تحریریه پارسینه - گروه اقتصادی: «نوروز ۱۱ روز دیگر از راه می‌رسد. واقعاً انگار یک نفر دارد با ما شوخی می‌کند!» این جمله‌ای است که یک کاربر در فضای مجازی نوشته است و از نزدیک شدن عیدی خبر می‌دهد که چندان بوی عید نمی‌دهد. همه گیری کرونا، خانه نشینی اجباری، تعدیل نیرو، کساد شدن بازار‌ها به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی، نااطمینانی ناشی از سمت و سوی سیاست خارجی کشور، ممنوعیت سفر و مسایلی از این دست، همه و همه باعث شده اند که نزدیک شدن نوروز سال ۱۴۰۰ با نزدیک شدن نوروز سال‌های دیگر تفاوت داشته باشد.


عیدی که شبیه عید نیست

بررسی وضعیت کف بازار هم نشان می‌دهد که تقاضا برای خرید در بازار‌های مختلف وجود ندارد و در روز‌های اخیر، گزارش‌هایی از بازار کساد صنوفی مانند پوشاک در رسانه‌ها منتشر شده بود. برخی می‌گفتند این وضعیت به دلیل نااطمینانی ناشی از وضعیت سیاسی در کشور است و همین مساله موجب شده شهروندان ایرانی ترجیح بدهند دارایی شان را به جای خرید اقلام مصرفی در شب عید، در بازار‌هایی سرمایه گذاری کنند که ممکن است بازدهی بالایی برای آن‌ها داشته باشد.

این تحلیل شواهدی هم داشت و دارد. در دست کم یک ماه اخیر و در شرایطی که بازار‌هایی نظیر بازار مسکن، خودرو و طلا درگیر رکودی کم سابقه و گاه حتی بی سابقه شده اند، خبر‌ها حکایت از آن دارند که سرمایه گذاری در ارز‌های دیجیتال، در برخی صرافی‌ها به گردش مالی روزانه 2000 تا ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی ختم شده است. خروج گسترده پول حقیقی از بورس تهران و عدم ورود پول به بازار‌های دیگر هم نشان می‌دهد که ظاهراً دست کم بخشی از این تحلیل درست بوده و قسمتی از سرمایه ایرانی‌ها به بازار ارز‌های دیجیتال وارد شده است.

این، اما در حالی است که حتی بازار‌هایی همچون بازار طلا هم که قاعدتاً کارکردی مشابه دارند، کاملاً سوت و کور هستند و خبر‌هایی هم در رسانه‌ها منتشر شده بود که برخی بنگاه‌های معاملات ملکی، کرکره‌ها را پایین کشیده اند. داده‌های آماری دست اول هم نشان می‌دهند که بازار مسکن، در دست کم ۷ سال گذشته هیچ گاه تا این اندازه راکد نبوده است.

حال و روز این روزهای گردشگری

از آن سو، به طور سنتی، یکی از پر رونق‌ترین بازار‌ها در ماه‌های اسفند و فروردین، بازار گردشگری است که تنها در همین دو ماه، سالانه ده‌ها هزار میلیارد تومان گردش مالی دارد. این، اما در حالی است که براساس تازه ترین مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا، سفر نوروزی به شهرهای قرمز و نارنجی ممنوع شده است و مسافرت به شهرهای زرد و آبی هم با رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی امکان پذیر خواهد بود.

فشار مالی وارد شده به حوزه گردشگری در طول یک سال گذشته موجب بیکار شدن چندین هزار راهنمای گردشگری و تعطیلی برخی مراکز اسکان همچون بوم گردی‌ها شده است. در این میان، اگر کرونا همچنان به مدت یک سال دیگر باشد و شرایط کشور هم به دلیل عدم رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی به سمت صعودی شدن تعداد شهرهای قرمز و نارجی حرکت کند، در ماه‌های آینده باید بازهم شاهد بدتر شدن اوضاع حوزه گردشگری در کشور باشیم.

 

همچنین بازار خدمات مختص نوروز هم همین قدر کساد است. یک گشت و گذار ساده در سطح شهر نشان می‌دهد فروش لوازم سفره هفت سین، ماهی، سبزه و حتی خوراکی‌هایی مانند سمنو هم به هیچ وجه با سال‌های گذشته قابل قیاس نیست.

فروشندگان فصلی که معمولاً در اسفندماه در کنار خیابان‌ها بساط می‌کنند، احتمالاً تنها کسانی هستند که در بازار شب عید امسال اندک فروشی خواهند داشت. قیمت پایین اجناس آن‌ها و نبود هزینه سرشکن شده اجاره مغازه و امثال آن، می‌تواند فروش این گروه از فعالان اقتصادی را افزایش دهد، اما آنچه که واضح است اینکه بازار شب عید امسال، رنگ و بوی شب عید ندارد.