در گزارش تحولات معاملات بازار مسکن شهر تهران در مرداد ماه سال ۱۴۰۳، آمار نشان داد که تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی در تهران به ۳.۷ هزار واحد مسکونی افزایش یافت، که نسبت به ماه قبل ۳.۰ درصد رشد داشته است. این افزایش اندک، امید برانگیز برای فعالان و به خصوص سازندگان مسکن بوده و احتمالاً در ماههای آینده، گزارش بانک مرکزی نشان دهنده رونق بیشتری در معاملات خواهد بود.
برخی کارشناسان و فعالان بازار مسکن بر این باور هستند که نه تنها بازار مسکن با این آمارها و معاملات رونق نگرفته است بلکه رکود باز هم سنگین تر خواهد شد. اما برخی نیز معتقد هستند که با بهتر شدن شرایط اقتصادی کشور و کاهش تحریم های ظالمانه می تواند بسترساز مناسبی برای بهبود بازارها به خصوص بازار مسکن باشد.
هر چند گزارش اخیر بانک مرکزی از ۳۵۵۰ قراردادی که در ۲۲ منطقه شهر تهران به عنوان الگوی کشور صورت گرفته است نشان داد که این تعداد معامله صورت گرفته در حقیقت در حد صفر است.
فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان کشور در پاسخ به این پرسش که به نظر می رسد آمارهای بانک مرکزی تا حدودی بارقه امید را در میان سازندگان و انبوه سازان مسکن ایجاد کرده است که رونق به بازار مسکن بعد از گذشت دو سال بازگشته است؟ آیا می توان امید داشت که هم ثبات قیمتی داشته باشیم و هم حجم معاملات مسکن بهتر شود؟ گفت: گزارش اخیر بانک مرکزی به خوبی نشان داد که تورم مسکن بسیار پایین است و می توان گفت آرامش به بازار مسکن بازگشته است و تورم مسکن هم فروکش کرده است.
او ادامه داد: کاهش تورم مسکن و آرامش بازار مسکن این نوید را می دهد که در نیمه دوم امسال به ثبات قیمتی در بازار مسکن برسیم. امیدواریم که در شهریور ماه و یا ماه های آینده اتفاق خاص اقتصادی رخ ندهد که بخواهد بازارهای موازی و بازار مسکن را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین آنچه که مهم و حیاتی است این است که انبوه سازان و سازندگان مسکن نیز از بدنه جامعه هستند و گرانی مسکن به نفع هیچ گروه و یا افرادی نخواهد بود.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان کشور تاکید کرد: بی ثباتی قیمت ها به نفع هیچ فردی از جامعه نخواهد بود. آنچه که مهم است این است که باید ثبات قیمتی در هزینه های ساخت داشته باشیم. به عبارتی امید داریم که هزینه های ساخت و قیمت تمام شده ساخت مسکن افزایش نیابد چرا که هر گونه تغییری در قیمت تمام شده می تواند بر قیمت نهایی و قیمت مصرف کننده تاثیر بگذارد.
پورحاجت در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت تمام شده ساخت مسکن در ماه های اخیر افزایش داشته است؟ گفت: اگر به قیمت های سیمان در تیر ماه توجه کنید متوجه خواهید شد که به یکباره قیمت سیمان حتی در عمده فروشی نسبت به مرداد ماه چقدر فاصله دارد. در مرداد ماه امسال به یکباره قیمت سیمان در هر پاکت به ۲۰۰ هزار تومان هم رسید.
او ادامه داد: متاسفانه همسویی برخی شرکتها و کارخانه های بزرگ تنها با این عنوان که برق نداریم، سیمان را در بازار کمیاب و قیمت سیمان را به شدت افزایش دادند. حال وقتی اینگونه اتفاقات رخ می دهد آیا می توان گفت که قیمت تمام شده افزایش نیابد؟
او افزود: در حال حاضر قیمت هر پاکت سیمان به ۱۳۰ هزار تومان رسیده است در حالیکه در ماه های قبل از گرانی سیمان هر پاکت سیمان زیر ۱۰۰ هزار تومان معامله می شد.
پورحاجت یادآوری کرد: آمارهای بانک مرکزی نشان می داد که قیمت مصالح ساختمانی تنها ۲ درصد تا ۱۶ درصد افزایش داردف در صورتیکه افزایش قیمت مصالح ساختمانی بیشتر از این اعداد است.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان کشور در پاسخ به این پرسش که امارهای بانک مرکزی موید یک رشد معاملات مسکن بود آیا می توانید به این آمارها امیدوار باشید؟ گفت: به هر حال همانطور که گفتم تورم مسکن کنترل شده است و حجم معاملات به نظر می رسد رو به فزونی بگذارد. هر جند که هنوز با دوران رونق فاصله زیادی داریم.
عوامل متعددی میتوانند به گرانی مسکن منجر شوند. برخی از عوامل مهم در گرانی مسکن عبارتند از:
تقاضا بالا: افزایش تقاضا برای مسکن میتواند قیمتها را بالا ببرد، به ویژه در بازارهای با تقاضای بیشتر از عرضه.
موقعیت مکانی: مسکنهایی که در محلهای مطلوب، نزدیک به امکانات و خدمات عمومی و با دسترسی آسان به حمل و نقل قرار دارند، معمولاً گرانتر هستند.
قوانین و مقررات: تنظیمات شهرسازی، مقررات ساختمانی، مالیاتها و سیاستهای دولتی میتوانند به گرانی یا ارزانی مسکن کمک کنند.
رویدادهای اقتصادی: تغییرات در نرخ بهره، تورم، رشد اقتصادی و شرایط اقتصادی کلی میتوانند تأثیر گذار باشند.
افزایش هزینههای ساخت: افزایش قیمت مصالح ساختمانی، نیروی کار و سایر هزینههای مرتبط میتوانند به گرانی مسکن منجر شوند.
سرمایهگذاری خارجی: ورود سرمایهگذاری خارجی به بازار مسکن یک کشور میتواند به افزایش قیمتها منجر شود.
توسعههای شهری: رشد شهری، توسعه زیرساختها و تغییرات در شهر منجر به افزایش قیمت مسکن میشوند.
ترکیب این عوامل و تعامل آنها ممکن است به گرانی مسکن در یک منطقه یا بازار خاص منجر شود.
برای کاهش قیمت مسکن و افزایش دسترسی به مسکن برای افراد، میتوان اقدامات و سیاستهای مختلفی را اتخاذ کرد. برخی از راههای کلی برای کاهش قیمت مسکن عبارتند از:
توسعه سیاستهای مسکن عمومی: دولت میتواند سیاستها و برنامههای مسکن عمومی را توسعه دهد تا به افراد با درآمد کمک کند و دسترسی به مسکن مناسب را فراهم کند.
تنظیمات شهرسازی: تنظیمات شهرسازی مناسب و بهبود فرآیند اخذ مجوزها میتواند در افزایش ارزانی مسکن مؤثر باشد.
تسهیلات مالی و اعتباری: ارائه تسهیلات و وامهای مسکن با شرایط مقرون به صرفه و نرخهای کم میتواند به خریداران کمک کند.
ترویج ساخت و ساز مسکن متوسط و اجتماعی: ترویج ساخت و ساز مسکن با هزینه مناسب و منطبق بر نیاز جامعه میتواند قیمتها را کاهش دهد.
تشویق به ساخت مسکن اجارهای: ایجاد تسهیلات و امتیازات برای ساخت مسکن اجارهای میتواند باعث کاهش فشار بر بازار خرید و قیمتهای مسکن شود.
اصلاح مالیاتها و مقررات: اصلاح مالیاتها و مقررات مرتبط با مسکن میتواند به کاهش هزینهها و در نتیجه کاهش قیمتها کمک کند.
توسعه حمایت از بازار مسکن اجارهای: افزایش توجه به بازار مسکن اجارهای و ایجاد شرایط ملائم برای سرمایهگذاری در این حوزه نیز میتواند به کاهش قیمت مسکن کمک کند.
هماهنگی و ترکیب این رویهها و سیاستها میتواند به کاهش قیمت مسکن و افزایش دسترسی به مسکن مناسب کمک کند.