تصویر روز ناسا نمایی هنری از سقوط ماده درون سیاهچالهای کلانجرم را نشان میدهد. دانشمندان هنوز نمیدانند سرعت چرخش سیاهچاله حد نهایی دارد یا نه اما تلسکوپهای فضایی با رصد سیاهچالهای غولپیکر در قلب کهکشان NGC 1365، سرنخهایی از بیشینه سرعت چرخش سیاهچالهها به دست آوردهاند.
سیاهچالهها تا چه حد میتوانند سریع بچرخند؟ اگر جسمی که از ماده معمولی ساخته شده، بیش از حد سریع بچرخد، ساختار آن از هم گسیخته و متلاشی میشود. اما درمورد سیاهچالهها متفاوت است. سیاهچاله بهدلیل ویژگیهای منحصربهفردش احتمالاً بهسادگی تکهتکه نمیشود؛ بنابراین ممکن است محدوده سرعت چرخش مشخصی نداشته باشد!
در فیزیک، برای مدلسازی سیاهچالههایی که سریع میچرخند، معمولاً از «روش کِر» در نظریه نسبیت عام اینشتین استفاده میشود. این راهحل پیشبینیهای خارقالعادهای درباره رفتار سیاهچالهها ارائه میدهد.
یکی از این پیشبینیها این است: از دید ناظری از فاصله دور، مادهای که درون سیاهچاله با بیشینه چرخش سقوط میکند، در آخرین لحظات قبل از ناپدید شدن با سرعتی نزدیک به سرعت نور میچرخد.
به گزارش ناسا، این پیشبینی با ۲ رصدخانه فضایی NuSTAR متعلق به ناسا و XMM-Newton متعلق به آژانس فضایی اروپا بررسی شده است. این ۲ تلسکوپ فضایی سیاهچاله ابَرپرجرمی را در مرکز کهکشان مارپیچی NGC 1365 بررسی کردند.
دانشمندان با استفاده از دادههای جمعآوریشده، میزان گرمای شدید و پهن شدن خطوط طیف اتمی در لبه داخلی دیسک برافزایشی پیرامون سیاهچاله را اندازه گرفتند و حد سرعت نزدیک به سرعت نور تأیید شد.
به گفته دانشمندان، مادهای که تصادفی درون سیاهچاله سقوط میکند، نمیتواند سرعت چرخش آن را تا این حد افزایش دهد؛ بنابراین، اندازهگیریهای دقیق NuSTAR و XMM وجود دیسک برافزایشی اطراف سیاهچاله را نیز اثبات میکنند.
تصویر روز ناسا نیز نمایی خیالی از این پدیده را نشان میدهد: دیسک برافزایشی از ماده معمولی که با چرخشی مارپیچی درحال سقوط به سیاهچاله است و جت قدرتمندی به بیرون پرتاب میشود.
همچنین بخوانید: اخترشناسان بزرگترین جتهای سیاهچالهای را کشف کردند