشتیم.
شجاعی: ببینید واژه بیوتکنولوژیک را شاید بگویم که در دوره کرونا ما زیاد شنیدیم یا دستاوردهایش را دیدم دیدیم که یک علمی است که در داخل کشور میتواند چه دستاورد‌های مهمی برای ما داشته باشد طراحی انواع واکسن، تولید انواع کیت‌های تشخیصی و مولکوی همه این‌ها دستاورد‌های علم بیوتکنولوژی در کشور بود یعنی واکسن سازی ما میشود بگوییم مدیون علم تکنولوژی در داخل کشور است که اون هم برمیگرده به زیر ساخت‌های خوبی که ما در کشور داریم و محقق‌هایی که در این حوزه توانستند خودشان را پا به پای محقق‌هایی که در دانشگاه‌های خارج از کشور بگوییم که در حال انجام کار هستند برسانند در همایش بیوتکنولوژی هم که فرمودید این همایش یکی از بزرگترین رویداد‌های حوزه زیست فناوری در کشور است باید بگوییم که مرجع اصلی همایش بیوتکنولوژی و انجمن بیوتکنولوژی است این همایش هر دو سال یکبار دارد برگزار میشود در سالن همایش‌های مختلف که امسال هم ما در همایش‌های بین المللی دانشگاه شهید بهشتی برگزاری این همایش را داریم که تقریباً طبق تجربیاتی که من چند سال است درگیر این همایش هستم سالانه بین ۲ هزار نفر ما شرکت کننده در این همایش داریم بین ۲ تا دو هزار و پانصد نفر سالانه بیش از هزار مقاله علمی را ما به این رویداد داریم و از همه مهمتر اینکه یکی از دستاورد‌های مهمی که این همایش دارد این است که ما محقق‌ها و دانشجویان و حتی شرکت‌های فناور و دانش بنیان را داریم دور هم جمع میکنیم در سه روز با هم صحبت میکنند مقالات علمی شان را به اشتراک می‌گذارند آخرین دستاوردهایشان را به اشتراک می‌گذارند همه این‌ها باعث همکاری و همدلی میشود که میتونیم در حوزه‌های تحقیقاتی مختلف بین رشته‌ای کار کنیم داشتیم یعنی خود من الان شاهد یک شرکت موفق هستم که از دانشگاه‌های مختلف امدند و دیدند در یک دوره‌ی مختلف با هم همکلاس هستند و این‌ها یک شرکت زندند و الان این شرکت موفق و در حوزه‌ی بایوتکنولوژیک تاسیس شده و همچنین اخرین یافته‌های علمی هر روز علم دارد پیشرفت میکند و هر دارد اتفاقات جدیدی میافتد در مهندسی و ژنتیک و این باعث میشود که ما محققان را دعوت میکنیم که یک بیایند و در مورد قانون نوین کلیدی صحبت کنند که دنیا دارد کجا میرود دنیا در چه حوزه‌هایی پیشرفته شده در مورد این‌ها صحبت میکنیم پنل برایشان میگذاریم گفتگو میکنیم ببینیم راهکار چی است و مشکلات کجاست. چرا ما در یک حوزه عقب مانده ایم و در یک حوزه اگر بخواهیم پیشرفت کنیم باید چه کار انجام دهیم همین کار‌ها باعث میشود خوب محققانب که در تراز اول هستند توی کشور خودمان در این همایش حضور داشته باشند و دانشجو‌ها بتوانند استفاده کنند صنعت بتواند بیاید الان ما یک کار اصلی که در این همایش‌ها انجام میدیم برگزاری نمایشگاه جانبی است چرا این ایده‌ی برگزاری وجود دارد برای اینکه صنعت با دانشگاه ارتباط بگیرد خوب کلی دارد دانشجو میاید و استاد میاید کلی شرکت‌های تحقیقاتی هستند شرکت‌هایی که در حوزه‌ی مونوپولی کار میکنند شرکت‌هایی که شتاب دهنده هستند و شرکت‌هایی که روی استارتاپ‌ها کار میکنند و یا شرکت‌هایی که دنبال نیروی کار هستند همین که دانشجو به این‌ها مراجعه کند و بتواند در یکی از این شرکت‌ها مشغول به کار شود یا ایده بگیرد و یا اینکه بیاید و بداند که خیلی از همین دانشجو‌ها هم همین الان شرکت زندن و ادم‌های موفق شدند دلگرمی میشود که بگوییم آقا من هم میتوانم بروم و شرکت تاسیس کنم دوستانم تونستند بنابراین با اوردن این صنعت در کنار دانشگاه میتواند یک پل ارتباطی باشد که دانشگاه جدا از صنعت نباشد چیزی که بار‌ها مقام معظم رهبری روی آن تاکید کرده. آقا دانشگاه با صنعت ارتباط بگیرد یک استاد وقتی که دانشجو اش دارد دفاع میکند صنعت باید برود در آن روز توی آن دفاع بنشیند و همانجا پایان نامه را انتخاب کند و دانشجو را انتخاب کند بنابراین همایش بیوتکنولوژیک نقش بسیار مهمی را در حوزه‌ی بیوتک دارد ایفا میکند و امسال هم ما کلی برنامه در نظر گرفتیم کلی نشست و پنل‌های تخصصی در رابطه با کار آفرینی و در رابطه با تجاری سازی دوره‌های شتابدهی، ازشتابدهنده‌ها دعوت کردیم بیایند و پنل بگذارند و راه‌هایی که منجر به تجاری سازی میشود یا حمایت از ایده‌ها میشود را عنوان کنند و به دانشجو‌ها اموزش بدهند و یکی هم گذاشتیم روی امور نوین و کلیدی اموری که همین الان در دنیا حرف برای گفتن دارد از جمله کریسپر، کریسپر واژه شاید جدیدی باشد، ولی خوب بدونیدکه این واژه ده ساله در دنیا باب شده و ما با استفاده از این فناوری می‌توانیم بیاییم در تمام اشکال حیات تغییر ایجاد کنیم هر موجودی را که می‌خواهیم به نفع خودمان ویرایش کنیم الان بهبود و درمان و ریشه کردن بیماری‌های ژنتیکی، عفونی و خونی و سرطان و اچ آی وی هر روز شاهدش هستیم که یک کارآزمایی بالینی دارد در دنیا اتفاق میافتد و تیتر خبر‌های مجلات علمی است سرطان درمان شد، ویروس ایدز در حال درمان است همه این‌ها مدیون یک فناوری است که خودش برمیگرده به مهندسی ژنتیکی شاخه‌ای از علم بایوتکنولوژی است همین الان کریسپر باعث شده در دنیا مجوز گیاهانی را بگیریم در کل دنیا که این گیاهان دیگر تراریخته شناخته نمی‌شوند و به عنوان گیاه غیر تراریخت مطرح شده اند واین یعنی دنیا در آینده در این امور حرکت خواهد کرد کریسپردر آینده نه که دنیا را زندگی تک تک ما را تغییر خواهد داد.
سوال: آقای دکتر شجاعی ما برای دسترسی به اهداف و سند چشم انداز نظام جمهوری اسلامی و البته نقش جامع علمی کشور با همین صحبت‌های شما و فضای هم اندیشی علمی که بین محققان و صنعت و دانشگاه و دانشمندان برقرار میشود می‌توانیم افق‌های پیش رو را سریعتر طی کنیم؟
شجاعی: کاملا ًدرست است، ولی یک چیزی که در کشور لازم است حمایت است حمایت باید اضافه شود الان دوره‌ای ما هستیم با توجه به اینکه ما تحریم هستیم من خودم به عنوان یک بایوتکنولوژیست دارم صحبت می‌کنم که در این حوزه دارم کار می‌کنم فراهم کردن ملزومات و مواد و دستگاه برای ما سخت شده، ولی ما الان داریم با حداقل امکانات استفاده حداکثری از تمامی ظرفیت‌ها داریم کارمی کنیم و داریم می‌بینیم که دوش به دوش کشور‌های دیگر داریم این کار را انجام می‌دهیم جالب است بدانید ما در دنیا از لحاظ تولید محتوای مقالات علمی رتبه ۱۳ جهانی داریم، رتبه ۱ منطقه، رتبه ۱ خاورمیانه، جزء ۵ کشور اول آسیا هستیم و این‌ها رتبه کمی نیست شما بروید نگاه کنید رتبه ۱۳ جهانی خیلی از کشور‌های پیشرفته دنیا در رتبه‌های ۲۰ یا ۲۵ و ۳۰ هستند، ولی ما توانستیم به لطف محققان و دانشجویانی که در این حوزه دارند کار میکنند خیلی با شتاب حرکت کنیم که البته در رابطه با بازارش ما الان بازار جهانی زیست فناوری تقریباً یک چیزی حدود یک و دو تریلیون دلار است که اگر ما بتوانیم به اون سهم سه درصدی از بازار جهانی که در افق ۱۴۰۴ هم دیده شده دست پیدا کنیم زیست فناوری میتواند بازاری برابر با فروش نفت یا بیشتر داشته باشد تمام کشور‌های دنیا رفتند به سمت اقتصاد زیستی، اقتصادی که مبتنی بر محصولات زیست بنیان است و همین الان ما در حوزه بیوتک دارویی حرف برای گفتن داریم در دنیا
سوال: به عنوان آخرین کلام عرض می‌کنم حمایت خانواده و حمایت مسئولین آموزش و پرورش برای فرزندان ما خیلی مهم است وقتی فرزندان ما در مدرسه یاد بگیرند که باید این علم و صنعت و کاربرد آن کنار هم قرار بگیرد دیگر نداریم که از مقاطع بالا فوق لیسانس و دکترا از دانشگاه فارغ التحصیل بشوند، اما هیچ حرفه‌ای بلد نباشند و اصلاً در کار خودشان نتوانند به طور عملی کار کنند
شجاعی: دقیقاً درست میفرمائید من در حد خیلی کوتاه به شما بگویم ما الان در مدارس دانش آموزانی را داریم که حداقل اگر بزرگ نمایی نکنم در حد یک دانشجوی دکترا دارند کار میکنند و حیف است که این دوستان حمایت نشوند باید حمایت بشوند و تا زمانی که وارد دانشگاه بشوند و بتوانند به صورت حرفه‌ای زیست فناوری را دنبال کنند من خودم، چون سرو کارم با خیلی از دانش آموز‌ها بوده واقعاً دانش آموزانی داریم که از لحاظ علمی در حوزه زیست فناوری هم سطح دانشجوی دکترا هستند نه دانشگاه اومده نه چیزی، ولی دارد فناوری تولید میکند و این جای خیلی شکر دارد که حداقل قدم‌هایی برداشته شده و این آموزش صحیح داده شده که توانستند به این نقطه برسند که ایشالا در آینده هم آینده خوبی داشته باشند و در داخل کشور خدمت کنند.
