فرارو- در شامگاه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ فیلمی در فضای مجازی و رسانه‌ها منتشر شد که یگ گروه سگ ولگرد در حال حمله به یک میش هستند. همچنین در ۵ فروردین ۱۴۰۴ یک دختر ۸ ساله در دزفول به دلیل حمله سگ‌های ولگرد به هاری مبتلا شد و جان خود را از دست داد.
به گزارش فرارو، دیدن سگ‌های ولگرد تبدیل به بخشی از زندگی مردم در حاشیه شهر‌ها شده است. در گذشته تعداد این سگ‌ها آزاردهنده نبود، اما در سال‌های اخیر تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است. در این مطلب نگاهی کوتاه به معضل سگ‌های ولگرد خواهیم داشت.
برخی تصور می‌کنند که غذا دادن توسط گروهی از افراد دلیل افزایش سگ‌های ولگرد است، اما علت اصلی را می‌توان حجم وحشتناک دوریز غذا در کشور دانست. طبق آمار فائو (سازمان خوار و بار و کشاورزی ملل متحد) در سال ۲۰۱۷، هزینه دور ریز غذا در ایران بیش از ۳ میلیارد دلار بود و بر اساس داده‌های منتشر شده توسط معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ایرانی ها در سال ۱۴۰۳ بیش از ۳۵ میلیون تن غذا را دور ریخته‌اند. حجم بالای دورریز مواد غذایی در محل‌های دفن زباله، موجب افزایش تعداد سگ‌ها در این مناطق شده است. این امر نه تنها رفتار این حیوانات را تغییر داده، بلکه به افزایش زاد و ولد آنها نیز منجر شده است.
همچنین توله کشی و سواستفاده سودجویان از سگ‌ها برای افزایش درآمد نیز یکی از دلایل افزایش این حیوان در حاشیه شهرهاست. مجتبی طباطبایی، پژوهشگر محیط زیست، در گفت‌و‌گو با فرارو در سال ۱۴۰۱ گفت: «فرآیند توله کشی و سواستفاده سودجویان از سگ‌ها نیز یکی از دلایل افزایش این حیوان ولگرد یا بی سرپرست در حاشیه شهرهاست. در فرآیند توله کشی، بهترین توله را انتخاب می‌کنند و در بازار می‌فروشند، اما بقیه آنها را در حاشیه شهر‌ها و روستا‌ها رها می‌کنند. در سایر کشور‌ها در این زمینه قوانین و آموزش وجود دارد، اما در ایران مطلقا نه آموزشی وجود دارد و نه فرهنگ سازی صورت گرفته است.»
هاری یکی از کشنده‌ترین ویروس‌ها در دنیاست که ۹۰ درصد افراد مبتلا شده را می‌کشد. در عین حال به طور ۱۰۰ درصد نیز قابل پیشیگیری است. افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در حاشیه شهر‌ها و روستا، درصد گازگرفتگی ساکنین را بالا می‌برد و بالطبع ابتلا به هاری نیز افزایش پیدا می‌کند. در عین حال این سگ‌های ولگرد بر اکوسیستم منطقه نیز تاثیر می‌گذارند و ممکن است پرنده‌ها یا پستانداران کوچکتر را از بین ببرند.
فردی که در روز‌های اخیر مورد حمله سگ‌های ولگرد قرار گرفته بود به خبرنگار فرارو گفت: «در خیابان اصلی شهر در حال پیاده روی بودم که سگ ولگرد به طور ناگهانی به من حمله کرد و پایم را گاز گرفت و با جیغ و داد خودم را نجات دادم. سریع به اورژانس بیمارستان مراجعه کردم تا واکسن هاری و کزار را دریافت کنم. در صحبت‌های افرادی که دورم جمع شده بودند، متوجه شدم این سگ روز قبل نیز به یک پیرمرد آسیب زده بود.»
غذا دادن به حیوانات در برخی از کشور‌های دنیا ممنوع شده است و جریمه‌های بالایی نیز دارد. برخورد با سگ‌های ولگرد وظیفه شهرداری‌ها و سازمان حفاطت محیط زیست است. با کشته شدن و جمع آوری سگ ها، جمعیت این موجود قابل کنترل نیست، بلکه سگ‌های جوان جایگزین می‌شود و هر روز بر جمعیتشان افزوده می‌شود.
از تجربیات سایر کشور‌ها همچون واکیسناسیون و عقیم سازی سگ‌ها می‌توان برای حل این بحران استفاده کرد. با عقیم سازی سگ‌ها جمعیت پایدار شده و قلمرو طلبی در عین حال درگیری ایجاد نمی‌شود. واکسیناسیون نیز تنها راه کنترل هاری ناشی از سگ بوده، در حالی که کشتن سگ‌ها یا جمع آوری آنها هاری یا زاد و ولد را کنترل نمی‌کند. هزینه واکسیناسیون یک سگ بسیار کمتر از از هزینه استفاده از واکسن هاری برای انسان است که توسط دولت پرداخت می‌شود. در حقیقت به نظر می‌رسد مشکل اصلی وجود خود سگ‌ها نیست و آنچه باعث شده تا این حیوان به یک دردسر در مناطق حاشیه‌ای تبدیل شود، سومدیریت شهرداری و ارگان‌های مربوطه است.
