«الکساندر گراهام بل»، مخترع تلفن، با این اختراع ارزشمند ارتباطات را به نحوی چشمگیر متحول کرد. علاقه بل به ارتباطات و انتقال صدا در وجود او ریشه دوانده بود؛ زیرا همسر و مادرش ناشنوا بودند. هرچند درمورد اینکه بل مخترع حقیقی تلفن است، اختلافنظرهایی وجود دارد، او حق انحصاری این فناوری را از آن خود کرد و سال ۱۸۷۷میلادی (۱۲۵۵ شمسی) شرکت تلفن «بل» را به راه انداخت. این دانشمند بااستعداد با ثبت بیش از ۱۸ اختراع به نام خودش در میان برترین دانشمندان قرار گرفت. در این مقاله، میخواهیم با زندگی الکساندر گراهام بل بیشتر آشنا شویم.
الکساندر گراهام بل ۱۲ اسفند ۱۲۲۵ شمسی در ادینبورگ اسکاتلند به دنیا آمد. پدر بل استاد فن بیان در دانشگاه ادینبورگ بود و مادرش باوجود ناشنوا بودن، پیانیست ماهری بود. الکساندر از کودکی پیانو آموخت و از سنین پایین شروع به اختراع وسایل مختلف کرد. زمانی که بل اوایل بیستسالگی بود، هر 2 برادرش در اثر سل درگذشتند.
بل دوران تحصیل خود را در خانه گذراند. او از نظر آکادمیک از دیگران متمایز نبود اما از همان کودکی ذهن خلاقی برای حل مشکلات داشت. الکساندر زمانی که فقط ۱۲ سال داشت، دستگاهی با پدالهای چرخان و برسهای میخی اختراع کرد که میتوانست بهسرعت پوستههای دانه گندم را جدا کند تا کارهای کشاورزی را آسانتر کند. او در نوجوانی کنار پدر دروس فن بیان را مطالعه میکرد.
پس از آموزش در مدرسه، بل جوان به دبیرستان سلطنتی سپس دانشگاه ادینبورگ رفت. سال ۱۸۷۰ میلادی (۱۲۴۸ شمسی)، بل بهدلایل نامشخصی همراه خانوادهاش به کانادا مهاجرت کرد. یک سال بعد، بهتنهایی به ایالات متحده سفر کرد تا زندگی جدیدی آغاز کند.
او در ایالات متحده سیستمی با نام «گفتار مریٔی» را که برای آموزش به کودکان ناشنوا بود، به کار گرفت. این روش را از پدرش آموخته بود. گفتار مریٔی مجموعهای از نمادهاست که صداهای گفتار را نشان میدهد.
سال ۱۸۷۲ میلادی (۱۲۵۰ شمسی)، او دانشکده فیزیولوژی صوتی و مکانیک گفتار را در بوستون افتتاح کرد. ناشنوایان در این دانشکده یاد میگرفتند چطور به کمک علایٔم مخصوص صحبت کنند. زمانی که بل ۲۶ ساله بود، بااینکه هنوز موفق مدرک دانشگاهیاش را نگرفته، بهعلت فعالیتهای ارزشمندش توانست در رشته فیزیولوژی آواز و سخنوری به جایگاه استادی دانشگاه بوستون دست یابد.
بل در این دوران با «میبل هوبارد» آشنا شد که یکی از دانشآموزان ناشنوای این دانشگاه بود. این زوج ۱۱ ژوئیه ۱۸۷۷ میلادی (۲۰ تیر ۱۲۵۶ شمسی) ازدواج کردند و صاحب 4 فرزند شدند که 2 پسر آنها در نوزادی از دنیا رفتند.
سال ۱۸۷۱ میلادی (۱۲۴۹ شمسی)، بل شروع کرد به کار روی «تلگراف هارمونیک». تلگراف هارمونیک دستگاهی بود که اجازه میداد همزمان چندین پیام از طریق یک سیم منتقل شوند. بل حین تلاش برای تکمیل این فناوری که گروهی از سرمایهگذاران از آن حمایت میکردند، ذهنش درگیر یافتن راهی برای انتقال صدای انسان از طریق سیم شد.
تا ۱۸۷۵ میلادی (۱۲۵۳ شمسی)، بل با کمک شریک خود، «توماس واتسون»، گیرندهای ساده ساخت که میتوانست الکتریسیته را به صدا تبدیل کند. همزمان، دانشمندان دیگری ازجمله «آنتونیو میوچی» و «الیشا گری» نیز روی فناوری مشابهی کار میکردند و بحثهایی درمورد اینکه چه کسی باید مخترع تلفن شناخته شود، وجود داشت. گفته میشود بل توانست سریعتر از دیگران به اداره ثبت اختراعات برسد و اولین کسی باشد که حق اختراع را میگیرد.
۷ مارس ۱۸۷۶ میلادی (۱۷ اسفند ۱۲۵۴ شمسی)، بل حق ثبت اختراع تلفن خود را دریافت کرد. چند روز بعد، او اولین تماس تلفنی را با واتسون برقرار کرد و این جمله معروف را به او گفت: «آقای واتسون، بیا اینجا. من با تو کار دارم.»
سال ۱۸۷۷ میلادی (۱۲۵۵ شمسی)، شرکت تلفن بل که امروزه با نام «AT&T» شناخته میشود، تأسیس شد. سال ۱۹۱۵ میلادی (۱۲۹۳ شمسی)، بل اولین تماس تلفنی با فاصله زیاد را از نیویورک تا سانفرانسیسکو با واتسون برقرار کرد.
همانطور که گفتیم، همزمان با اختراع تلفن و ثبت این اختراع توسط بل، دانشمندان دیگری نیز روی این موضوع کار میکردند. همین امر سبب شد بل با دانشمندان دیگر درگیر نبردی قانونی شود که حدود ۲۰ سال طول کشید. آنها ادعا میکردند نمونههای اولیه تلفن را پیش از ثبت اختراع بل ساختهاند. سال ۱۸۸۷ میلادی (۱۲۶۵ شمسی)، دولت ایالات متحده حق اختراع صادرشده بل را پس گرفت اما پس از برخی احکام، شرکت بل در تصمیم دادگاه عالی برنده شد. شرکت بل با بیش از ۵۵۰ چالش در دادگاه مواجه بود، در پایان هیچ یک از این پروندهها علیه این شرکت موفق نشدند.
پس از چنین موفقیتی، بل سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۲۹۹ شمسی) به جایگاه رئیس افتخاری دومین کنگره بینالمللی اصلاح نژادی دست یافت. بااینکه بل از عقیمسازی دفاع نکرد اما از تلاش برای ترویج نوعی از تولیدمثل انسانها که بیماریها و ناتوانیها را از بین ببرد، حمایت کرد. ارتباط او با جنبش اصلاح نژاد ارتباط عجیبی است؛ چون او فداکاریهای دلسوزانهای برای کمک به ناشنوایان کرده بود.
سپس بل روی اختراعات هوانوردی و هیدروفویل تمرکز کرد و به توسعه ماشینهای پرنده مانند بادبادک چهاروجهی و دارت نقرهای کمک کرد و سریعترین هیدروفویل جهان در آن زمان را ساخت.
بل علاوهبر تلفن، طی زندگی حرفهای خود روی صدها پروژه کار کرد و در زمینههای مختلف حق اختراع گرفت. برخی دیگر از اختراعات برجسته او عبارتاند از:
سال ۱۸۸۰ میلادی (۱۲۶۸ شمسی)، بل جایزه «ولتا فرانسه» را دریافت کرد و با پول آن، مرکز تخصصی اکتشافات علمی به نام «ولتا» در واشنگتن دیسی کشف کرد.
بل تکنیکهای متعددی برای کمک به آموزش گفتار به ناشنوایان ابداع کرد، حتی با نویسنده و فعال مشهور، «هلن کلر»، نیز کار کرد. همچنین به راهاندازی مجله «Science» کمک کرد و از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۴ میلادی (۱۲۷۴ تا ۱۲۸۲ شمسی) در جایگاه رئیس انجمن «نشنال جئوگرافیک» خدمت کرد.
بل ۲ آگوست ۱۹۲۲ میلادی (۱۰ مرداد ۱۳۰۱) در ۷۵ سالگی در «نوا اسکوشیا» کانادا درگذشت. علت مرگ او عوارض دیابت است. او هنگام مرگ 2 دختر داشت. در مراسم خاکسپاری بل، تمام تلفنهای آمریکای شمالی برای ادای احترام به این مخترع خاموش شد.
امروزه از این دانشمند معروف بهخاطر فعالیتهای نوآورانهاش در فناوری صدا و بهبود آموزش ناشنوایان یاد میشود. شناختشدهترین اختراع او، تلفن، برای همیشه راه ارتباطی انسانها را تغییر داد.
بل معمولاً بهخاطر چیزهایی که اختراع کرده شناخته میشود اما او را با گفتهها و نوشتههایش نیز به یاد میآورند. برخی نقل قولهای معروف منسوب به بل عبارتاند از:
الکساندر گراهام بل سال ۱۲۲۵ شمسی در ادینبورگ اسکاتلند به دنیا آمد. پدرش استاد رشته فن بیان در دانشگاه و مادرش خانهدار بود. هرچند مادرش ناشنوا بود، خیلی خوبی پیانو مینواخت. جالب است بدانید همسر بل نیز ناشنوا بود. بل از کودکی ذهن خلاقی داشت و میکوشید با اختراعات مختلف، زندگی را برای بشر آسوده کند. او در جوانی همراه خانوادهاش به کانادا مهاجرت کرد. سپس برای رسیدن به آرزوهایش، بهتنهایی راهی آمریکا شد. بل سال ۱۸۷۶ موفق به اختراع تلفن شد. بسیاری عقیده دارند بل مخترع حقیقی تلفن نیست؛ زیرا آن سالها دانشمندان دیگری نیز روی اختراع تلفن کار میکردند اما بل موفق شد این اختراع را به نام خودش ثبت کند. او اختراعات ارزشمند دیگری نیز دارد که در میان آنها میتوان به فوتوفون و گرافیفون اشاره کرد. بل سرانجام در ۷۵ سالگی در اثر عوارض بیماری دیابت از دنیا رفت.
الکساندر گراهام بل را با اختراع تلفن میشناسند اما او دستگاههای دیگری نیز اختراع کرد. بل چندین فناوری صوتی، ازجمله فوتوفون (۱۸۸۰ میلادی) و گرافیفون (۱۸۸۶ میلادی) را نیز توسعه داد.
۱۰ مارس ۱۸۷۶ میلادی، الکساندر گراهام بل اولین تلفن را با موفقیت آزمایش کرد. آزمایش اولیه تصادفی بود. این اتفاق زمانی افتاد که بل مقداری اسید روی پایش ریخت و از واتسون خواست بیاید و کمکش کند. واتسون درخواست بل را از طریق ابزار تلفنی که روی آن کار میکردند، شنید.